NUMMER 7/8 | JAARGANG 21 | AUGUSTUS 2024 PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND BOUWTOTAAL Trends in elektrisch gereedschap Pag. 11 BEZOEK OOK DE WEBSITE WWW.BOUWTOTAAL.NL THEMA TOOLS Balkdragers Kolomvoeten Hoekijzers Houtskeletbouw Verborgen verbinders www.balkdragers.com Compleet assortiment houtverbinders TOPKWALITEIT ALUMINIUM DAK- EN GEVELPRODUCTEN
NEW albatros-work.com COMPOSITE SLIP RESISTANT HRO SOLE METAL FREE VEGAN UNISEX De nieuwe dual.IMPULSE zool voldoet aan de strengste eisen aan de slipvastheid en biedt hetzelfde uitstekende comfort als de al beschikbare dual.IMPULSE modellen. De nieuw ontworpen schachten gaan mee in de trends van dit moment en ronden de bestaande collectie perfect af. Omdat bouwen makkelijker kan. POSTBUS 28, 7240 AA LOCHEM T. 0573 - 222 300 WWW.OLCAS.NL Olcas voor prefab woningbouw projecten Olcas is gespecialiseerd in prefab beton, specifiek voor woningbouwcasco’s. Wij hebben het proces van advisering, prijsvorming, engineering en logistiek in eigen hand hierdoor zijn de lijnen kort en is het contact direct. Kort samengevat: ‘creatief met beton’. Ons levergamma: • CASCOWANDEN • LICHTBETON WANDEN • RIBBENVLOEREN • GEÏSOLEERDE- EN ONGEÏSOLEERDE KANAALPLAATVLOEREN • BREEDPLAATVLOEREN • HOLLE WANDEN • TRAPPEN EN BORDESSEN • KOLOMMEN EN BALKEN • BALKONS LADDERS • STEPS • SCAFFOLDS L A D D E R S L A D D E R S AD_Solide-DAS_FernEvent_A4.indd 30/05/2023 14:39
3 NUMMER 7/8 - AUGUSTUS 2024 ACTUEEL Goedkoop is duurkoop De vakantietijd ligt voor de meesten weer achter ons en wellicht hebben sommige van jullie tijdens de vrije dagen ook wel een klus in en rond huis uitgevoerd. Dat zijn de momenten dat we privé met elektrisch gereedschap – in deze uitgave ‘tools’ genoemd – aan de slag gaan. Zelf mag ik ook graag het gereedschap ter hand nemen. Dan merk je toch telkens hoe belangrijk goed gereedschap is voor de kwaliteit van je werkzaamheden. Daarom in deze uitgave weer volop aandacht voor tools. Uit de vele gesprekken die ik heb gehad met enerzijds gebruikers en anderzijds leveranciers, blijkt dat de meeste aannemers de voorkeur hebben voor één merk. Daarnaast hebben ze vaak nog wel specifieke machines van een ander merk, maar de hoofdmoot is van dezelfde fabrikant. Voordeel van één hoofdmerk is de bekendheid met de kwaliteiten van een merk en de uitwisselbaarheid van machines en accu’s. De zzp’er of medewerkers van een groter bedrijf hebben dan meerdere accu’s en een snellader van hetzelfde merk in de bus liggen. Dan hoef je niet te zoeken naar de juiste accu of lader en kun je snel verder. Bovendien kun je bij aankoop van een nieuwe machine kiezen voor alleen een body zonder accu’s of laders. VASTE LEVERANCIER Veel aannemers hebben ook een vaste leverancier voor hun gereedschap, meestal een bouwmaterialenhandel in de regio. Voordeel is dat kapot gereedschap eenvoudig ter reparatie kan worden aangeboden en dat men vervangend gereedschap krijgt om tijdens de reparatie verder te kunnen. De grotere aannemers hebben meestal zelf wel vervangend gereedschap liggen, maar reparaties worden door de fabrikant uitgevoerd om de garantie te behouden. Ook wordt het goede contact met een groothandel veelvuldig genoemd, waarbij er ook gunstige prijsafspraken worden gemaakt. Accessoires en bevestigingsmiddelen worden eveneens veel bij de groothandel ingekocht, maar online inkopen gebeurt ook regelmatig. Online verkopers kunnen namelijk accessoires en bevestigingsmiddelen, maar vooral ook elektrisch gereedschap, tegen zeer scherpe prijzen aanbieden. Ze hebben immers geen dure verkoopvestigingen met personeel. Maar veel aannemers betalen liever iets meer, met de zekerheid van de vertrouwde service bij de groothandel. Denk aan snelle reparatie, vervangend gereedschap en advies. BouwTotaal doet momenteel grootschaliger onderzoek naar het inkoopgedrag van aannemers op het gebied van tools. We houden je op de hoogte! INHOUD COLUMN ING. FRANK DE GROOT 13 37 05 Column Snel Gebouwd Het houten huisje en de betonboer 06 Snel gebouwd Snel te bouwen 100.000 euro woning 07 Actueel Future Facade: event voor gevelindustrie 09 Actueel Den Haag Update en Bouwmonitor THEMA TOOLS 11 Tools Trends in elektrisch gereedschap 13 Tools Welk gereedschap ligt er in de bus 15 Tools Inkoop tools materieeldienst 16 Tools Nieuws 17 Tools Inkoop tools zelfstandig ondernemer 18 Tools Arbocatalogus kwartsstof installatie- en isolatiebranche 22 Tools Veiligheidssysteem vacuümzuigers brengt duidelijkheid 24 Tools BouwTotaal test gereedschappen EN VERDER 30 Kwaliteitsborging Samenwerking gemeente en kwaliteitsborger onmisbaar onder Wkb 31 Bouwfouten Goed tegelwerk? 32 Bouwhelden Assistent projectingenieur Betelhem Adinew 33 Bouwkosten Keramische wandtegels in specie aanbrengen 35 Afbouw Tips Tips voor het snijden van tegels 37 Afbouw Praktijkoplossingen Oplossingen voor vloerafwerking bij scheuren en onthechtingen 38 Productnieuws Nieuws over producten Wil jij ook een S3 veiligheidsschoen testen? Deze herfst brengt de Duitse veiligheidsschoenenfabrikant ELTEN de ‘Antonio XXSG GTX Mid ESD S3S WR CI’ op de markt. Een lange naam voor een veiligheidsschoen die speciaal is ontworpen voor bijzonder ruige werkomgevingen. BouwTotaal bied je de mogelijkheid deze ELTEN S3 veiligheidsschoen te testen. Ben jij zpp’er in de bouw of werkzaam bij een aannemer? Meld je dan aan als kandidaat tester. Dankzij het zeer duurzame bovenmateriaal Extraguard van Gore-Tex is deze hoge veiligheidsschoen uitstekend geschikt voor de bouw- en sloopindustrie, wegenbouw en tuin- en landschapsbouw. Vuil, stof en aanhoudende vochtigheid zijn op deze werkplekken geen zeldzaamheid. Extraguard houdt de voeten echter droog. Het bovenmateriaal blijft licht bij een hoge vochtigheid en neemt na langdurig gebruik nauwelijks vocht van buiten op. Bovendien droogt het sneller dan andere materialen. En of het nu nat of droog is, de warmte blijft in de schoen. De Wellmaxx Safety Grip-zool biedt verder een uitstekende grip op alle ondergronden, maar geeft ook een zeer goede demping. Een belangrijk onderdeel van de zool is het hightechmateriaal Infinergy® van BASF. Dit zeer veerkrachtige partikel-schuim geeft de drager meer dan de helft van de energie die bij het lopen wordt gebruikt, terug. Dit ontziet de gewrichten en zorgt ervoor dat de voeten langer fit blijven. Deze veiligheidsschoen is voorzien van stalen neusbescherming, metaalvrije penetratiebescherming en een PU-kruipneus. Hij is gecertificeerd voor een veilige stand op ladders met ‘Ladder Grip’ en is beschikbaar in de maten 36 tot 48. AANMELDEN Ben jij enthousiast en wil je deze fantastische veiligheidsschoen testen? Stuur dan een mail met je contactgegevens naar maxime@handelsuitgaven.nl, onder vermelding van ‘Test Elten veiligheidsschoenen’. Vermeld tevens je maat en welke werkzaamheden je met de schoenen gaat uitvoeren.
