19 NUMMER 7/8 / SEPTEMBER 2022 THEMA TOOLS Inzameling afgedankte elektrische apparaten kan beter GERED GEREEDSCHAP De Stichting Gered Gereedschap verzamelt, repareert en verscheept in 26 werkplaatsen gebruikt gereedschap naar Afrika. Dat gebeurt hoofdzakelijk met vrijwilligers. De stichting wil hiermee jongeren en vaklieden in Afrika een kans bieden op een beter leven. Er wordt gezorgd voor gekwalificeerde leraren en de stichting biedt begeleiding van onder andere timmermannen, automonteurs en kleermakers naar zelfstandig werk. Daarvoor worden goed gereedschap en de juiste machines ter beschikking gesteld. Met een goede vakopleiding zijn de mensen zelf in staat armoede achter zich te laten. In 40 jaar heeft Gered Gereedschap al veel bereikt. Met het geredde gereedschap worden 1.650 organisaties ondersteund en zijn 132.000 leer-/werkplekken voor ambachtslieden gecreëerd. De ambitie is om in 2024 100.000 mensen een zelfredzaam bestaan te bieden dat mogelijk is gemaakt door Gered Gereedschap. Behalve aan elektrisch gereedschap is er ook een enorme behoefte aan ouderwets handgereedschap. Afrikaanse landen kampen regelmatig met stroomuitval. Daarnaast kunnen lokale ZZP’ers op plekken terechtkomen zonder stroomvoorziening. Bovendien zijn niet altijd reserveonderdelen voorhanden om elektrisch gereedschap gebruiksklaar te houden. Ook naaimachines en werkplaatsmachines zijn welkom. Denk bij werkplaatsmachines aan zaagtafels, slijpmachines, aggregaten en lasapparaten. Kleine werkplaatsmachines die nodig zijn om een werkplaats in te richten worden in overleg ingezameld. Het populaire accugereedschap is helaas niet geschikt voor inzameling. De accu’s sneuvelen namelijk regelmatig en recycling is problematisch in Afrikaanse landen. WIE DOEN ER MEE? Stichting Gered Gereedschap heeft ruim350 inzamelpunten. De mensen van de werkplaatsen halen het gereedschap bij de omliggende inzamelpunten op. Alles wat aan materiaal binnenkomt wordt streng geselecteerd en volgens kwaliteitseisen opgeknapt. Partners zijn onder meer Bouwmaat, Jongeneel en Praxis. Bij deze bouwmaterialenhandelaren kun je gebruikt gereedschap inleveren. Maar ook bouwbedrijven en toeleveranciers zijn partner, zoals DKG Bruynzeel Keukens, Hilti, Pon, VanWijnen, VolkerRail enWürth. Meer informatie: www.geredgereedschap.nl. Foto: Gered Gereedschap. Foto: Stichting OPEN / Wiep van Apeldoorn. Sinds 2019 moeten producenten van onder meer elektrisch gereedschap minimaal 65% van de op de markt gebrachte elektrische apparaten inzamelen om hoogwaardig te laten recyclen en zo grondstoffen terug te winnen. Dat blijkt een lastige opgave. ‘De inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten in Nederland kan en moet beter’, concludeert de Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) in de eerste monitoringsrapportage over 2021. TEKST: ING. FRANK DE GROOT, MET DANK AAN STICHTINGOPEN In de eerste tien maanden van haar bestaan heeft Stichting OPEN bijna 140miljoen kilo afgedankte elektrische en elektronische apparaten ingezameld. Dit is nog onvoldoende om de inzameldoelstelling van 65% te realiseren. Dit meldt de stichting op 1 juli 2022. Volgens algemeen directeur Jan Vlak is er voor de achterstand een aantal oorzaken aan te wijzen. Om te beginnen is er sprake van twee zogenoemde ‘lekstromen’: zowel in de recycleketen waar grote apparaten worden verwerkt, als bij de consumenten thuis. Daarnaast wordt het succes nu gemeten in het aantal ingezamelde kilo’s, terwijl er veel betere grondslagen denkbaar zijn om circulaire doelen te halen en op te worden afgerekend. “Allereerst worden erg veel metaalhoudende apparaten illegaal verwerkt door niet-gecertificeerde verwerkers. Op basis van wetenschappelijk onderzoek weten we dat het gaat om circa 100miljoen kilo. Als we deze lekstroom kunnen ombuigen naar gecertificeerde verwerking, halen we de 65%-inzameldoelstelling ruim en zouden we uitkomen rond de 70%”, aldus Jan Vlak. Om de lekstroom zo veel mogelijk te verkleinen, heeft Stichting OPEN afspraken gemaakt met de metaalbranche. “Tegelijkertijd is ons duidelijk dat de huidige hoge metaalprijzen en de in de sector gangbare cash-betaling serieuze risico’s vormen voor succes. Daarom dringen we bij de overheid aan op een snelle invoering van een wettelijke afgifteplicht voor afgedankte apparaten. Deze moet worden gekoppeld aan gerichte handhaving.” CIRCULARITEIT NASTREVEN “Afrekenen op basis van zo veel mogelijk kilo’s is een eenzijdige sturing op inzamelen en recycling, terwijl de circulaire economie juist vraagt om apparaten zo lang mogelijk in de markt te houden. Dus we zouden bijvoorbeeld juist moeten inzetten op reparatie en hergebruik ten behoeve van levensduurverlenging”, legt Jan Vlak uit. De verwerking en het hergebruik van de wèl ingezamelde apparaten is daarentegen een groot succes. Dit is alleen mogelijk met gecertificeerde verwerking. “Met de verwerking van de apparaten die we wel hebben ingezameld, hebben we namelijk een bijzonder hoog recycling percentage gehaald. 99% van de afgedankte apparaten kreeg een nuttige toepassing: 79% bruikbare grondstoffen en 20% thermisch verwerkt om energie op te wekken of als hulpstof voor de ondersteuning van andere processen.” INZAMELING ELEKTRISCH GEREEDSCHAP Kijken we alleen naar het elektrisch gereedschap dan zien we dat de hoeveelheid nieuwe elektrische machines nog altijd sneller stijgt dan de hoeveelheid ingezamelde apparatuur. We moeten dus meer gebruikte elektrische apparaten inleveren, waaronder ook elektrisch gereedschap. Het belang van een goede inzameling van afgedankt elektrisch gereedschap is al vroeg onderkend door de branche. Al op 17 augustus 1999 werd de stichting Stichting Verwijdering Elektrische Gereedschappen opgericht op initiatief van de VIFEG (Vereniging Importeurs en Fabrikanten Elektrisch Gereedschap). Het doel was het organiseren van het inzamelen en verwerken van elektrisch en elektronisch gereedschap. De uitvoering was toentertijd in handen van de uitvoeringsorganisatie Wecycle. Tegenwoordig heet de stichting ‘Stichting Verantwoord Recyclen van Elektrische Gereedschappen’ (SVEG) en is vertegenwoordigd in Stichting OPEN. INZAMELING Er zijn inmiddels 13.000Wecycle inzamelpunten voor afgedankte apparaten, zoals elektrisch gereedschap, verspreid over heel Nederland. De inzamelpunten voor afgedankt elektrisch gereedschap en energiezuinige verlichting vinden we bij onder meer bouwmarkten, tuincentra, technische groothandel - zoals de Technische Unie - en professionele bouwmaterialenhandelaren. Informatie: www.stichting-open.org en www.wecycle.nl
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=