Hoe onderhoud ik mijn gereedschap? Pag.15 BEZOEK OOK DE WEBSITE WWW.BOUWTOTAAL.NL NUMMER 7/8 | JAARGANG 19 | AUGUSTUS 2022 PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND BOUWGEBREKEN ‘Ploftegels’ 43 THEMA TOOLS Kopen, huren of leasen? 12 INNOVATIE & INSPIRATIE “Werken moet vooral leuk zijn!” 34 THEMA TOOLS BOUWTOTAAL Balkdragers Kolomvoeten Hoekijzers Houtskeletbouw Verborgen verbinders www.balkdragers.com Compleet assortiment houtverbinders TOTAALLEVERANCIER ALUMINIUM BOUWPRODUCTEN www.roval.nl L I L I I .r l. l ...bestel je op toolnation.nl Gereedschap en machines... www.cpg-europe.com BOUWPRODUCTEN leidende
Scan de QR code en ontdek Nuron: Het nieuwe 22V accu platform voor lichte en zware toepassingen. Nuron levert het vermogen van machines op snoer, benzine, 36V en meer, maar dan op accu. Krijg meer inzicht in je machinepark met de slimme accu’s. Accu gereedschap zonder concessies: ervaar het in jouw dichtstbijzijnde Hilti Store of kijk op hilti.nl/Nuron WE HEBBEN TE VEEL VERSCHILLENDE MACHINES VOOR ÉÉN ACCU PLATFORM
3 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 ACTUEEL Tools ‘Tools’, of gewoon op zijn Nederlands ‘gereedschappen’, zijn onmisbaar voor iedere vakman. Wat vooral opvalt is dat accumachines de traditionele besnoerde machines nu snel van de bouwplaats laten verdwijnen. Geen wonder, want accumachines zijn inmiddels zo krachtig, dat er nagenoeg geen machine meer is die nog een snoer nodig heeft. Daarnaast hebben de accu’s een steeds langere runtime en kortere laadtijden. Hierdoor komt de emissieloze bouwplaats weer een stuk dichterbij. Ik heb privé ook de laatste besnoerde machines ingeruild voor accu. Wat een vrijheid krijg je ineens met accumachines! Geen gerotzooi meer met kabelhaspels. Vooral bij buitenwerk merk je dat voordeel. Ook mijn heggenschaar werkt nu op accu. Het netsnoer van mijn oude heggenschaar was in de loop der jaren steeds korter geworden doordat ik – ondanks allerlei voorzorgsmaatregelen – nog wel eens het snoer raakte en onherstelbaar beschadigde. Ik heb mijn buurman ook gevraagd om een maaimachine op accu aan te schaffen. Ik onderhoud namelijk zijn tuin met enorm grasveld tijdens de vakantie van mijn buren. Ik ben dan een kwart van de tijd bezig om de kabels zo neer te leggen dat ik er niet overheen maai. Goed gereedschap heeft trouwens zijn prijs, waardoor het verstandig kan zijn om tools te leasen, in plaats van te kopen. En heb je gereedschap maar kort nodig? Dan is huren een aantrekkelijke optie. Het aandeel gehuurde gereedschappen stijgt ook nog steeds. Inhuren van materieel maakt de aannemer flexibeler. Huren garandeert de ondernemer dat hij kan beschikken over een bepaalde machine wanneer hij deze nodig heeft. Dat kan minimaal 4 uur zijn, of enkele dagen of weken. In deze BouwTotaal tot slot ook aandacht voor goed onderhoud, maar ook het verantwoord recyclen van oude machines. Er zijn inmiddels 13.000Wecycle inzamelpunten voor afgedankte apparaten, zoals elektrisch gereedschap, verspreid over heel Nederland. De inzamelpunten voor afgedankt elektrisch gereedschap en energiezuinige verlichting vinden we bij onder meer bouwmarkten, tuincentra, technische groothandel - zoals de Technische Unie - en professionele bouwmaterialenhandelaren. Zorg dus voor een verantwoorde afvoer! Ing. Frank de Groot Hoofdredacteur BouwTotaal INHOUD COLUMN ING. FRANK DE GROOT 12 advertentie 34 05 Actueel Expertview 06 Snel gebouwd Bouwplaatsloze bouwplaats in zicht door toenemend gebruik hout 07 Actueel Den Haag Update en Bouwmonitor B&U 09 Actueel Je kunt het dak op! 11 Ondernemen Fiscaliteit & Subsidie Thema Tools 12 TOOLS Kopen, huren of leasen? 15 TOOLS Hoe onderhoud ik mijn gereedschap? 17 TOOLS Nieuws 19 TOOLS Inzameling afgedankte elektrische apparaten kan beter 21 TOOLS Universeel en veilig doorslijpen 23 TOOLS Koersvast keramische platen en grootformaat tegels zagen 25 TOOLS Steenstripknipper snel populairder 27 TOOLS Slopen voor de lol 29 TOOLS Nieuw accu-platform tilt snoerloos werken naar hoger niveau 31 TOOLS Nieuws EN VERDER 34 Innovatie & Inspiratie The New Builders: “Werken moet vooral leuk zijn!” 35 Innovatie & Inspiratie Bouwheld Marco Jonker 37 Afbouw Afbouwtips: Tegelvloer snel belopen en afvoegen 38 Afbouw Nieuws 41 Kwaliteitsborging Templates en checklists kwaliteitsborging kleine bouwwerken 42 Lezerstest Snel en eenvoudig aan te trekken 43 Bouwgebreken ‘Ploftegels’ 44 Slimbouwen Active House of Tomorrow Today (4) 46 Productnieuws Nieuws over producten Cursussen en HBO-opleidingen AutoCAD, Revit (BIM),Inventor, Fusion, 3ds Max en Unity incl. Gratis leer- en naslagwerk Families en symbolen Studeren in een klein groepje Officieel Certificaat Autodesk Voor data’s en aanmelding kijkt u op: www.CADCollege.nl Meer informatie? 024 - 356 56 77 bel voor advies op maat info@cadcollege.nl of mail ons Adv Bouw Totaal 2022.2.indd 1 17-2-2022 14:43:31
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 4 Complex houten kunstwerk Er zijn knooppunten in het bouwwerk met wel 50 schroeven, die elkaar niet mochten raken. Een fraai nieuw kunstwerk op het terrein van ingenieursbureau ABT in Velp is feitelijk een experimenteel proefmodel om de grenzen van houtconstructies te verkennen. ‘De Houtkroon’ werd op 5 juli onthuld. Het trechtervormige kunstwerk is ontworpen door een team van engineers van ABT en gemaakt van Nederlands Larikshout. “Zowel het ontwerp van de constructie als de fabricage en de montage van de onderdelen waren bedoeld ommeer inzicht ter krijgen in de mogelijkheden van het maken van complexe houtconstructies”, legt Chris van der Ploeg uit. Hij is structural engineer bij ABT, een ingenieursbureau dat zich bezighoudt met engineering, constructies, civiele techniek, bouwkunde, bouwfysica en installatietechniek. Het richt zich op alle onderdelen van het bouwproces; van initiatief naar ontwerp tot uitvoering en exploitatie. Ook Adviesbureau Lüning (onderdeel van Oosterhoff en een zustermaatschappij van ABT), dat zich volledig toelegt op de houtbouw, was bij het project betrokken. “Wij adviseren steeds meer over houtbouwprojecten en door hun groeiende populariteit wilden we ervaring opdoen door te experimenteren met de engineering, de productie en de montage van complexe constructies”, verduidelijkt Van der Ploeg. “Ons doel was echt de grenzen van de mogelijkheden te onderzoeken. Complexer dan dit kan het in de houtbouw eigenlijk niet.” CONSTRUCTIE Het trechtervormige houten kunstwerk is 3,5 meter hoog en 7,5 meter breed en is op een betonnen sokkel verankerd. De constructie bestaat uit 74 driehoeken met 49 unieke elementen van verschillende afmetingen. In het kunstwerk zijn 220 houten balkjes verwerkt, die met behulp van 2.800 HECO-TOPIX-plus houtschroeven met elkaar verbonden zijn. Ter voorbereiding van de verbindingen waren alle schroefgaten in de balkjes tot 3 cm diep voorgeboord. Dat was nodig omdat sommige schroeven in een moeilijke hoek ingedraaid moesten worden; vooral bij complexe knooppunten. Er zijn knooppunten in het bouwwerk met wel 50 schroeven, die elkaar niet mochten raken. Dat voorboren gebeurde trouwens volledig automatisch. Het kunstwerk was ontworpen in het 3D-ontwerpprogramma Rhino Grasshopper en met de 3D-modellen uit het programma werd de CNC-machine van Timmerfabriek Visser in Zaandam aangestuurd, die alle balken exact op maat en met de voorgeboorde schroefgaten produceerde. De schroeven voor het kunstwerk zijn door HECO-Schrauben gesponsord. “Het is niet toevallig