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 4 Modulair en circulair paviljoen in en voor Delft De westvleugel van het paviljoen tijdens de opening op 9 juni. Foto: TU Delft/Stylos. Foto: TU Delft/Stylos. Vlakbij station Delft stond in juni 2024 tijdelijk een nieuw circulair en modulair bouwwerk van studenten Bouwkunde van de TU Delft. Het paviljoen is geheel gemaakt uit gerecyclede materialen en is opgebouwd uit losse modules die nu ieder een eigen plek hebben gekregen bij betrokken Delftse organisaties. Het paviljoen bleef in juni dertig dagen in zijn geheel staan. Daarna kregen de modules van het bouwwerk hun permanente plaats bij de deelnemende organisaties verspreid over de stad. De modules die Delftse organisaties hebben ontvangen zijn samen met hen ontworpen. Eén module is bijvoorbeeld een bijenschuur voor kinderboerderij Tanthof en een andere is een kas voor buurtvereniging Taste! waarin zij hun eigen groente en fruit kunnen verbouwen. Daarnaast is er een ‘chillmodule’ voor scouting Paulus waar kinderen uit kunnen rusten en een terras-overdekking voor leerwerkplaats Stunt. Tot slot zijn enkele modules bestemd voor de paintball-club en voor de faculteit Bouwkunde zelf. STUDENTEN EN INWONERS VERBINDEN Het bouwwerk is bedacht en gebouwd door de studievereniging van Bouwkunde, D.B.S.G. Stylos, ter gelegenheid van hun 130-jarige bestaan. “Met dit project willen we iets terugdoen voor de stad en daarmee studenten met de inwoners van de stad Delft verbinden”, zeggen Nienke van Dijk en Tinka de Leeuw die vanuit studievereniging Stylos Duurzame heipaal voor het eerst toegepast Vervoer van de duurzame ECO-paal® vindt plaats met een elektrische vrachtwagen. Doorsnede van de ECO-paal met het holle gedeelte. De voet moet massief zijn vanwege het draagvermogen. De kop is eveneens massief. Daardoor kan de heipaal zonder problemen de grond in. het ontwerpproces met alle organisaties en de realisatie begeleidden. Om studenten en inwoners met elkaar in contact te brengen vonden er in juni diverse activiteiten voor Delftenaren plaats bij het paviljoen. Heijmans lanceert het eerste afval dashboard in de bouwsector; de Afvalmonitor. Hiermee rapporteert en monitort het beursgenoteerde bouwbedrijf afvalstromen, scheidingspercentage en de CO2-uitstoot die daarbij hoort, tot op projectniveau. Dit zorgt ervoor dat Heijmans kan sturen op strategisch, tactisch en operationeel niveau. De data van onder andere waste-to-productbedrijf Renewi maakt dit mogelijk. De laatste jaren liep het scheidingspercentage van Heijmans langzaam omlaag. Waarom was niet duidelijk. Daarom is gezocht naar een manier om alle lagen in de organisatie beter inzicht en handvatten te geven op het gebied van het meten van afvalstromen, scheidingspercentage en de CO2-uitstoot die daarbij hoort. Het dashboard geeft projectmanagers inzicht op operationeel, tactisch en strategisch niveau of ze op het doel zitten wat ze voor ogen hebben en kunnen ze direct bijsturen indien nodig. Ook geeft het managers houvast hoe het er bij hun businessunit of in het gehele bedrijf ervoor staat. “We rapporteerden totale scheiding en hergebruik van reststromen aan de hand van het percentage over heel het bedrijf. Die data kregen we onder andere via Renewi. Maar de eisen van de data zijn strenger en we moeten specifiekere Het paviljoen stond op de lege kavel in de Spoorzone, bij de kruising tussen het Mercuriuspad en de Nieuwe Gracht. Bezoekers konden daar te allen tijde komen kijken. Daarnaast vonden er twee openbare evenementen plaats, namelijk een diner op 19 juni en een midzomerfeest op 27 juni. FINANCIËLE STEUN Dit project wordt financieel gesteund vanuit verschillende fondsen, zoals de Gemeente Delft, VSB Fonds, Fast Fund, Stylos fonds en Cultuur & Sport fonds ‘X’. Ook hebben inwoners van Delft bijgedragen. Woningbouwproject Blent in Lent heeft een ondergrondse primeur. Voor het eerst wordt een duurzame variant van een betonnen heipaal toegepast. Deze nieuwe variant, de zogeheten ECO-paal®, biedt dezelfde eigenschappen als een traditionele heipaal, maar met een aanzienlijk lagere CO2-uitstoot. Dat zorgt voor een belangrijke duurzaamheidswinst. Geen toekomstig bewoner die het ziet, omdat ze onder de grond zitten. De innovatieve heipaal is ontwikkeld door de IJB Groep in samenwerking met bouwbedrijf Heijmans, die het gebied van Blent ontwikkelt. De ECO-paal® heeft aan beiden uiteinden een massieve kop van gewapend beton, maar is van binnen hol. In totaal geeft dat minder beton, maar blijft de draagkracht behouden. “Deze innovatie draagt bij aan het behalen van onze duurzaamheidsdoelen voor 2030”, aldus Pim Ketelaars, duurzaamheidsmanager bij Heijmans. Het bouwbedrijf wil haar CO2-uitstoot voor dat jaartal gehalveerd hebben en tien jaar later op nul hebben staan. EERSTE TOEPASSING Het pilotproject in Lent markeert de eerste toepassing van de ECO-paal®. Vorig jaar organiseerde Heijmans een bijeenkomst voor haar vaste partners om hen te betrekken bij de duurzaamheidsambities van het bedrijf. Hieruit ontstond het idee voor de toepassing van de ECO-paal®, die ontwikkeld is door de IJB Groep. “Het project in Lent was het meest geschikt om als pilot te dienen”, vertelt Ketelaars. De eerste ECO-palen zijn inmiddels succesvol geïnstalleerd. VEILIGHEID EN DUURZAAMHEID De nieuwe heipaal is in het Toekomstlab van de IJB Groep in Lemmer uitgebreid getest. “Hieruit blijkt dat het haalbaar is om minder beton te gebruiken zonder verlies van draagkracht van de heipaal”, zegt Tahl Tekofsky, Manager Verkoop en Projecten bij de IJB Groep. De paal heeft een massieve kop en voet van gewapend beton. Dat zorgt voor een veilige en stabiele installatie. Met een holte die 30 procent beton bespaart, leidt de ECO-paal® tot een CO2-reductie van zo’n 25 procent. De paal heeft dezelfde afmetingen als traditionele heipalen. Dat maakt het eenvoudig om deze nieuwe technologie op bestaande projecten toe te passen. De lichtere heipaal zorgt bovendien voor efficiënter transport met minder CO2-uitstoot, waarbij gebruik wordt gemaakt van een elektrische vrachtwagen.
5 NUMMER 7/8 - AUGUSTUS 2024 ACTUEEL COLUMN JOHAN OLTVOORT Op het moment dat u dit leest is voor de meesten van ons de vakantie weer voorbij. We zijn begonnen aan de tweede helft van dit jaar. De eerste helft was zeer intensief, hard en er is veel gewerkt. Door omstandigheden zijn sommige van onze mooie voornemens van dit jaar wat naar de achtergrond verdrongen. De lat ligt hoog, er moet veel en de druk rust op de schouders van menigeen. Ik ben een liefhebber van reflectie en mag graag terugkijken naar dingen die voorbij zijn gegaan. Dit kan impact hebben op datgene waar we op dit moment mee bezig zijn of in de nabije toekomst mee bezig gaan. Als voorzitter van een stichting in de Achterhoek die een mooie oude boerderij beheert, zijn we ook eigenaar van een stuk bos in het Noordijkerveld bij Neede. In dat bos staat een klein houten huisje. Dit huisje is gebouwd in het begin van de dertiger jaren van de vorige eeuw. In de latere jaren is het wat uitgebreid. Het lag vlak bij de voormalige spoorbaan van Neede naar Hellendoorn. Met de aanleg van het Twentekanaal is deze spoorbaan helaas stilgelegd. Er was bij het houten huisje geen aansluiting voor elektriciteit, gas, water en riolering. Wel is het huisje mooi gelegen in de ongerepte natuur met een eigen water- en beerput. Thans is er in de nabijheid een waterwingebied en wordt de natuur daar hersteld en beschermd. GENIETEN ZONDER LUXE Alles wat we nu hebben aan luxe was er toen nog niet; geen WIFI, warm water, magnetron, enzovoort. De wegen waren nog zandwegen. Echter alles wat ze toen hadden, missen we nu vaak: natuur, rust, stilte, openbaar vervoer in de nabijheid en diversiteit in planten en dierensoorten. Wat kunnen we hiervan leren? Voor mij persoonlijk: ga proberen het vakantiegevoel, de innerlijke rust en tevredenheid vast te houden om van daaruit te leven. Kijkende ook naar een huisje zonder veel comfort maar met voldoende basis ingrediënten om te kunnen leven. En voor de bouw? Misschien zouden we eens kunnen kijken naar de diversiteit van de recreatiewoningen? Minder luxe zal niet iedereen op prijs stellen. Er zijn ook veel mensen die over een recreatiewoning in het bos alleen maar kunnen dromen. Zouden we niet iets kunnen bedenken waarbij beide aspecten gerespecteerd worden? Natuur en betaalbaarheid. Even niet aan geld en status denken maar aan levensvreugde, tevredenheid, zelfredzaamheid, genieten van de natuur en basic dingen doen. Het is mooi om te zien dat dit houten huisje bijna 100 jaar oud is. Het heeft de tijd getrotseerd, wel even het asbest wegdenken. Het kan een inspiratiebron zijn voor het huidige denken en doen. Johan Oltvoort Directeur Olbecon en Olcas Hij geeft maandelijks in BouwTotaal zijn visie op de rol van prefab in de bouw. Het houten huisje en de betonboer Houten huisje in het bos. Detail van een luik. Bouwbedrijf introduceert afval dashboard Foto: Heijmans. cijfers ophalen, tot op projectniveau. Na het onderzoeken hoe we meer inzicht konden krijgen, kwamen we erachter dat er nog geen dashboard op de markt is die inzicht geeft in afvalstromen, scheidingspercentages en CO2-uitstoot die daarbij hoort. Daarom ontwikkelden we samen met onder andere Renewi en nog 24 andere leveranciers de Afvalmonitor”, zegt Robert Koolen, directeur Duurzame Ontwikkeling bij Heijmans. AANGESCHERPTE EISEN Het nieuwe dashboard is nodig voor de aangescherpte eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en EU Taxonomie. Die richtlijnen verplichten beursgenoteerde bedrijven tot gedetailleerde rapportage over CO2-emissies en materiaal- en energiestromen vanaf 2024. De data uit de CO2- en recycling-rapportage van Renewi is geïntegreerd in het dashboard. Deze data is gebaseerd op grondige en objectieve berekeningen door onderzoeksbureau TNO. Ze bevatten werkelijke CO2-uitstoot per afvalstroom en recyclingpercentage, specifiek voor Renewi’s processen. Dit maakt de cijfers specifieker dan over het hele bedrijf te rapporteren. “De Afvalmonitor van Heijmans is een mooi voorbeeld van hoe Renewi zijn klanten ondersteunt bij het voldoen aan de eisen van de CSRD. De cijfers geven direct inzicht in de milieu-impact van gescheiden afval ten opzichte van restafval. Het inzicht in de werkelijke CO2-uitstoot en het recyclingpercentage over de hele waardeketen is belangrijk, ook voor niet CSRD-verplichte bedrijven. Het dient als motivatie voor Renewi’s klanten om afval beter te scheiden, sorteren en recyclen, om zo ook hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen te verwezenlijken”, zegt Sander Leenders, Commercieel Directeur Nederland van Renewi. CO2-REDUCTIE Heijmans wil een schonere lucht en lagere impact op de aarde creëren door de CO2-uitstoot van zijn activiteiten te verlagen. Het doel is 100% reductie van scope 1+2 uitstoot en 50% reductie ten opzichte van 2019 van scope 3 CO2-uitstoot in 2030. Scope 3 omvat alle indirecte activiteiten gerelateerd aan de totstandkoming en het gebruik van Heijmans’ producten, zoals transport naar de bouwplaats en het recyclen van afval. De CO2-uitstoot van afval is circa 4% van de totale uitstoot van Heijmans. Safety&Health@Work: Platform voor veilig en gezond werken Op 2 en 3 oktober 2024 staat de vakbeurs Safety&Health@Work in Rotterdam Ahoy weer in het teken van arbeidsveiligheid en gezondheid. Deze vakbeurs heeft een sterke focus op beschermende kleding, kennis en opleidingen, technologie en robotica, veiligheidsmiddelen en -materialen. Tijdens de vakbeurs ontvangen meer dan honderd exposanten naar verwachting drieduizend bezoekers om de nieuwste innovaties op het gebied van veiligheidsapparatuur, gezondheidsprogramma’s en technologische oplossingen te tonen die bijdragen aan arbeidsveiligheid en gezondheid. Daarnaast is er voor de bezoekers ook nog een uitgebreid inhoudelijk programma in het kennistheater. INHOUDELIJK KENNIS PROGRAMMA Net als voorgaande keren heeft organisator Rotterdam Ahoy weer een inhoudelijk programma samengesteld, dat bezoekers gratis kunnen bijwonen in het kennistheater. Hier kunnen zij zich op de hoogte stellen van de laatste trends en ontwikkelingen en luisteren naar diverse aansprekende sprekers. Onder hen is Lars van Rode, die zijn persoonlijke ervaring deelt over de impact van een arbeidsongeval op zijn leven en omgeving. Daarnaast zullen bergbeklimmer en expeditieleider Melvin Redeker spreken over ‘de dunne lijn tussen veiligheid en succes’. Werner van Eck, directeur veiligheid bij Heijmans, zal verder samen met Ron Koenen, algemeen directeur en educatie-expert bij KPE Groep, vertellen over het gebruik van virtual reality voor het ontwikkelen van een veiligheidscultuur. Ook zullen chief safety officer Matthijs Bakker (Dura Vermeer) en operationeel manager en trainer Daan Thijssen (Stichting Zien Handelen Leren) een presentatie geven over ‘van proactief naar vooruitstrevend zien handelen leren’. Een bezoek aan de beurs is gratis. Ga voor meer informatie of om te registreren naar www.safetyandhealthatwork.nl.