dat we bij HECO uitkwamen”, zegt Van der Ploeg, “want HECO heeft in de houtbouw een uitstekende reputatie. Het ontwerp van de schroeven maakt een snelle en zeer nauwkeurige verwerking mogelijk en garandeert een krachtige verbinding.” Megasloopkraan Een operationeel gewicht van 320 ton, een werkhoogte tot 70 meter en een werkdiepte tot 30 meter. Dat zijn de indrukwekkende cijfers die horen bij de nieuwe megasloopkraan ‘The Genius’ van Bnext.nl (voorheen Beelen.nl). Het gevaarte is op te bouwen met verschillende giekconfiguraties en een verscheidenheid aan tools, zoals een 16 tons beton- en schootschaar, hydraulische hamer en een betonfrees. Bijna geen constructie is dus meer veilig. The Genius voert projecten veiliger, sneller en efficiënter uit en beperkt overlast voor de omgeving tot het minimum. De kraan is in Europa inzetbaar op grote industriële- en infrawerken, offshore projecten en in binnenstedelijk gebied. De megasloopkraan is demontabel en daardoor transporteerbaar. Hierdoor is de sloopkraan snel inzetbaar op (grote) projecten in Europa. De kraan is door de 16 tons beton- en schootschaar heel geschikt voor grote industriële- en infrawerken. Tot 30 meter diepte is de kraan onderwater inzetbaar voor offshore en kadewerken. The Genius werkt veiliger en sneller omdat hij zware betonconstructies knipt. Dat levert aanzienlijk minder stof en trillingsoverlast op. Door het grote bereik staat de machine ook langer op een plek (minder ‘rupsen’), wat trillingen en tijdsverlies voorkomt. Voordelen die ook welkom zijn op projecten in binnenstedelijk gebied. IN EIGEN BEHEER De kraan is volledig in eigen beheer ontwikkeld en het resultaat van een jarenlange samenwerking met STC bv Coevorden en Pon Equipment Nederland. Uitgangspunten tijdens de ontwikkeling waren duurzaamheid, veiligheid en efficiëntie. De kraan heeft dan ook een minimaal verbruik en uitstoot met een maximaal vermogen. Het ballast van de megasloopkraan is opgebouwd uit maar liefst 59 ton staal. Omdat het bij ballast enkel gaat om benodigd gewicht is staal gebruikt dat door de fabrikant is afgekeurd vanwege een kleine productiefout. Hierdoor hoeft het staal niet opnieuw gesmolten en geproduceerd te worden.
5 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 ACTUEEL EXPERTVIEW ARAP-JOHN TIGCHELAAR Deze column mag ik schrijven vanaf mijn vakantieadres, ergens in La Provence, Frankrijk. Bij vertrek uit Nederland naar onze vakantiebestemming was het snikheet en kurkdroog. Bijna jammer om naar Frankrijk te gaan. ’s Werelds meest bezochte land door buitenlanders. Maar liefst 90 miljoen toeristen per jaar gaan naar Frankrijk. Ook voor Nederlanders is Frankrijk het favoriete vakantieland. Al jaren. Zo’n 40-50% van de Nederlanders die op vakantie gaan, vertrekken naar het zuiden met Frankrijk als eindbestemming. En zoals het u waarschijnlijk ook vergaat vergelijken we het vakantieland aan één stuk door met ons eigen Nederland. De wegen, de winkels, restaurants, gastvrijheid. Alles bekijken we met Nederlandse ogen en wordt beoordeeld. Het weer, de olijven en de wijn is lekkerder, de sterrenhemel mooier. Ga zo maar door. Uiteraard kijk ik naar de bouw van huizen, winkelcentra, kantoren, et cetera... Logisch, maar wel iets om bij stil te staan is dat veel woningen gebouwd zijn met de gedachte ook zoveel mogelijk zon en warmte buiten te houden. Mooie oplossingen bij nieuwbouwmet ingebouwde rolluiken in plaats van in Nederland achteraf aan de buitenkant monteren. Of een iets voordeligere uitvoering van zonwering; schuifluiken. Dikkere muren, minder ramen, bomen veel dichter op de woning. Straten en pleinen vol met platanen. Allemaal verschillen die te herleiden zijn aan het warmere klimaat. ZONNE-ENERGIE Opvallend voor mij was dat als je zoveel zon hebt, vrijwel geen gebouw of woonhuis voorzien is van zonnepanelen. Wel mooie parkings waar auto’s uit de zon, onder zonnepanelen kunnen parkeren. Nederland loopt voorop ten opzichte van Frankrijk als het gaat om zonne-energie. De oorzaak daarvan kan gezocht worden bij de kerncentrales die Frankrijk rijk is. 71% van hun energie komt uit 58 centrales, terwijl Nederland het met een kerncentrale met totaal 3% energieaandeel moet doen. Of ik dan voorstander ben van kernenergie? Niet echt nee. Als we alleen al kijken naar de economische boost die onze bouwsector stuwt gelet op onze verduurzamingsdoelstellingen. De overheid stimuleert aan alle kanten om 2,5 miljoen woningen snel te isoleren. Tegen kou, maar intussen ook tegen warmte. Onlangs is daarvoor een energiebesparingscampagne gestart; zetookdeknopom.nl. De knop om zetten, anders denken en vooral anders gaan bouwen. Niet achter de feiten gaan lopen. Na of naast de energiecrisis is de volgende ‘world-changer’ al in beeld. Droogte. Watertekort. Volgens een rapport van de VN stijgt het waterverbruik per inwoner nu al twee keer zo snel als dat de totale wereldbevolking groeit. De VN becijferde dat in 2025 tweederde van de wereldbevolking ‘waterstress’ gaat ervaren. Bedenk wat voor vluchtelingenstromen dat teweeg kan brengen. Met ontwerpen en bouwen kunnen we de problematiek alvast een beetje afremmen. Bijvoorbeeld toiletten door kunnen spoelen met grijs water. Het is toch krankzinnig dat we in Nederland dat doen met drinkwater! Stel je toch ’s voor dat u flessenwater koopt in de supermarché om daarna deze door het toilet te spoelen? We zijn nu gewend de stortbak met gezuiverd water te vullen. Drinkwater. O zo gewoon. Maar de knop moet echt om. Denk daar maar eens aan. Bij elke spoelbeurt. Arap-John Tigchelaar Algemeen Directeur Transferro BV Vive la France Woningfabriek Heerenveen overgedragen aan Heijmans Op 1 juli 2022 is de IIBO fabriek in Heerenveen officieel overgedragen aan Heijmans. IIBO bouwt prefab biobased, duurzame, levensloopbestendige en circulaire woningen. Heijmans neemt de fabriek, het personeel en de grond over. Nog dit jaar worden er voorbereidingen getroffen voor de industriële productie van duurzame houtskeletbouw-woningen voor heel Nederland. Tjeerd van der Zwan, Burgemeester gemeente Heerenveen: “We zijn vandaag getuige van een feestelijk moment waarin lef, ondernemerschap en visie centraal staan. Er wordt hier nu al belangrijk werk verricht voor de grote maatschappelijke opgaven. Fantastisch om te zien dat er in Heerenveen op een innovatieve manier samengewerkt wordt aan een duurzamer toekomstperspectief. De circulaire economie heeft de toekomst, en wij zien uit naar een langdurige, duurzame samenwerking met Heijmans om deze verder gestalte te geven.” Marc de Vreede, directievoorzitter Bouw & Techniek Heijmans: “Vandaag zetten we een belangrijke stap in de nieuwe generatie woningen. Met onze nieuwe fabriek zijn we beter in staat de woningvoorraad van Nederland versneld te vergroten én te verduurzamen. We bouwen verder op de innovatieve visie van IIBO om toekomstgericht duurzame woningen produceren. Groeien in het aantal duurzame woningen én groeien met oog voor de natuur en gezondheid komt hier samen. Hier bundelen we kennis, het enthousiasme van alle medewerkers en partners zoals de gemeente om die gezondere leefomgeving te creëren.” www.gb.nl MADE IN HOLLAND NIEUW HOGEDRUKPLATEN 100X120 MM GERECYCLED MATERIAAL in 2, 3, 5 en 10 mm dik max 16.200 kg in 10 en 20 mm dik max 6.900 kg advertenties www.solide.com Enkele en dubbele professionele trap PT/DT Vouwsteiger ‘compact’ VSC