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 6 SNEL GEBOUWD Snel te bouwen 100.000 euro woning Snel gebouwd De kracht van prefab TEKST: FRANK DE GROOT De 100.000 euro woning is een snel te bouwen en betaalbare basiswoning volgens het woonconcept beterBASIShuis, waarvan de bouwkosten minimaal 92.000 euro zijn. Ontwikkelaar is TBI WOONlab, een samenwerking tussen de TBI-ondernemingen, ERA Contour, Hazenberg Bouw en Koopmans Bouwgroep. Het nieuwe woonconcept werd op 11 juni geïntroduceerd op de vastgoedbeurs PROVADA. Met beterBASIShuis kunnen de TBI WOONlab-ondernemingen samen met gemeenten, corporaties en ontwikkelpartners razendsnel duurzame basiswoningen realiseren, in verschillende woonvarianten. WOONMENU Het woonmenu voor de kleine huishoudens biedt een breed scala aan betaalbare beterBASIShuizen. Om de woning betaalbaar te houden zijn slimme plattegronden gemaakt, met zo min mogelijk ‘verspilling’ van ruimte en materialen. De beukmaat is 3,60 meter en de diepte 9,18 meter. Daarbij heeft de basiswoning twee lagen en een kap. Maar er zijn ook andere woningtypen mogelijk, zoals twee-laags en drie-laags, met plat dak. De basiswoning heeft op de eerste verdieping twee slaapkamers en badkamer en op zolder een mogelijkheid voor derde slaapkamer of werkkamer. Bij de drie-laagse woning met plat dak is er op de tweede verdieping zelfs plaats voor twee extra slaapkamers. GROEN CASCO Het prefab ‘groene casco’ van de woningen wordt gemaakt in de TBI-betonfabriek Voorbij Prefab. Het casco bestaat uit prefab wanden, gevels en kap. De begane grondvloer is een ribcassettevloer en voor de verdiepingen worden kanaalplaatvloeren gebruikt. Standaard bestaan de buitengevels uit metselwerk, maar een complete prefab betonnen gevel met isolatie en steenstrips kan ook. EXTRA GROENE OPTIES Er zijn nog extra opties mogelijk om de woning nog duurzamer te maken, maar dat heeft wel gevolgen voor de prijs. Zo kunnen de gevels ook in hout worden gerealiseerd. Ook kun je kiezen voor het gebruik van gerecyclede of circulaire bouwmaterialen, zoals gipsplaten en glas. Of biobased binnenwanden waarin vlas en houtvezels zijn verwerkt, waarmee je een stukje CO2 opslaat. In de woningen kan verder monitoring worden toegepast om inzicht in het energieverbruik te krijgen. De app kan ook worden gebruikt om de thermostaat te bedienen. Verder zijn er natuurinclusieve opties, zoals een groen dak. Dat kan op het platte dak van de woning of de berging, maar ook in de vorm van groene dakpannen die bekleed zijn met sedum. PV-panelen presteren ook beter op een groen dak, doordat het boven een groen dak minder warm wordt. Er zijn zelfs mogelijkheden om volledig groene gevels toe te passen. Ook kunnen er nestkasten worden opgenomen in het metselwerk om zo de huisvesting van bijvoorbeeld huismussen en gierzwaluwen veilig te stellen. Voor vleermuizen is er een serie inbouwkasten met entreesteen, gemaakt van houtbeton. MAG HET IETSJE MEER? Wie iets meer kan besteden dan 100.000 euro, heeft talrijke extra opties. Zo kan de beukmaat worden vergroot naar 3,90, 4,20 of 4,50 meter. De standaard diepte is 9,18 meter, maar 9,78 meter is ook mogelijk. Verder kan men kiezen voor een erker, dakkapel of dakraam. In een bouwblok zijn eveneens diverse variaties mogelijk, zoals een sprong in het bouwblok, een tuitgevel, een dwarskap en verschillende beukmaten, goot- en nokhoogten. Verder zijn ramen of entree in de kopgevel mogelijk en een uitbouw van 1,20 meter of 1,80 meter. Tevens zijn er opties voor de inrichting van badkamer (extra toilet) en keuken en kan er aan de achterzijde worden gekozen voor een schuifpui of openslaande deuren. Er kan dus eindeloos worden gevarieerd! Het lijkt tegenwoordig bijna onmogelijk, maar TBI WOONlab introduceert een duurzame 100.000 euro woning voor kleine huishoudens en singles. De woning wordt geproduceerd van CO2-arm beton. Het prefab ‘groene casco’ van de woningen wordt gemaakt in de TBI-betonfabriek Voorbij Prefab. Het eerste nieuwbouwproject waar de woningen komen start in 2025. Voorbeeld van woonblok met 100.000 euro woningen met kap en op de hoek een drie-laagse woning. Het casco bestaat volledig uit CO2-arm beton. Het grind wordt daarbij voor 50% vervangen door puingranulaat en er wordt gebruik gemaakt van gerecycled staal voor de wapening. De fabriek is volledig gerobotiseerd en zo nauwkeurig afgesteld dat alleen de hoogstnoodzakelijke wapening wordt gebruikt. Dat levert een materiaalbesparing op van 40%. Het water dat nodig is voor de betonproductie is regenwater dat op het dak van de fabriek wordt opgevangen. Met het ‘groene casco’ wordt een reductie van 30% op de MKI-waarde behaald en per woning wordt er gemiddeld 820 kg CO2 bespaard. TBI WOONlab werkt nauw samen met Voorbij Prefab om de milieuprestatie van de woningen verder te verbeteren. Dat resulteert er in ieder geval al in dat eind van dit jaar de groene casco’s nog 10% duurzamer zijn. Twee- en drie-laagse 100.000 euro woningen met industriële uitstraling. Productie 100.000 euro woning bij TBI-betonfabriek Voorbij Prefab. Ruwbouw beterBASIShuis.
7 NUMMER 7/8 - AUGUSTUS 2024 ACTUEEL Future Facade: nieuw vakevent voor gevelindustrie In het voorjaar van 2025 vindt in Koninklijke Jaarbeurs een nieuw tweejaarlijks vakevent voor de Europese gevelindustrie plaats: Future Facade. Om tot een circulaire gevelindustrie te komen is internationaal kennisdelen en samenwerken noodzakelijk. Voor Jaarbeurs de reden om, naast haar vakbeurzen BouwBeurs, VSK en DigiBouw, in samenwerking met het European Facade Network, TU Delft en TU Darmstadt, dit nieuwe evenement te introduceren. Future Facade heeft als doel een brug te slaan tussen kennis en praktijk. Thema’s als digitalisering, industrialisering en circulariteit staan centraal. Gelijktijdig met Future Facade organiseren TU Delft, TU Darmstadt en het European Facade Network een internationale conferentie met als onderwerp circulariteit in de gevelindustrie. Future Facade vindt plaats op woensdag 7 en donderdag 8 mei 2025 in Koninklijke Jaarbeurs. INTERNATIONAAL KENNISDELEN EN SAMENWERKEN Future Facade is een internationaal vakevent met een ruim aanbod van keynote sessies en workshops waarin experts kennis delen over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de gebouwschil. Doelgroep: architecten, adviseurs, opdrachtgevers, bouwers en iedereen met interesse in de gevelindustrie. Het evenement biedt een breed en hoogwaardig aanbod van producten, materialen en systemen, toont innovaties en experimenten, slaat een brug tussen kennis en praktijk en heeft oog voor de maatschappelijke context. Jeroen van Hooff, CEO Koninklijke Jaarbeurs: “Nederland is koploper in circulaire gevels en geniet internationaal veel aanzien. Om in 2050 een volledig circulaire bouweconomie te kunnen realiseren, is de noodzaak om internationaal kennis te delen en samen te werken groot. Ik ben dan ook trots dat we samen met de meest innovatieve en vooruitstrevende kennisinstellingen op het gebied van de bouwschil dit gloednieuwe evenement organiseren.” INTERNATIONALE CONFERENTIE Gelijktijdig met Future Facade organiseren TU Delft, TU Darmstadt en European Facade Network een internationale conferentie met als onderwerp circulariteit in de gevelindustrie. Tijdens deze conferentie nemen vooraanstaande sprekers bezoekers mee in de meest recente ontwikkelingen binnen circulaire gevels. Ulrich Knaack, hoogleraar Design of Construction TU Delft: “Met de lancering van Future Facade brengen wij de Europese gevelbranche naar een hoger niveau. De unieke samenwerking met Koninklijke Jaarbeurs zorgt ervoor dat wij innovatie, kennis en netwerk bij elkaar brengen op één centrale locatie in Europa. Future Facade en de internationale conferentie zijn een broedplaats voor ideeën en innovaties die de manier waarop we gebouwen circulair ontwerpen en bouwen transformeren.” Meer informatie over Future Facade is te vinden op www.future-facade.com. Vier nieuwe betongeprinte woningen project ‘Milestone’ In 2021 werd de eerste 3D betongeprinte woning van project ‘Milestone’ gerealiseerd. Vervolgens ontvingen de eerste huurders de sleutel van deze unieke woning in de Eindhovense wijk Bosrijk. Een wereldprimeur die de internationale pers haalde; niet eerder werd een geprinte woning daadwerkelijk bewoond. Nu, drie jaar later, krijgt het project een vervolg met vier doorontwikkelde woningen. Deze keer bestaan ze uit meerdere verdiepingen. Na de zomervakantie start de verkoop van de woningen. Na de realisatie van de eerste 3D geprinte woning is op de achtergrond hard doorgewerkt aan de doorontwikkeling van de printtechniek. Saint-Gobain Weber Beamix, met een vestiging op bedrijventerrein de Hurk in Eindhoven, heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van het totale proces om zo tot een uniek industrieel en schaalbaar 3D betonprintproces te komen. Mede in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) is dit proces de afgelopen jaren tot in detail uitgewerkt en geoptimaliseerd. Hierdoor is er een industrieel proces ontwikkeld dat op grote schaal en continue, gegarandeerde kwaliteit kan leveren. Daarbij is er minder materiaal nodig vergeleken met bestaande bouwmethodes, waardoor er CO2 bespaard wordt. NIEUWE ONTWERPEN Er zijn twee nieuwe woningtypes ontwikkeld die, in tegenstelling tot de eerste woning, bestaan uit meerdere verdiepingen. De nieuwe woningen halen hun constructieve eigenschappen volledig uit het geprinte beton, een wereldwijd unieke eigenschap binnen de 3D geprinte woningbouw. De nieuwe woningen passen door het organische ontwerp – een bewoonbare ‘zwerfkei’ - bij uitstek in hun bosrijke omgeving. Van ieder type woning worden er twee geplaatst aan de Bosuil in Eindhoven. In tegenstelling tot de eerste woning binnen Milestone, zullen de nieuwe woningen te koop worden aangeboden. De start van de verkoop staat na de zomervakantie gepland. Na afronding van het verkoopproces zal begin 2025 worden gestart met de realisatie van de woningen. De voorbereidingen hiervoor zijn al in volle gang. De planning is dat de nieuwe bewoners in de zomer van 2025 hun intrek kunnen nemen in de woningen. SAMEN AAN DE SLAG Kenmerkend voor het project Milestone is de samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven: • Gemeente Eindhoven is mede-initiatiefnemer, aanjager van innovatie en faciliteert het project. • TU/e deed onderzoek en ontwikkelde modellen om het 3D-betonprinten mogelijk te maken. • Saint-Gobain Weber Beamix ontwikkelde het proces dat nodig is om constante kwaliteit te leveren op de productielijn. • Houben / Van Mierlo Architecten heeft de woningen ontworpen. • Witteveen+Bos werkt aan de bouwtechnische en constructieve aspecten. • Bouwbedrijf Van Wijnen leidt het project en bouwt de woningen. Meer informatie over Project Milestone is te vinden op de website www.3dprintedhouse. nl. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor de verkoop van de huizen via www. woneninmilestone.nl. Impressie van de nieuwe woningen met verdiepingen. De eerste 3D betongeprinte woning van project ‘Milestone’. In 2021 ontvingen de eerste huurders de sleutel van deze unieke woning in de Eindhovense wijk Bosrijk.
PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 8 Productie klimaatneutrale baksteen met groene waterstof De pilot vond plaats op het terrein van Hagemeister in het Duitse Nottuln. Uiterst rechts Christian Hagemeister. Met het onderzoeksproject ‘H2-Baksteen’ laat Hagemeister zien dat klimaatneutraal bakstenen produceren met groene waterstof mogelijk is. Een vier wekende durende pilot op het eigen bedrijfsterrein gaf inzicht in de kansen van waterstof als alternatief voor aardgas. In 2030 kan de klimaatneutrale productie van gevelstenen realiteit zijn. De geslaagde pilot vond plaats op het terrein van Hagemeister in het Duitse Nottuln (vlakbij Münster). Er is gebruik gemaakt van groene waterstof; dat is ‘renewable hydrogen’ uit duurzaam opgewekte elektriciteit. Hagemeister voerde de pilot uit in het kader van onderzoeksproject ‘H2-Baksteen’, een initiatief van het Instituut voor Baksteenonderzoek Essen (IZF). Het IZF zet zich in voor de energietransitie in de industrie. Het onderzoeksproject werd financieel ondersteund door de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Hagemeister investeerde 100.000 euro uit eigen middelen om een testopstelling voor het gebruik van groene waterstof te bouwen. Daarbij kon de baksteenproducent zijn bestaande productiesysteem relatief snel afstemmen op het gebruik van waterstof; slechts enkele onderdelen van de technische infrastructuur moesten worden aangepast. SCHAARS EN DUUR Tijdens de pilot bleken de technische en de visuele kwaliteit van met waterstof gebakken gevelstenen uitstekend en bleef de energiehuishouding van het productiesysteem (droger en oven) overeind. Christian Hagemeister, managing director van Hagemeister Klinkerwerk GmbH & Co. KG.: “Gedurende de pilot week het bakproces en daarmee de kleur van de baksteen niet af van de gestelde standaard. Op basis daarvan kunnen we stellen dat groene waterstof in onze fabriek aardgas in principe één op één kan vervangen.” In principe, want externe factoren zitten een snelle omschakeling op waterstof momenteel in de weg, stelt Christian Hagemeister: “Groene waterstof is nog steeds erg schaars en veel te duur. Bovendien is aanlevering van waterstof over de weg geen optie. Als alle vier ovens in ons bedrijf operationeel zijn, vereist dat een veel te hoge aanrijfrequentie van vrachtwagens met ‘renewable hydrogen’.” Een eigen productiefaciliteit voor groene waterstof bouwen is geen optie, vertelt Hagemeister: “We lieten externe experts berekenen of dat haalbaar is. Maar onze behoefte aan componenten als gedestilleerd water en groene stroom is te groot om lokaal de vereiste hoeveelheden te kunnen inkopen of op te wekken.” Ook het idee om als alternatief biogas te gebruiken haalde de eindstreep niet: hier ontbreekt volgens deskundigen eveneens de capaciteit. LANGEAFSTANDS-NETWERK Bij de overstap op groene waterstof zet Hagemeister zijn kaarten op de plannen voor een langeafstands-netwerk voor de aanvoer van groene waterstof. Maar dat kan helaas nog wel even duren. Christian Hagemeister: “Die langeafstands-pijpleiding zal pas in 2029 gereed zijn. Daarbij komt dat de netwerkbeheerder daarna nog eens drie kilometer leiding moet aanleggen naar ons lokale overdrachtspunt.” Onduidelijk is welke schouders de kosten voor die uitloopleiding dragen. Hagemeister voert hierover gesprekken met de gemeente Nottuln, de Kamer van Koophandel IHK Nord Westfalen en andere bedrijven die geïnteresseerd zijn in levering van groene waterstof. Christian Hagemeister benadrukt dat deze energietransitie niet zonder subsidieprogramma’s kan: “Als ik op dit moment voor groene waterstof tien keer zoveel moet betalen als voor aardgas, is het gewoon niet rendabel.” Volgens