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 6 SNEL GEBOUWD Bouwplaatsloze bouwplaats in zicht door toenemend gebruik hout Snel gebouwd De kracht van prefab TEKST: DUTCH GREEN BUILDING COUNCIL “De archetypische bouwplaats is stoffig, lawaaiig, vaak weinig georganiseerd en duurt lang. Veel onderaannemers nemen weer hun onderaannemers mee; er is weinig eigenaarschap als het gaat om kwaliteit en veiligheid. Er zijn te veel transportbewegingen, bouwen kost veel tijd aan afstemming – terwijl je dat vooraf kunt doordenken”, is de observatie van Bob Elzen. “Dat voordenken zit in het ontwerp, in de integraliteit daarvan, het zit in fabricage maar ook in uitvoering, dus hoe je het monteert en assembleert.” Hij ziet een bouwplaatsloze bouwplaats aan de horizon, wanneer houtbouw eenmaal grootschalig doorgebroken is: “Dit betekent dat we voor elektrificering gaan, ook voor prefabricage én we houden binnenstedelijk rekening met geluidsoverlast. Al de impact die een bouwplaats traditioneel heeft kun je voor een groot deel voorkomen door een hoge mate van prefabricage, mét veel logistieke en communicatietechnische afstemming.” GEEN HALVE INSTRUCTIES Gert van Vugt sluit direct hierop aan: “Industrieel werken met hout, daarin kun je heel ver gaan: de afwerking aan de buiten- en binnenkant en de installatietechniek, maar ook badkamer en keuken zitten dan gewoon al in de module. Het plaatsen van een nieuwe module op de vorige module kost ongeveer 2 minuten. Parallel zorgt een ploeg van binnenuit voor de bevestiging. Deze snelheid Omdat ze slim zijn gepre-engineered, maakt het niet heel veel uit of je de ‘ingewikkelde’ of de ‘simpele’ kiest.” Dat gaat nogal wat betekenen, voorziet Elzen: “Nu is het nog zo dat een werkvoorbereider een bestek krijgt en het bij drie partijen uitzet. De goedkoopste mag het leveren en dan pas je het op de bouw wel aan. Dat werkt niet. Je moet echt met een hogere mate van vertrouwen met partners gaan samenwerken, om juist de integratie van je gebouwdelen en de uitvoering zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten.” ENORME KANS Hout heeft de bijzondere interesse van architect Alberts, naast het duurzame aspect: “Hout brengt dingen met zich mee die we niet kunnen doen vanuit beton. Zeker in de koppeling met digitalisering is hout een enorme kans. Het is veel makkelijker voor te bewerken en in de fabriek te bewerken. Het maakt niet uit of je het nou doet in een 3D-module of in 2D. Alles wat wij ontwerpen tegenwoordig, staat in zulke gedetailleerde modellen.” “Wel worden die nog te dom gebruikt” verzucht Alberts en hij illustreert: “In onze ontwerpmodellen kunnen we bijvoorbeeld alle armaturen en schakelaars modelleren, dus in principe ook waar de beoogde leidingen zouden moeten lopen voor de elektra, net als voor de andere installaties. Alleen wordt dat nu nog niet slimmeegenomen in de fabricage. Uiteindelijk gaat iemand met een tekening op de bouw een betonwand storten en iemand moet met een meetapparaat aangeven waar de sparingen moeten komen. Daar gaat dan later het draadje in. Dat is eigenlijk een heel domme manier van bouwen en het gaat ook mis; dan zit dat ding tot 5 centimeter de verkeerde kant op.” Hoe moet het dan wel? “Slimmer is het om 1:1 dit soort ontwerpmodellen te gebruiken om direct fabricageprocessen aan te sturen.” KOSTEN, BATEN OF TCO? Al die intelligente prefabricage brengt natuurlijk hogere investeringskosten mee ‘aan de voorkant’. Hoe zit het met de baten? Elzen wijst meteen op de aandacht die de stichtingskosten nog krijgen, bijvoorbeeld bij ontwikkelaars. “Maar wij zeggen: je moet naar Total Cost of Ownership (TCO) kijken, dus van ontwerp tot aan gebruik tot aan het slopen en het weer opnieuw gebruiken. Wanneer in een ontwerp losmaakbaarheid wordt meegenomen, dan is ook de restwaarde van een gebouw hoger. Dan krijg je een andere business case. Wanneer je met gepre-engineerde onderdelen werkt, dan is ook je onderdeel adviseurs en je stichtingskosten lager omdat je werkt met onderdelen waarvan je weet wat de prestatienormen zijn.” Bron: Dit artikel is een samenvatting van het artikel ‘Optelsom biobased + prefab + digitaal kan beton verslaan’ op de website van Dutch Green Building Council. Het betreft het laatste artikel in de vierdelige serie ‘opschalen in houtbouw’. In een serie gesprekken kijkt DGBC vooruit naar de mogelijkheden en gevolgen van grootschalige houtbouw, samen met bouwers, ontwikkelaars, architecten en financiers. Digitale houtbouw op grote schaal zet het ontwerpproces op z’n kop. Ook moet het bouwproces eraan geloven, tot en met de bouwplaats zelf. Voor wantrouwen is ook geen plek meer. Een gesprek over restwaarde, echt samenwerken en de ‘bouwplaatsloze bouwplaats’ met Ruben Zonnevijlle (Programmamanager Circulariteit DGBC), Bob Elzen (directeur Treetek), Gert van Vugt (CEO Sustainer) en Jop Alberts (architect - partner, INBO). Prefab unit in fabriek van geWOONhout in Wehl. Deze fabriek is onderdeel van TBI en ontstaan uit een samenwerking tussen Koopmans Bouw en Sustainer. Foto: geWOONhout. in montage is een randvoorwaarde als je van een bouwplaats een montageplaats wil maken. Dat zijn de zaken die je vooraf moet doordenken, tot in details.” Sustainer heeft inmiddels zeven jaar ervaring opgedaan en Van Vugt meldt dat “we tot de conclusie zijn gekomen dat biobased, prefab/ industrieel en digitaal elkaar heel erg versterken. Dus het robotisch bewerken – met een freesmachine of een zaag – van een houten object, dat is heel goed te automatiseren en te digitaliseren. Het is ook gewoon noodzakelijk. Hout is duurder per kuub dan beton, dus als je dat 1:1 gaat vervangen, dan komt hout er nooit competitief uit. Je moet daarom in je systemen de enorm krachtige eigenschap van hout gaan gebruiken, namelijk het geringe gewicht.” HAAKS OP TRADITIONEEL Volgens Van Vugt is 3Dmodulair de mogelijkheid om zoveel mogelijk werk naar een assemblagehal te krijgen: “Daar zitten wat voor- en nadelen aan wat betreft je flexibiliteit en in je ontwerp. Die proberen we in de woningbouwmet modules op te lossen. Bij kantoorgebouwen geldt dat minder. Dan is een grotere overspanning belangrijk en modulair is dat dan wat lastig te transporteren. En in veel van de vierkante meters in een kantoorgebouw zit weinig intelligentie of toegevoegde waarde. Maar de plekken waar stopcontacten of ventilatiebuizen uitkomen, die zijn geconcentreerd in sub-stukken van het gebouw. Dus dan heb je daar relatief minder aan modulair.” Elzen ervaart de voordelen van deze manier van werken ook binnen Treetek: “Je ziet dat veel startups een koppeling maken tussen digitalisering en prefabricage. Hierdoor kunnen ze na enige tijd sneller en efficiënter een engineeringsproces begeleiden. Dat staat haaks op de traditionele manier van ontwerpen en bouwen, waarbij er op pdf’jes opmerkingen gemaakt worden en waarbij versiebeheer heel belangrijk is.” SPECIAL WORDT MAKKELIJK Jop Alberts ziet als architect enerzijds hout als ‘alleen maar een ander middel ommee te bouwen’ maar anderzijds ziet hij de grote mogelijkheden die dit materiaal biedt in de koppeling met digitalisering: “De databases van de houtbouwbedrijven worden nu gevuld met de vragen en de oplossingen – zowel voor het conceptuele 3D bouwen zoals Sustainer doet, of voor allerlei houtbouwsystemen zoals Treetek doet. En op een gegeven moment heb je die databases gevuld. Dit gaat leiden tot oplossingen die in de traditionele bouw als ingewikkeld worden gezien – dus duur – maar dat ze in dit soort systemen tot ‘gewoon één van de varianten’ gaan behoren. Foto: Treetek / Al Hajem.
7 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 ACTUEEL Den Haag update Nieuws vanaf het Binnenhof OMGEVINGSWET OP 1 JANUARI 2023 BLIJFT UITGANGSPUNT De Eerste Kamer vindt dat de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023 het uitgangspunt moet blijven. Een meerderheid stemde op 12 juli 2022 voor de motie-Rietkerk c.s. die dit uitspreekt. De motie verzoekt de regering nu de Kamer in oktober te informeren over de voortgang van de voorbereidingen - van in het bijzonder de ICT - op de inwerkingtreding van de wet per 1 januari volgend jaar. Aan de stemming zijn meerdere debatten en (schriftelijke en mondelinge) overleggen met minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening voorafgegaan. Hierbij kwamen zorgen van de Kamer aan de orde over onder andere het functioneren van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), de externe uitvoeringsorganisaties en de voorbereiding van provincies, waterschappen en gemeenten op de wet. NOG GEEN DEFINITIEF ‘JA’ Centrale vraag was of de inwerkingtreding van de wet per 1 januari 2023 verantwoord is of niet. Minister De Jonge wil de wet op 1 januari 2023 in werking laten treden en had de Eerste Kamer daarom gevraagd voor 1 juli 2022 een besluit te nemen over het door hem voorgehangen ontwerp-koninklijk besluit waarin de datum van 1 januari volgend jaar is vastgelegd. In de Kamer leefde echter de wens dat de ICT-problemen bij het digitale loket voor omgevingsvergunningen eerst moeten zijn opgelost voordat de wet kan ingaan. In oktober wordt onder meer een nieuw advies verwacht van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT). Dit advies komt er op verzoek van de Eerste Kamer. Hierna wil een meerderheid van de Kamer definitief besluiten over de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het volgende plenaire debat over dit onderwerp staat - onder voorbehoud - gepland voor 1 november 2022. Frank de Groot Hoofdredakteur BouwTotaal frank@handelsuitgaven.nl GROEI BOUWSECTOR SIJPELT LANGZAAM WEG Maurice van Sante Senior econoom ING Economisch Bureau maurice.van.sante@ing.nl 2022: LICHTE GROEI BOUWPRODUCTIE EN PRODUCTIERECORD In 2021 behaalde de bouwproductie een nieuw record van meer dan EUR 130 miljard. In vergelijking met andere sectoren had de bouwsector nauwelijks te leiden onder de coronacrisis. Ook voor 2022 en 2023 verwachten we dat de sector nog licht blijft doorgroeien ondanks de flink hogere energie- en materiaalprijzen, de beperkte groei van de afgifte van bouwvergunningen en de stikstofproblematiek in voornamelijk de infrasector. In de installatie-, herstel- en renovatiemarkt zorgen hogere energieprijzen namelijk juist voor extra vraag naar energiebesparende bouwwerkzaamheden zoals de installatie van (hybride) warmtepompen, plaatsing van zonnepanelen en isolatiewerkzaamheden. Hierdoor blijft de totale bouwproductie naar verwachting dus nog licht groeien. ORDERBOEKEN NOG ZEER GOED GEVULD Orderboeken van bouwbedrijven zijn ook nog zeer goed gevuld. Gemiddeld hadden bouwbedrijven in mei 10,6 maanden aan werk op voorraad. Dat is het hoogste niveau sinds het begin van deze eeuw. Vooral woningbouwers hebben nog goed gevulde orderboeken met 13,4 maanden werk voorhanden. Het zou uiteraard kunnen zijn dat door de materiaaltekorten werkzaamheden niet uitgevoerd kunnen worden. Daardoor zouden niet uitgevoerde opdrachten in het orderboek blijven en deze daardoor ‘kunstmatig’ hoog blijven, dus zonder nieuwe instroom van orders maar alleen nog van bestaande orders. Dit lijkt echter niet het geval. Productieniveaus lagen begin 2022 op hogere niveaus dan een jaar eerder. Daaruit blijkt dat veel werkzaamheden zijn doorgegaan en er dus ook nieuwe instroom BOUWMONITOR B&U van nieuwe opdrachten in de orderboeken moet zijn geweest. Nieuwe VSB-erkende opleider voor opleidingen steigerbouw Megasafe (Ridderkerk) is door de VSB erkend als opleider voor de functies Monteur, 1e Monteur, Voorman en Inspecteur Steigerbouw. De erkenning vond plaats na toetsing door een onafhankelijke auditor en voordracht door het bestuur. Het (de)monteren van steigers is een specialisme, dat alleen door goed geschoolde en ervaren medewerkers wordt beheerst. Het is immers de verantwoordelijkheid van de monteur en het montagebedrijf, dat in de latere gebruiksfase tientallen beroepsgroepen dagelijks veilig op steigers kunnen werken. Daarmee is de monteur niet alleen verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid, maar juist ook voor die van anderen. Om de vakbekwaamheid voor het monteren en demonteren alsook het inspecteren aantoonbaar te maken, is in de Richtlijn Steigers een scholingsstructuur vastgelegd. Met de vakbekwaamheid die hiermee wordt verworven, wordt bijgedragen aan veiligheid, veilig werken en veiligheidsperceptie op elk niveau. Daarvan profiteren niet alleen werkgever en opdrachtgever, maar vooral ook de werknemer die hiermee langer en betrokken werkzaam kan blijven in de steigerbouw. ERKENDE OPLEIDER In lijn met de scholingsstructuur voor de steigerbouw, kent de VSB (Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven) de status van Erkende Opleider toe als er sprake is van: • een opleidingsorganisatie die gericht is op kwaliteit; • cursusmateriaal dat voldoet aan de vigerende eind- en toetstermen voor functies in de steigerbouw; • kundige en ervaren trainers en cursuslocaties en -faciliteiten die zijn ingericht op het realiseren van de leerdoelen. Na toetsing bleek Megasafe aan al deze voorwaarden te voldoen en kon het bedrijf worden voorgedragen als VSB Erkend Opleider. Erkende opleiders verplichten zich tot periodieke controletoetsen met als doel de voortdurende geschiktheid als Erkende Opleider te garanderen. De geldigheid van de erkenning is daarom gesteld op drie jaar met tussentijdse jaarlijkse audits. MEGASAFE Megasafe (www.megasafe.nl) is gespecialiseerd in het verzorgen van veiligheidsopleidingen en certificeringen van bedrijven. Het opleidingsbedrijf zorgt ervoor dat bedrijven nationaal en internationaal voldoen aan alle (wettelijke) eisen en regelgeving op het gebied van veiligheid en certificering. Hiertoe beschikt het bedrijf over eigen opleidingsfaciliteiten en een breed netwerk nationale en internationale docenten.