Hagemeister heeft de politiek de plicht om voor energie-intensieve middelgrote industrieën als de baksteenproducent de randvoorwaarden voor de energietransitie te verbeteren: “De leveringszekerheid moet over de hele linie gegarandeerd zijn en niet alleen op de locaties van grote bedrijven. Daarnaast moet er duidelijkheid en planningszekerheid komen - met regelgeving die specifiek geldt voor waterstof en zijn toepassingen. Als aan die eisen is voldaan, kunnen wij van start met de serieproductie van klimaatneutrale straat- en gevelstenen.” Bouwsector krimpt in 2024 naar verwachting 2,5 procent Geldboete 50.000 euro na dodelijk bedrijfsongeval Na een moeizaam jaar in 2023 ligt voor de bouw ook in 2024 krimp in het vooruitzicht. Een combinatie van een hoge rente, netcongestie, gestegen bouwkosten en complexe procedures zorgt voor krimp in de sector, concludeert ABN AMRO in de Sectorprognose Bouw die in juli is gepubliceerd. Pas in de loop van volgend jaar kunnen de bouwactiviteiten weer aantrekken en kan krimp omslaan in stabilisatie. In de komende jaren komen de marges onder druk te staan door hogere arbeids- en materiaalkosten, terwijl hier onvoldoende productiviteitsgroei tegenover staat. Vooral door de terugval in nieuwbouw ligt dit jaar over de gehele linie een krimp van 2,5 procent in het verschiet. Hierdoor krimpen ook de volumes van architectenbureaus (-2 procent) en de hout- en bouwmaterialenindustrie (-7 procent). De krimp is vooral het gevolg van de stagnerende nieuwbouw van woningen en bedrijfsgebouwen. Extra beperkende factoren zijn een gebrek aan beschikbare bouwlocaties en problemen bij het krijgen of uitbreiden van de elektriciteits- en wateraansluiting. De vooruitzichten voor installatiebedrijven (+1 procent) en ingenieurs (+5 procent) zijn daarentegen wel positief. Zij profiteren vooral van de energietransitie en klimaatadaptatie. Deze groei wordt wel enigszins geremd door overheidsbeleid. Zo wordt de vraag naar zonnepanelen door de beëindiging van de salderingsregeling beperkt en heeft het nieuwe kabinet de geplande waterpompverplichting geschrapt. Desondanks ligt voor installateurs zowel in 2024 (+1 procent) als 2025 (+3 procent) een gematigde groei in het vooruitzicht. Doordat in de loop van 2025 de vraag uit de bouw naar verwachting weer aantrekt, verbeteren ook de vooruitzichten van architectenbureaus (+2 procent) en de hout- en bouwmaterialenindustrie (+5 procent). HARDNEKKIGE UITDAGINGEN Hoewel in 2025 een lichte verbetering op komst lijkt te zijn, staat de bouwsector nog steeds voor uitdagingen, benadrukt ABN AMRO. “Hierbij speelt onzekerheid over de effectiviteit van overheidsbeleid een rol. Het nieuwe kabinet houdt vast aan de bouwopgave en de regering lijkt eerder ingezet beleid te continueren. Daarnaast is het kabinet niet van plan in te zetten op het stikstofdossier, wat nog steeds een beperkende factor is voor de bouw. Vanuit de sector worden echter terecht vraagtekens gezet bij de haalbaarheid hiervan, aangezien Nederland moet voldoen aan Europese regelgeving”, zegt Paul Bisschop, Sector Econoom Bouw en Vastgoed van ABN AMRO. “De bouw heeft verder te maken met een aantal hardnekkige uitdagingen die niet van vandaag op morgen zijn opgelost. Vraaguitval, gestegen kosten en trage procedures leiden vooralsnog tot dalende bouwvolumes. Zowel in 2024 als 2025 zijn er daarom nog geen tekenen van groei. Pas in de loop van volgend jaar treedt in verschillende segmenten waarschijnlijk een bescheiden herstel op.” Op 12 juli 2022 heeft binnen het bedrijf Van der Velden Staalbouw BV in Harskamp een arbeidsongeval plaatsgevonden. Een 24-jarige werknemer is daarbij overleden. Het Openbaar Ministerie (OM) is van mening dat dit ongeval heeft kunnen plaatsvinden omdat het bedrijf nalatig is geweest en daarmee in strijd met de Arbeidsomstandighedenwet heeft gehandeld. Het OM legt het bedrijf een geldboete van 50.000 euro op. Na betaling van de geldboete is de strafzaak afgedaan. Op 12 juli 2022 was het slachtoffer, destijds 25 jaar oud, met een collega zogenoemde IPE-balken (constructiebalken) aan het zagen bij het betreffende bedrijf. De IPE-balken werden in de bedrijfshal opgestapeld. Een stapel balken is tijdens dit proces weggeschoven of gekanteld richting de plaats waar het slachtoffer zich op dat moment bevond. Het slachtoffer is gevallen en de balken zijn bovenop hem terecht gekomen. Uit onderzoek van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) is gebleken dat er zeven IPE 450-balken steunden op drie stuks stophout. Eén IPE 450-balk weegt 1.019 kg. Het totaalgewicht dat op het stophout rustte bedroeg 7.133 kg. Enkele stophoutjes zijn bezweken onder het gewicht van de balken. Vijf van deze zeven balken (5.095 kg) zijn bovenop het slachtoffer terecht gekomen. Hij is ter plekke overleden. STRAFBARE FEITEN Het OM is van mening dat Van der Velden Staalbouw B.V. verwijtbaar tekort is geschoten in het verschaffen van een veilige werkomgeving voor haar werknemers. Uit het onderzoek blijkt dat er geen instructies zijn gegeven over het veilig stapelen van IPE-balken. Er werd vertrouwd op de ervaring en het inzicht van de werknemers. Ook werd hier geen toezicht op gehouden. Daarmee heeft het bedrijf de Arbeidsomstandighedenwet overtreden, waarin staat dat de werkgever de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de werknemers centraal moet stellen, waarvoor de werkgever een aantal voorschriften dient na te leven. In dit geval is er onvoldoende gedaan om dit ongeval te voorkomen. Van der Velden Staalbouw B.V. heeft maatregelen genomen om te voorkomen dat een dergelijk ongeval nog een keer kan gebeuren en betreurt de dood van het slachtoffer.
9 NUMMER 7/8 - AUGUSTUS 2024 ACTUEEL Den Haag update Nieuws vanaf het Binnenhof BESLUIT OVER VERBOUW ONDER WKB NAAR 1 DECEMBER 2024 Op 1 januari 2024 is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingegaan voor nieuwe bouwwerken in gevolgklasse 1, zoals eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Het doel is de kwaliteitseisen in de bouw nog beter te borgen. Het voornemen was om ook het verbouwen van bouwwerken per 1 januari 2025 onderdeel te maken van de Wkb. Op 6 juni 2024 heeft minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) de Tweede Kamer geïnformeerd dat het besluit hierover een half jaar is uitgesteld. Om een zorgvuldig besluit te kunnen nemen liet de minister een invoeringstoets en onderzoek uitvoeren. Hieruit kwam naar voren dat er geen belemmeringen zijn voor de invoering van kwaliteitsborging voor verbouw. Wel bleek dat er nog te weinig ervaring is opgedaan met projecten onder de Wkb in combinatie met de Omgevingswet. Daarnaast hebben diverse partijen aangegeven dat zij zorgen hebben over het goede verloop, omdat er afgelopen tijd nog niet voldoende is geoefend met verbouw. Daarom is het besluit om verbouwactiviteiten onder de Wkb te laten vallen uitgesteld. Invoeringstoets en onderzoek kwaliteitsborgers Adviesbureau Arcadis deed de afgelopen periode onderzoek naar de eerste ervaringen met de Wkb. Arcadis verzamelde daarvoor in de periode van januari tot en met april 2024 informatie van initiatiefnemers, aannemers, kwaliteitsborgers, gemeenten en brancheorganisaties. Daaruit bleek dat de partijen geen belemmeringen ervaren met de werking van de Wkb. Wel werd duidelijk dat tijdens de onderzoeksperiode nog maar zeventien projecten onder kwaliteitsborging zijn gebouwd. Omdat deze projecten recent