DRYGRES PREMIUM BOREN TOT IN DE PERFECTIE MET DRIEVOUDIGE LEVENSDUUR. BUILDING THE FUTURE TOGETHER www.rubi.com 1 2 3 Ontworpen voor het snel boren van alle soorten keramische tegels, inclusief porselein, maar ook geschikt voor het boren van natuursteen zoals graniet of marmer Vacuüm gesoldeerde boren die zorgen voor snel droog boren met zeer goede kwaliteit. Hoge kwaliteit diamant, geconcentreerd op de rand van de boorsegmenten. Het diamant is precies daar waar het zijn werk moet doen. 4 Geïntegreerde wax alleen in de kleinste diameters (6 - 12 mm) voor koeling en stofbinding. Het opvullen van de wand met handzame producten is dan niet meer nodig.
9 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 ACTUEEL Tweederde Nederlanders verwacht thuisbatterij te kopen Ruim twee op de drie Nederlanders verwacht in de toekomst een thuisbatterij aan te schaffen. Bijna een vijfde wil dit al binnen nu en vijf jaar doen. Belangrijke voorwaarde is dat zo’n accu wel binnen vijf jaar is terug te verdienen. Dat blijkt uit onderzoek van energiebedrijf Zonneplan onder 2000 Nederlanders, in samenwerking met onafhankelijk veldwerkbureau Panel Inzicht. Vooralsnog zien vooral Nederlanders met zonnepanelen meerwaarde in de thuisaccu. Zolang de zogeheten salderingsregeling nog van kracht is, geniet de thuisbatterij nog maar weinig populariteit in Nederland. Deze regeling wordt naar verwachting de komende jaren afgebouwd. Met een thuisbatterij sla je overdag je zonnestroom op, zodat je er ‘s avonds van kunt koken en wassen. Uit het onderzoek van Zonneplan blijkt dat één op de drie ondervraagden met zonnepanelen verwacht binnen vijf jaar ook een thuisaccu te bezitten. Voor Nederlanders zonder zonnepanelen is dit slechts 9 procent. Bovendien is 42 procent van de ondervraagden zonder panelen überhaupt niet van plan in de toekomst een thuisaccu te kopen. Van de zonnepanelenbezitters verwacht liefst 85 procent op den duur een thuisaccu aan te schaffen. TERUGVERDIENTIJD VAN VIJF JAAR Wanneer straks de interesse in thuisaccu’s zal toenemen, komt op dat moment ook de terugverdientijd om de hoek kijken. Je deelt dan de aanschafprijs van de accu door de energiekosten die je er op jaarbasis mee bespaart. Uit het onderzoek van Zonneplan blijkt dat ongeveer één op de drie Nederlanders een terugverdientijd van maximaal vijf jaar acceptabel vindt. 28 procent overweegt de thuisaccu ook als dit oploopt tot hooguit tien jaar. Bijna een derde van de ondervraagden geeft aan dit nog niet te weten. THUISACCU ZONDER ZONNEPANELEN Volgens Frank Breukelman van Zonneplan is een thuisaccu niet alleen weggelegd voor Nederlanders met zonnepanelen. Ook Nederlanders met een zogeheten dynamisch energiecontract, met stroomprijzen die per uur verschillen, kunnen ervan profiteren. Hij legt het uit aan de hand van een voorbeeld met een thuisbatterij met een opslagcapaciteit van 5 kilowattuur (kWh) en een vermogen van 5 kilowatt (kW). “Zo’n batterij kun je in een uur volledig op- of ontladen. Het verschil tussen het duurste uur ‘s ochtends en ‘s avonds en het goedkoopste uur ‘s middags en ‘s nachts was het afgelopen jaar gemiddeld 14,15 cent. Met een batterij van 5 kWh kun je daar dagelijks dus gemiddeld 1,42 euro mee verdienen, door tijdens de goedkope uren te laden en tijdens de dure uren juist terug te leveren. Op jaarbasis levert je dat ruim 500 euro op”, aldus Breukelman. VOORALSNOG TE DUUR Hoewel dat aantrekkelijk klinkt, valt de gewenste terugverdientijd van hooguit vijf jaar er nog niet mee te realiseren. Thuisaccu’s kosten momenteel tussen de 600 en 1.000 euro per kWh (dus 3000 tot 5000 euro voor een accu van 5 kWh). Om tot een terugverdientijd van vijf jaar te komen mag deze batterij dus hooguit 2.500 euro kosten. “Of verschillen tussen goedkope en dure uren op een dag moeten nog groter worden. Die kans is erg groot naarmate er steeds meer hernieuwbare energiebronnen bijkomen”, sluit Breukelman af. Je kunt het dak op! Foto: Mol Lifting. Voor mensen die minder goed ter been zijn, is de trap met maar liefst 143 treden een onneembare horde. Gelukkig konden ze met een buitenlift omhoog. Foto: Aad Hoogendoorn / Het Nieuwe Instituut. Het is niet altijd leuk als je te horen krijgt: ‘Je kunt het dak op!’ Maar bij het Rotterdamse museum voor architectuur, design en digitale cultuur Het Nieuwe Instituut is het een welkome oproep. Van 1 juni tot en met 17 augustus 2022 konden bezoekers naar het roze platform op het dak. Het Dordtse Mol Lifting leverde een lift die elf weken lang de minder mobiele bezoekers naar het dak vervoerde. Een opvallende roze buitentrap leidt naar ‘Het Podium’ dat prachtig uitzicht biedt over de stad Rotterdam. Het Podium staat symbool voor de ambitie van Architectenbureau MVRDV - dat ook de trap heeft ontworpen - om de stad te verdichten en daken slimmer te gebruiken. “Wij zijn gewend op hoogte te werken en dan zie je dat daken steeds duurzamer worden, maar ook dat er nog heel veel kansen liggen,” vertelt Remko Mol van Mol Lifting. MET DE LIFT OMHOOG Het Podium is een creatieve ontmoetingsplek met een programma dat varieert van sportlessen en lezingen tot rooftop diners. “Voor mensen die minder goed ter been zijn, is de trap met maar liefst 143 treden een onneembare horde. Daarom hebben we een lift mogen bouwen die maakt dat iedereen naar boven kan.” Mol Lifting is al meer dan 40 jaar de betrouwbare partner als het gaat om de verhuur van professionele personen- en goederenliften voor de bouwnijverheid en de industrie. “Dit was voor ons geen standaard opdracht, maar we houden ervan om uitgedaagd te worden en het resultaat staat als een huis.” Een lift met een draaggewicht van 850 kilo die mensen kan vervoeren en die gebruikt wordt om de catering op 29 meter hoogte te bevoorraden. “Toegegeven, minder leuk dan de trap maar honderd procent veilig en functioneel. Tijdelijke liftvoorzieningen leveren is ons dagelijks werk, maar dit pand is een architectonisch hoogstandje met bijzondere vormen en dat vroeg ommaatwerk. Het begint van onderen recht en heeft halverwege een buitenwaartse knik. Dat betekent dat we voor de lift verankeringen moesten maken waarin die schuinte zit. Een uitdagende klus, maar op bouwplaatsen moeten we ook altijd inventief te werk gaan want de ruimte is zeker in de binnenstad vaak beperkt dus regelmatig bouwen we liften op een postzegel. Verticale bouwtechniek is een vak voor echte specialisten.”
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 10 Vaste onkosten In deze ‘Snel verdiend’ aandacht voor onkostenvergoedingen. Er zijn veel verschillende kosten waar de werkgever een vergoeding voor kan geven. We zetten de belangrijkste op een rij en geven toelichting op de vaste onkostenvergoeding. We kijken eerst naar de belangrijkste onkostenvergoedingen: Auto van de zaak Parkeergelden, brug-, tol- en veergelden, kosten van autowassen, routebeschrijvingen, stratenboeken en dergelijke, lidmaatschap van de ANWB, autokosten tijdens vakanties en weekenden, et cetera. Overige kosten Zakenlunches en -diners, koffie, thee en andere consumpties onderweg, lunchkosten onderweg, de zakelijke telefoongesprekken, eventuele portokosten die de werknemer thuis maakt met een relatie tot de dienstbetrekking, kosten van vakliteratuur, kosten van kantoorbenodigdheden, eventueel ontvangsten van relaties en collega’s thuis, bezoeken van recepties en dergelijke bijeenkomsten, bezoeken van relaties en collega’s thuis, het bijwonen van evenementen georganiseerd door relaties, het aanbieden van drankjes, versnaperingen en dergelijke aan relaties buiten kantoor, relatiegeschenken, cadeaus en dergelijke aan collega’s bij jubileum, huwelijk, geboorte, kaartjes bij overlijden, et cetera. De werkgever kan ervoor kiezen om deze kosten op declaratiebasis te vergoeden. Dat is veel werk en daaromwordt er nog wel eens voor gekozen om voor dit soort uitgaven een vaste vergoeding te geven. Het is van belang dat deze vaste vergoeding goed wordt onderbouwd om te voorkomen dat er een (soms forse) naheffing van de Belastingdienst komt. Een andere mogelijkheid is de vaste onbelaste onkostenvergoeding deel te laten uitmaken van de Werkkostenregeling (Wkr). WAT IS DE WERKKOSTENREGELING? De Wkr heeft als basisregel dat de werkgever sinds 2022 tot een bedrag van 1,7% van de eerste € 400.000,- van de loonsom van alle medewerkers samen onbelast mag vergoeden of verstrekken. Dit wordt ook wel het ‘werkkostenforfait’ genoemd. Dit betekent dat de werkgever € 6.800,- onbelast beschikbaar kan stellen. Voor het bedrag boven € 400.000,- geldt een percentage van 1,18%. Bij vergoeding van de onkosten buiten het werkkostenforfait moet de werkgever een eindheffing van 80% afdragen. HOE WERKT EEN VASTE ONKOSTENVERGOEDING? Werken met een vaste onkostenvergoeding betekent nog niet dat de werkgever zomaar een willekeurige onkostenvergoeding met de werknemer kan afspreken. De werkgever moet zeer nauwkeurig zijn bij het inschatten van de gemaakte kosten. Anders loopt de werkgever het gevaar een forse naheffing van de Belastingdienst te ontvangen. Om dat te voorkomen is het van belang dat de werkgever een onkostenspecificatie opstelt en daarbij de volgende zaken meeneemt: • Maak duidelijke kostensoorten en geef aan welk deel van de vergoeding bij welke kostensoort hoort. • De vergoeding moet in verhouding staan tot de kosten die redelijkerwijs te verwachten zijn bij het uitoefenen van een bepaalde functie. • De werknemer mag de kosten die onderdeel zijn van de vaste onkostenvergoeding daarna niet nogmaals declareren. WELKE ONKOSTEN KOMEN VOOR VASTE VERGOEDING IN AANMERKING? Een werknemer kan veel verschillende onkosten maken voor zijn werk. De meest voorkomende onkosten die onderdeel uit maken van een vaste onkostenvergoeding, zijn: • Een vaste onkostenvergoeding om de reiskosten te compenseren, mits de werknemer aan drie voorwaarden voldoet: er is sprake van een vaste arbeidsplaats, de totale reisafstand (heen en terug) is niet meer dan 150 kilometer per dag en de werknemer reist een minimum van 128 dagen (40%) in een kalenderjaar. Zodra een werknemer het aantal dagen of kilometers overschrijdt, geldt een vaste kilometervergoeding van € 0,19 per kilometer. Vrije dagen, ziekteverzuim en thuiswerken zijn opgenomen in de 40%-regel, hier hoeft u dus niet apart rekening mee te houden. • Studiekosten die ten goede komen aan de vakkennis of die nodig worden geacht voor de toekomst. De overige kosten die een werknemer maakt, zoals het verbouwen tot en het inrichten van een studeerruimte, zijn voor eigen rekening. • Vanaf 1 januari 2022 is er een onbelaste thuiswerkkostenvergoeding van maximaal € 2,- per dag. Het doel is om de extra kosten te compenseren die thuiswerkende werknemers hebben. Zoals voor gas, water en licht. Voor het inrichten van een thuiswerkplek mag een werkgever al een onbelaste vergoeding geven • Het inrichten van een thuiswerkplek. Een auto van de zaak is aanleiding tot onkostenverg Aantal woningmarkttransacties daalt in 2022 verder met 17,5 procent De renteverhogingen die in juni 2022 door de Europese Centrale Bank zijn aangekondigd en de stijging van de rente op overheidsobligaties, vertalen zich in hogere hypotheekrentes. Dit resulteert volgens ABN AMRO waarschijnlijk in een groter dan verwachte daling van het aantal transacties op de huizenmarkt. Dat is aanleiding om haar woningmarktramingen bij te stellen. Met enige vertraging werkt dit ook door in de huizenprijzen. Dat blijkt uit de Woningmarktmonitor van ABN AMRO die op 6 juli 2022 is gepubliceerd. ABN AMRO verwacht dat het aantal transacties dit jaar met 17,5 procent daalt en volgend jaar met 2,5 procent, terwijl zij eerst uitging van een daling van 15 procent in 2022 en een stabilisatie in 2023. ABN AMRO verwacht dan ook dat de prijsstijging van woningen afzwakt. De gemiddelde stijging komt dit jaar uit op 15 procent en volgend jaar op 2,5 procent. Aanvankelijk ging de bank uit van stijgingen van respectievelijk 12,5 en 5 procent. De reden voor de hogere stijging dit jaar is dat de transacties tot dusverre het jaargemiddelde omhoog duwen. Volgend jaar is dat niet het geval, waardoor het jaargemiddelde naar verwachting lager uitkomt. Ook in de jaren die volgen, zal de prijsontwikkeling beperkt zijn. Door het verlies aan koopkracht als gevolg van de inflatie en hoge energielasten is er namelijk minder ruimte voor hypotheekuitgaven. HUIZENKOPERS KUNNEN MINDER LENEN Op basis van haar huidige prognoses verwacht ABN AMRO dat de hypotheekrente - zowel voor hypotheken met een korte als lange rentevaste periode - voorlopig blijft stijgen. Als gevolg hiervan kunnen huizenkopers minder geld lenen voor de aankoop van een nieuwe woning. Door de dalende koopkracht neemt de financiële ruimte van huishoudens om de hypotheeklasten te dragen daarnaast af. De leennormen vallen hierdoor in 2023 strenger uit dan in 2022 en worden verder aangescherpt als de energielasten hoog blijven. Per saldo staan de besteedbare inkomens onder druk en met de gestegen hypotheekrente leidt dit tot een slechtere betaalbaarheid van de woningmarkt, die toch al wordt aangetast door de sterk gestegen huizenprijzen. STARTERS MEESTE LAST VAN HOGERE RENTE Hoewel het aandeel woningaankopen door huizenkopers tot 35 jaar sinds corona vijf procentpunt is gestegen naar 50 procent, verwacht ABN AMRO dat het aandeel transacties door starters op termijn weer daalt. “De belangrijkste redenen zijn de hogere hypotheekrente en de daling van het maximaal toegestane leenbedrag. Starters hebben hier relatief veel last van, omdat zij weinig spaargeld hebben en een groot deel van het aankoopbedrag hypothecair moeten financieren. Daarnaast hebben jonge huizenkopers - in tegenstelling tot doorstromers - geen overwaarde en kunnen zij een eerder afgesloten lage hypotheekrente niet meenemen bij een verhuizing”, vertelt Philip Bokeloh, Econoom Woningmarkt van ABN AMRO. “Ook zien we dat starters vaker risico’s nemen om een voet tussen de deur te krijgen op de woningmarkt. Huizenkopers mogen maximaal 100 procent van de getaxeerde woningwaarde lenen. Ruim de helft van deze groep huizenkopers leent méér dan 90 procent van wat op basis van de normen is toegestaan. Dit betekent dat starters die kort geleden een woning hebben gekocht het kwetsbaarst zijn voor een inkomensterugval of een correctie op de huisprijzen.” Het hele rapport is hier te lezen: https://www.abnamro.nl/nl/prive/hypotheken/ actueel/huizenmarkt/woningmarktmonitor-juli-2022.html