startten, deden de partijen hierbij alleen ervaring op met de voorbereiding (risicoanalyse en opstellen borgingsplan) en de bouwmelding. Er is nog niet voldoende ervaring opgedaan en kennis verzameld om op dit moment een besluit te nemen om de verbouwactiviteiten vanaf 1 januari 2025 onder de Wkb te laten vallen. Het advieskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC) heeft daarnaast onderzocht hoeveel kwaliteitsborgers beschikbaar zijn. De conclusie was dat er nu, en naar verwachting op 1 januari 2025, voldoende kwaliteitsborgers beschikbaar zijn. Mogelijke ingang per 1 juli 2025 Op dit moment lopen er 40 projecten die experimenteren met kwaliteitsborging bij verbouwprojecten. Eind 2024 zijn de uitkomsten hiervan beschikbaar. Uiterlijk 1 december 2024 wordt op basis van deze uitkomsten het definitieve besluit genomen over de mogelijke invoering van verbouwactiviteiten onder kwaliteitsborging per 1 juli 2025. Frank de Groot Hoofdredacteur BouwTotaal frank@handelsuitgaven.nl VIER KWARTALEN VAN KRIMP IN DE BOUW Maurice van Sante ING Research maurice.van.sante@ing.com In de afgelopen vier kwartalen is de bouwproductie afgenomen. In de eerst drie maanden van 2024 was de daling het grootst en kromp de bouwproductie met 3,5% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Een lange periode van groei is hierdoor ten einde gekomen. In het eerste kwartaal van 2023 was er nog een flinke toename, waardoor geheel 2023 toch de boeken in gaat met een plus (1,5%). Krimp bouwsector van 3% verwacht in 2024 Onze inschatting is dat de bouwproductie in 2024 met circa 3% krimpt, vooral door de flinke krimp in het eerste kwartaal. De nieuwbouwproductie heeft in 2024 nog last van eerdere teruggelopen vergunningverlening en dalende verkopen in 2023. In 2025 zal er enig herstel zijn door vooral een weer aantrekkende nieuwbouw van woningen. De hoge groei die de deelsector installatiebranche doormaakte als gevolg van investeringen in energiebesparing is door de gedaalde energieprijzen verdwenen. In het eerste kwartaal 2024 liet deze deelsector zelfs een kleine omzetkrimp zien. Hierdoor is deze eerdere steunpilaar voor de gehele bouw weggevallen. In 2024 verwachten we wel een lichte groei in de infrasector maar dit geeft te weinig tegenwicht om te voorkomen dat de bouwsector dit jaar krimpt. Nog steeds weinig faillissementen Al met al staan de meeste bouwbedrijven er na jaren van hoge groei goed voor. Door flinke buffers verwachten we dat de meest bedrijven de volumekrimp van 2024 relatief goed moeten kunnen doorkomen. Het aantal bouwfaillissementen is in 2023 wel gestegen maar historisch gezien nog laag. In de eerste maanden van 2024 zijn deze zelfs weer enigszins gedaald van 46 bedrijven in januari naar 27 in mei. Structureel zijn de vooruitzichten voor de bouw na 2024 met de krappe woningmarkt en verduurzamingsopgave BOUWMONITOR B&U goed. We verwachten ook weer enige groei voor de bouwvolumes in 2025 (1,5%). Voor bouwbedrijven blijft het wel belangrijk om toekomstgericht te blijven en te investeren in digitalisering, aantrekkelijkheid als werkgever en verduurzaming. Digitale marktplaats voor gebruikte machines Boels Rental en zijn Scandinavische dochterorganisatie Cramo lanceren een digitale marktplaats voor de verkoop van gebruikte machines: https://used-equipment.boels.com. Via dit platform krijgen klanten toegang tot een breder assortiment tweedehands materieel, waaronder diverse zwaardere constructiemachines en bouwapparatuur. Het platform vereenvoudigt de internationale handel en maakt het verkoopassortiment toegankelijk voor een grotere afzetmarkt. Het initiatief is tot stand gekomen door het samengaan van Boels en Cramo; de grootste verhuurbedrijven in Europa. Door samen één digitaal platform te lanceren ontstaat er een gedeelde voorraad, waardoor klanten wereldwijd kunnen profiteren van een breed assortiment hoogwaardige machines en gereedschappen. Momenteel worden al meer dan 30.000 goed onderhouden bouwmachines van A-merken verkocht via diverse kanalen. Deze hoeveelheid zal alleen maar toenemen door de gezamenlijke inspanningen en de groeiende online voorraad. MULTICHANNEL STRATEGIE VOOR TOEGANKELIJKHEID Klanten hebben rechtstreeks toegang tot de digitale marktplaats via de gezamenlijke website van het verhuurbedrijf. Om de verkoop van het materieel te bevorderen wordt het assortiment ook geadverteerd op veilingwebsites van Europese partners voor gereedschappen en groot materieel. Via deze verkoopkanalen kunnen kopers biedingen plaatsen tijdens een vastgestelde periode, waarbij het hoogste bod de veiling wint. Met deze veelzijdige aanpak bekrachtigt Boels zijn ‘multichannel strategie’ door klanten via verschillende kanalen toegang te bieden tot het uitgebreide aanbod. Dit zorgt voor transparantie en marktconforme prijzen, omdat klanten kunnen vergelijken tussen diverse platforms. MILIEUVRIENDELIJK ASSORTIMENT Boels zet zich in voor een groenere toekomst door het assortiment van milieuvriendelijke, accu-gedreven machines en gereedschappen voortdurend uit te breiden. Het groeiend aanbod in de verhuur zal uiteindelijk ook het verkoopassortiment diverser en uitgebreider maken. Op deze manier maakt het verhuurbedrijf duurzaam werken toegankelijk voor meer klanten. “We zijn enthousiast over de lancering van de digitale marktplaats: een innovatief platform dat onze klanten hoogwaardig gebruikt materieel biedt. Deze marktplaats fungeert als een verlengstuk van onze inzet voor een groenere toekomst. Het bevordert de circulaire economie door gebruikte verhuurmachines nog een tweede leven te geven. Met deze marktplaats zetten we een belangrijke stap verder in het verduurzamen van onze industrie”, aldus Bart van Son, Head of trade bij Boels Rental. Boels Rental https://used-equipment.boels.com
KNIPEX Quality – Made in Germany www.knipex.com Praktische hulp voor sanitair en elektra: snijdt kunst- stof buizen, druppel- en afdichtingsmanchetten snel en efficiënt af Bijzonder slimme pijpsnijder: Snijdt buizen spaanloos af en past in de vuist Snijdt onder andere rioolbuizen voor hoge temperatuur en elektriciteitsbuizen in een handomdraai Kort druppel- en afdichtmanchetten af tijdens de eindmontage – volgens de norm dicht bij de muur Snijdt niet-versterkte kunststof buizen van Ø 20 tot 50 mm met een wanddikte tot 2,4 mm Met vergrendelingsmechanisme voor veilig transport Twee reservemesjes geïntegreerd in het gereedschap KNIPEX BiX® – Snijders voor kunststof buizen en afdichtingsmanchetten Zuivere snede met één greep Compact. Veelzijdig. Snel. 90 22 10 BK Overige informatie over de KNIPEX BiX® 9.2 160.000