11 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 ONDERNEMER Snel verdiend Fiscaliteit & subsidie vergoeding en de fiscus Umag deze kosten vergoeden als de thuiswerkplek voldoet aan het zelfstandigheidscriterium en als de werkruimte een zelfstandig onderdeel van de woning is. Voor het zelfstandigheidscriterium zie: https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/ connect/bldcontentnl/belastingdienst/ zakelijk/winst/inkomstenbelasting/inkomstenbelasting_voor_ondernemers/ werkruimte_in_de_woning. HOE ONDERZOEKT BELASTINGDIENST VASTE ONKOSTENVERGOEDING? De Belastingdienst kan de werkgever vragen om een nadere onderbouwing van de uitgekeerde vergoeding. Dit kan met een onkostenonderzoek en hiervoor kan de werkgever als volgt te werk gaan: • Een aantal werknemers houdt twee à drie maanden zeer nauwkeurig de gemaakte kosten per kostensoort bij. • De deelnemers moeten vergelijkbare functies binnen de organisatie uitoefenen. Een medewerker van de buitendienst zal namelijk andere onkosten maken dan een commercieel binnendienstmedewerker. Bijvoorbeeld vergelijkbare functies zijn die van de buitendienstmedewerkers die allen een ongeveer gelijk rayon hebben. • In het onderzoek moet duidelijk worden gemaakt of het gaat om een daggeld- of een maandgeldvergoeding. • Let op dat de kosten die werknemers separaat declareren, niet in het onderzoek worden meegenomen. Om er zeker van te zijn dat alles de toets der John A.W.J.M. Brands MBA Directeur Kubus Onderneming Support Kubus Administratieve Dienstverlening en Accountancy john.brands@kubus.nl www.kubus.nl kritiek van de belastingdienst kan doorstaan is het verstandig om de onderzoeksmethode en de hoogte van de vergoedingen vooraf te laten toetsen door de Belastingdienst. HOMOGENE GROEP VAN MEDEWERKERS Een vaste onkostenvergoeding hoeft niet altijd per werknemer apart te worden opgesteld. Het kan zijn dat er binnen een organisatie sprake is van een ‘homogene groep’ werknemers die wat te maken onkosten betreft vergelijkbaar zijn. Denk aan leden van de directie of accountmanagers. Bij een vaste onkostenvergoeding voor een homogene groep moet worden uitgegaan van de gemiddeld te maken kosten. Het kan dus zijn dat in de praktijk een werknemer minder kosten maakt dan hij aan vergoeding ontvangt. De werkgever hoeft de vaste onkostenvergoeding pas aan te passen als de desbetreffende werknemer redelijkerwijs niet meer tot de homogene groep behoort. VASTE BEDRAGEN IN EEN CAO Een groot deel van de beroepsbevolking valt onder een collectieve arbeidsovereenkomst (Cao). Hierin zijn naast primaire zaken zoals loon, vaak ook secundaire arbeidsvoorwaarden opgenomen. Denk hierbij aan een reisonkostenvergoeding of werkkleding. Werkgevers kunnen de voorwaarden die in de Cao staan prima gebruiken bij het opstellen van de vaste onkostenvergoeding. Let er echter wel op dat de Cao niet altijd overeenkomt met de fiscale wetgeving. Een verwijzing naar de Cao is dus niet altijd voldoende als de Belastingdienst een controle uitvoert. ONKOSTEN IN DE WERKKOSTENREGELING Een vaste onbelaste onkostenvergoeding blijft onder de Wkr mogelijk. Deze moet dan wel bestaan uit onkosten die vallen onder een gerichte vrijstelling of onkosten die als intermediaire kosten zijn aan te merken. Gerichte vrijstellingen zijn geen belast loon voor uw werknemer en gaan niet ten koste van uw vrije ruimte. Gerichte vrijstellingen moet u daarvoor wel aanwijzen als eindheffingsloon, bijvoorbeeld door ze in uw administratie op te nemen als eindheffingsloon. Intermediaire onkosten zijn vergoedingen voor bedragen die de werknemer meestal in opdracht en voor rekening van de werkgever voorschiet. Deze vergoedingen zijn geen loon voor de werknemer en de werkgever kan deze onbelast vergoeden. Zorg dat u dit van tevoren onderzoekt. U loopt anders het risico dat bij controle de Belastingdienst de hele onkostenvergoeding belast. Voorbeeld van onkosten onderweg voor zakenlunches en -diners. Foto: K8, Unsplash. oeding voor onder meer parkeer- en tolgelden en autokosten tijdens vakanties en weekenden.
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 12 Kopen, huren of leasen? Wie gereedschap nodig heeft denkt al snel aan kopen. Maar heb je ook al aan huren of zelfs leasen gedacht? Je betaalt bij huren alleen voor de tijd dat je het gereedschap nodig hebt en de grote verhuurders garanderen dat de meest uiteenlopende producten permanent beschikbaar zijn. Wil je het gereedschap over langere tijd in gebruik houden, dan kan leasen een aantrekkelijke optie zijn. TEKST: ING. FRANK DE GROOT Alles wat je op een bouwplaats ziet aan gereedschap is niet alleen te koop, maar ook te huur. Steeds meer gereedschappen kun je ook leasen. Huren en leasen zijn aantrekkelijke opties als je een gebrek hebt aan liquide middelen of andere investeringen moet doen. Heb je een machine maar een paar uur nodig? Dan is huren natuurlijk een aantrekkelijke optie. Het aandeel gehuurde gereedschappen stijgt nog steeds. Inhuren van gereedschap maakt de aannemer flexibeler. Huren garandeert de ondernemer dat hij kan beschikken over een bepaalde machine wanneer hij deze nodig heeft. Dat kan enkele dagen zijn, maar ook enkele weken of zelfs maanden. Na het project kun je de machine weer inleveren bij het verhuurbedrijf. Eigen gereedschap waarvoor geen werk is, ligt ongebruikt in de opslag en kost geld. BINNEN 24 UUR BESCHIKBAAR De gedachte dat gekocht gereedschap altijd beschikbaar is en gehuurd gereedschap niet, is achterhaald. Wanneer een aannemer naar één van de vele verhuurpunten van materieel en gereedschappen in Nederland gaat dan is het gevraagde product direct of anders uiterlijk de volgende dag beschikbaar. Een centraal computersysteem houdt bij verhuurders met meerdere vestigingen bij welke machines in welk filiaal voorradig zijn. Mocht het nodig zijn, dan wisselen de vestigingen het gereedschap onderling razendsnel uit, desnoods ‘s nachts. Boels is veruit het grootste bedrijf en bepaalt grotendeels de prijzen en voorwaarden bij het huren van gereedschap. Andere grote verhuurders zijn onder meer Bo-Rent en Loxam. Maar ook alle bouwmarkten verhuren machines. Vaak verloopt die verhuur in samenwerking met Boels of RENTpartner (onderdeel van Boels). De minimale huurtijd is veelal 4 uur, een huurdag is maximaal 24 uur. Bij huur moet vaak wel borg worden betaald. WANNEER KOPEN? Het omslagpunt ‘kopen of huren’ is afhankelijk van een aantal aspecten, zoals de haalbare bezettingsgraad en mogelijkheden tot onderhoud van het gereedschap binnen de organisatie. Stel je hebt permanent een boorhamer nodig: dan is kopen of leasen aantrekkelijk (daar komen we verderop op terug). Maar als je een boorhamer alleen tijdelijk nodig hebt kun je hem vaak beter huren op de dagen dat je hem nodig hebt. Dat is goedkoper dan dat die dure boorhamer hele dagen in de werkplaats ligt. Ga ik mijn gereedschap kopen of huren? Of kies ik voor een leasecontract? Foto: Hornbach. Foto: Vink Bouw.
13 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 THEMA TOOLS Het omslagpunt is ook afhankelijk van de organisatie zelf. Kan bijvoorbeeld iemand binnen de onderneming het beheer van gereedschap als taak erbij doen of moet men extra personeel in dienst houden om dit te beheren? Kopen heeft verder als voordeel dat de machine of voorziening na afronding van het project nog verkocht kan worden tegen de restwaarde. Tevens gelden in sommige gevallen belastingvoordelen, zoals de energie-investeringsaftrek (EIA), kleinschaligheidsinvesteringsaftrek en de milieu-investeringsaftrek (MIA). In het geval van milieu-investeringen kan vervolgens tevens gebruik worden gemaakt van de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL) om de investering sneller af te kunnen schrijven. De bijkomende kosten en de eventuele restwaarde van de machine of voorziening moet dus mee worden genomen in de berekening van de kosten van kopen tegenover huren. WANNEER HUREN? Huren biedt in veel situaties de nodige voordelen. Door te huren dek je bijvoorbeeld risico af, gerelateerd aan defecten van de machine en benodigde reserveonderdelen. Mits dit niet is veroorzaakt door eigen schuld of nalatigheid worden deze doorgaans door de verhuurder verholpen, waarbij indien nodig voor vervanging wordt gezorgd zodat de werkzaamheden doorgang kunnen vinden. Ook verplichte periodieke keuringen worden door de verhuurder verzorgd. Verder heb je geen afschrijvingskosten en is de machine verzekerd. Ook de huurtermijn is van invloed. Het lijkt goedkoper om een boormachine te kopen in plaats van een heel jaar te huren. Maar bij verhuur krijg je bij langere termijnen een lagere verhuurprijs. En hoe vaak gebruik je die boormachine per jaar? Tien keer? Dan kun je die beter tien keer een dag huren. Veel hangt dus af van de uitgangspunten bij aanvang van het huren. UP-TO-DATE MATERIEEL Een ander voordeel van huren is dat een bouwbedrijf altijd over de modernste technieken kan beschikken. Een aannemer gaat zelf niet ieder jaar een nieuwe machine kopen, omdat er een nieuwe versie is. Maar bij een groot verhuurbedrijf kun je altijd beschikken over de nieuwste machines. Bovendien zijn bij de toonaangevende verhuurders alle verhuurde machines geïnspecteerd en gecertificeerd. Bovendien heb je bij huren de garantie dat zo’n machine ook werkt als je hem nodig hebt. Bij een eigen machine heb je die garantie niet. Als huurder ben je zelf wel aansprakelijk voor schade aan het gereedschap of de machine. Indien er sprake is van schade en/ of het gehuurde is vuil, dan kunnen er kosten in rekening worden gebracht. Deze worden in mindering gebracht op het borgbedrag. Controleer dus van tevoren of je verzekering gehuurde spullen dekt en in welke mate. Ook kun je bij een verhuurbedrijf een schadeafkoopregeling afsluiten. Houd rekening met ongeveer 10% van de huurprijs. Diefstal en brandschade is eveneens niet gedekt. Informeer of deze schade ook is af te kopen. LEASEN Een derde optie is leasen. Als je gereedschap langere tijd nodig hebt, maar je wilt niet direct veel geld moeten investeren, dan is leasen een prima optie. De grote verhuurbedrijven bieden daarbij de mogelijkheid om een product langere tijd te ‘huren’: zoals één, twee of zelfs drie jaar. Dit wordt ook wel ‘mini-lease’ of ‘shortlease’ genoemd. De leasecontracten zijn inclusief verzekering, reparaties, onderhoud en vervanging bij uitval. Enkele fabrikanten bieden ook leaseconstructies aan, zoals Festool, Hilti, Makita en Metabo. De voorwaarden verschillen nogal, maar Festool en Makita bieden bijvoorbeeld een leaseconstructie aan bij gereedschap vanaf 500 euro, excl. btw. Het gaat dan om een leasecontract van 36 maanden. Bij Makita is dat exclusief administratiekosten en verzekering, bij de service Festool FinancingPLUS, is dat inclusief die kosten. Ook kan je bij Festool na drie jaar de machine overnemen tegen 3 procent van de aanschafkosten. Bij Metabo is er keuze uit een looptijd van 36, 48 of 60 maanden. Hilti spreekt van het ‘overnemen van het gereedschapsbeheer’. Voor een vast maandbedrag zijn reparatie, accuvervanging bij prestatieverlies en diefstal inbegrepen. Na drie tot vijf jaar worden de machines vervangen door de nieuwste generatie. Online is al het gereedschap te beheren. Voordeel van leasen is dat onderhoud en reparatie zijn inbegrepen. Wel kunnen er eisen worden gesteld aan de solvabiliteit en betaalgedrag. Voor startende ondernemers kan het dus lastig zijn een leasecontract af te sluiten. Bij Festool is dit bijvoorbeeld vanaf zes maanden mogelijk, mits aan alle voorwaarden wordt voldaan. CONCLUSIE Kopen van gereedschap is al lang niet meer vanzelfsprekend. Voor bijvoorbeeld een zelfstandige voelt het fijn om eigen gereedschap te hebben, maar je moet er wel de liquide middelen voor hebben. Voor een set basis gereedschap met accessoires ben je zo duizenden euro’s kwijt. Dan kan leasen dus een aantrekkelijke optie zijn en bovendien kan soms het gereedschap na afloop van de leasetermijn je eigendomworden tegen een aantrekkelijke afbetaling. Heb je incidenteel gereedschap nodig? Leen het dan van een collega of huur gereedschap. Meer informatie over huren? Kijk eens op www.verhurendnederland.nl! Foto: Frank de Groot. 030 - 608 42 42 info@ruro.nl www.ruro.nl Voor nadere informatie: De twee toonaangevende Duitse hamerfabrikanten PICARD en HALDER opereren op de markt met een gemeenschappelijke strategie en één eigenaar. De start en dus de specialisatie van beide ondernemingen was de hamer. Vandaag is HALDER de marktleider voor hamers met een zachte kop en PICARD voor gesmede hamers. Beide zijn familiebedrijven met een lange traditie. De productportfolio‘s van beide topmerken vullen elkaar ideaal aan. Samen bieden PICARD en HALDER een uitgebreid en kwalitatief hoogstaand assortiment slaggereedschap voor de bouw - natuurlijk MADE IN GERMANY. advertentie
www.bouwtotaal.nlRkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=