11 NUMMER 7/8 - AUGUSTUS 2024 THEMA TOOLS Trends in elektrisch gereedschap Elektrisch gereedschap heeft zich de afgelopen decennia sterk ontwikkeld. De laatste jaren verdwijnt gesnoerd gereedschap vrij snel van de bouwplaats, vanwege de opkomst van de accu. Maar ook digitalisering heeft zijn intrede gedaan, zoals het monitoren van gereedschap via je smartphone. Daarnaast vragen recycling van elektrisch gereedschap en veilig en gezond werken de aandacht. TEKST: FRANK DE GROOT We zijn hard op weg naar een snoerloze bouwplaats. Lange tijd werden de zware machines nog met snoer geleverd. Denk aan doorslijpers, combi- en breekhamers, stofzuigers en ander zwaar gereedschap. Maar de huidige Lithium-ion accutechnologie zorgt ervoor dat zelfs deze machines op accu leverbaar zijn. Daarbij zijn twee elementen belangrijk: het voltage en de capaciteit. Het voltage zegt iets over het vermogen van de accu dat uitgedrukt wordt in volt(V). Hoe hoger het voltage, des te geschikter is het gereedschap voor een zware klus. De capaciteit en energie van accu’s worden daarentegen gemeten in ampère (A). Over het algemeen geldt: hoe groter de capaciteit van de accu hoe langer je kunt doorwerken. Zware jongens zijn onder meer de XGT 40 V (4.0 Ah) accu van Makita en de 54 V (9.0 Ah) XR FLEXVOLT van DeWalt. Makita biedt de mogelijkheid om twee 40 V accu’s op een machine te plaatsen, zodat de gebruiker 80 V tot de beschikking heeft! De FLEXVOLT accu is volgens De Walt de enige accu op de markt die automatisch overschakelt van 54V naar 18V, waardoor hij zowel 18V als 54V machines kan voeden. DeWalt heeft ook de PowerStack accu ontwikkeld: een nieuwe gestapelde accu-cel technologie. Deze accu heeft 50% meer capaciteit, biedt meer werktijd, blijft koeler en heeft een veel langere levensduur (tot wel twee keer zo lang). Helemaal nieuw is de ‘Powershift’ accu, die dit najaar wordt gelanceerd. Dit is een accu van maar liefst 554 Wh. Geschikt voor zwaar spul, zoals stampers en trilplaten in de bestratingssector, trilnaalden voor de betonbouw van forse omvang en zelfs boormachines voor kernboren van hele grote diameters. Ook de andere gerenommeerde fabrikanten verbeteren voortdurend hun accutechnologie. Kortom: de snoerloze bouwplaats komt eraan! ACCUPLATFORMS Vakmensen die meerdere merken gereedschappen gebruiken, krijgen te maken met meerdere typen accu’s. Niet handig, als je telkens moet zoeken naar de juiste accu en de goede oplader. Veel fabrikanten ontwikkelen daarom accuplatforms, waarbij je accu’s op meerdere (merken) machines kunt gebruiken. Het door Metabo geïnitieerde merkoverkoepelende accu-alliantie CAS (Cordless Alliance System) heeft zich sinds 2018 gestaag uitgebreid. Eind vorig jaar stond de teller al op 38 merken, die machines leveren die werken op CAS-accu’s en laders. Enkele namen: Mafell, Rothenberger, Eibenstock, Starmix, Fischer, Rubi, Cleanfix en nog veel meer. Een ander groot accuplatform is AMPShare van Bosch Professional. Dit platform met 18 V accu’s kent ook een groeiend aantal partnermerken, zoals FEIN, Brennenstuhl, Fischer, Rothenberger en nog veel meer merken. Wij tellen er nu al 33. Daarnaast hebben de meeste merken ook één of meerdere accuplatformen voor de eigen machines. Voordeel is dan dat je bijvoorbeeld een 18 V accu van Makita op heel veel machines van Makita kan gebruiken. DIGITALISERING De slimme technologie heeft inmiddels ook zijn intrede gedaan bij elektrisch gereedschap. Smart tools integreren connectiviteit en slimme functies om gebruikers te helpen bij het efficiënt uitvoeren van klussen. Dit kan variëren van gereedschappen met ingebouwde sensoren die prestatiegegevens verzamelen tot gereedschappen die kunnen worden gekoppeld aan smartphone-apps voor realtime monitoring en bediening op afstand. Ook zijn er apps die het tevens mogelijk maken om bijvoorbeeld accessoires te bestellen, inzicht in garantie geven, service-oplossingen aanreiken of de gebruiksaanwijzing op slimme wijze ontsluiten. Of ze helpen bij lokalisering van je gereedschap, als je dit bent vergeten of kwijt geraakt. Daarnaast zijn er machines die via bluetooth verbinding hebben met de stofzuiger, voor de stofafzuiging. Zodra het accu-gereedschap start, dan start ook de stofzuiger. Ook het stoppen loopt synchroon, waarbij de stofzuiger vaak nog een paar seconden langer afzuigt. DUURZAAM GEREEDSCHAP De duurzaamheid van gereedschap wordt eveneens belangrijker. Fabrikanten richten zich steeds meer op het ontwikkelen van gereedschappen die minder energie verbruiken, gemaakt zijn van milieuvriendelijke materialen en die recyclebaar zijn aan het einde van hun levensduur. Dit omvat ook het verminderen van het gebruik van schadelijke chemicaliën en het implementeren van energie-efficiënte productieprocessen. De recycling van elektrische gereedschappen is landelijk geregeld. De Stichting Verantwoord Recyclen van Elektrische Gereedschappen (SVEG), heeft als doel om producenten van onder meer elektrisch gereedschap minimaal 65% van de op de markt gebrachte elektrische apparaten in te laten zamelen om hoogwaardig te recyclen en zo grondstoffen terug te winnen. SVEG is vertegenwoordig in de Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN). Er zijn inmiddels 13.000 Wecycle inzamelpunten voor afgedankte apparaten, zoals elektrisch gereedschap, verspreid over heel Nederland. De inzamelpunten voor afgedankt elektrisch gereedschap en energiezuinige verlichting vinden we bij onder meer bouwmarkten, tuincentra, technische groothandel - zoals de Technische Unie - en professionele bouwmaterialenhandelaren. Begin 2023 is het online platform Wecycle voor bedrijven gelanceerd. Als bedrijf kun je hier bekijken waar je naartoe kan met elektrisch afval, waaronder elektrisch gereedschap. Ook vind je op wecyclevoorbedrijven. nl of je een vergoeding kunt verwachten voor je elektrische afval. Zo draag je bij aan een verantwoorde manier van inzamelen en verwerken van apparaten uit het bedrijfsleven. VEILIG EN GEZOND WERKEN De aandacht voor veilig en gezond werken is sterk toegenomen. Zo is er tegenwoordig veel aandacht voor stofvrij werken. Vooral kwarts- en houtstof kunnen ernstige longaandoeningen veroorzaken. Houtstof kan daarnaast leiden tot huid- en oogaandoeningen en neuskanker. Kwartsstof komt vooral vrij bij het bewerken van kwartshoudende (bouw)materialen, zoals beton, kalkzandsteen, baksteen en tegels. Een aantal houtsoorten bevat bestanddelen die irriterende, allergene en kankerverwekkende eigenschappen hebben. De mate hiervan is per houtsoort verschillend. Indien het bewerken van kwartshoudende bouwmaterialen en/of hout niet te vermijden is, moet er een goede stofafzuiging worden toegepast. Via de link https://stofvrijwerken. tno.nl/gereedschappen/ is bij TNO informatie te vinden over goedgekeurde stofvrije gereedschappen. Per machine is ook duidelijk hoeveel uren je veilig zonder bescherming met deze gereedschappen kunt werken. Verder is de ergonomie van gereedschap sterk verbeterd. Denk aan een goede balans bij het hanteren van de machine en het beperken van trillingen en het gewicht. Hierdoor is het gereedschap comfortabeler om langdurig te gebruiken en wordt de belasting op het lichaam verminderd. Tot slot benoemen we nog de bijzondere tafelcirkelzaag TKS 80 van Festool. Het zaagblad blokkeert onmiddellijk en slaat weg zodra er contact is met de huid. Dat voorkomt ernstige verwondingen. Het geheim? Detectie vindt plaats doordat het zaagblad een verandering van elektrische weerstand signaleert zodra huid, zoals van een vinger, het zaagblad raakt. Het blad staat namelijk continu onder een lichte spanning. Huid en spieren geleiden veel beter elektriciteit dan hout. Zodra de sensor registreert dat de weerstand plotseling afneemt, schakelt het beveiligingsmechanisme binnen 4 milliseconden in werking. Dat is vier keer sneller dan de airbag van een auto zich ontvouwd. Slim toch? Op weg naar de snoerloze bouwplaats: breekhamer Makita met 2 x 40 V accu. Je kunt steeds vaker je smartphone of tablet gebruiken om je gereedschap te monitoren. Foto: Bosch Professional. Tafelcirkelzaag TKS 80 van Festool. Het zaagblad blokkeert onmiddellijk en slaat weg zodra er contact is met de huid.
www.bouwtotaal.nlRkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=