11 NUMMER 1/2 / FEBRUARI 2023 ENERGIETRANSITIE Gebouwen verspillen voor miljoen huishoudens aan energie Sinds 1 januari 2023 zijn eigenaren van kantoorgebouwen bij wet verplicht om minstens Energielabel C te hebben. Echter in het meeste nieuws wordt voorbijgegaan aan de ‘Informatieplicht inzake energiebesparende maatregelen’. Een informatieplicht die al sinds 1 juli 2019 in het Activiteitenbesluit milieubeheer staat. Hier voldoen nog veel minder dan de helft van de bedrijven aan, namelijk slechts 8%! Die wet zegt dat grootverbruikers verplicht zijn alle energiebesparende maatregelen uit te voeren die je binnen vijf jaar kan terugverdienen. Belangrijk is dat er veel meer winst te halen is bij het voldoen aan de Energiebesparingsplicht, dan aan de Label C verplichting. De gemiste kans van de afgelopen tijd is dat er een focus is op de energielabel C verplichting, terwijl juist ook de Informatieplicht Energiebesparing onder de aandacht (van handhaving) gebracht moet worden. Daar is de grootste winst te halen volgens de tribes (kenniskringen) van het in september 2022 opgerichte Gideon. Gideon is een beweging met zelfsturende tribes, die bestaan uit verschillende mensen en verschillende bedrijven en initiatieven. Met elkaar werken ze aan ideeën om daadwerkelijke energietransitie op gang te helpen, zodat de Parijse klimaatdoelen wél gehaald kunnen worden. Nu energie vanwege geopolitieke spanningen schaars is en de overheid tientallen miljarden (belastinggeld) besteedt om de hoge prijzen te compenseren en energiearmoede te voorkomen, is handhaving van energiewetgeving nog noodzakelijker, vindt de Tribe Energietransitie van Gideon. “Bedrijven kunnen maar liefst 1 miljard kuub aardgas en 5 miljard kWh elektriciteit besparen door maatregelen uit te voeren die ze binnen vijf jaar terugverdienen.” aldus Petran van Heel, woordvoerder bij Gideon. In Nederland is de gebouwde omgeving goed voor 34% van het energieverbruik. Daarmee is de gebouwde omgeving de grootste gebruiker. Juist omdat dit aandeel zo groot is, zijn er diverse wetten om het energieverbruik te beperken. ENERGIELABEL Sinds 1 januari 2023 moeten kantoren minimaal een energielabel C hebben geregistreerd. Dit is opgenomen in het Bouwbesluit en bekend sinds 2018. Voldoet het gebouw niet aan de eisen van het Bouwbesluit, dan heeft het gebouw geen vergunningsgrond en mag het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor worden gebruikt! In Nederland zijn er naar schatting van RVO 65.000 kantoren die vallen onder de label C-verplichting. Eind 2022 heeft volgens het Kadaster 50% van dit aantal kantoren energielabel C of beter. Daarnaast heeft 11% van de kantoren een label D of slechter. Voor 39% is nog geen energielabel geregistreerd. Daarmee voldoet de helft van de kantoren nog niet aan de label C-verplichting. Dat zo weinig kantoren voldoen is vreemd. Temeer omdat kleine investeringen vaak al toereikend zijn om tot C-label te komen. Dat blijkt ook uit het Kantorenmarkt rapport van NVM (2022). Bovendien zijn de mogelijke besparingen substantieel. Uit onderzoek van Taskforce Label A blijkt dat een kantoor met een label G gemiddeld meer dan vier keer zo veel gas verbruikt als voor een gebouwmet een A-label. Het verwarmen van alle bedrijfs- en overheidsgebouwen in heel Nederland kost circa 1,5 miljard m³ gas per jaar (naast onder andere stadverwarming). Door alle gebouwen op een A-label te brengen is hierop een besparing van 50% te realiseren. Dat is evenveel als 625.000 huishoudens per jaar verbruiken. INFORMATIEPLICHT Hoewel er eind vorig jaar veel aandacht ging naar de Label C verplichting, hoor je bijna niemand over de Energiebesparingplicht. Terwijl deze verplichting al 3,5 jaar geldt (sinds 1 juli 2019). Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en instellingen namelijk om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder uit te voeren (Bron RVO). Dit is de Energiebesparingsplicht. Deze geldt voor bedrijven en instellingen (Wet milieubeheer-inrichtingen) die per jaar vanaf 50.000 kWh of 25.000 m3 Figuur 1: Mate waarin bedrijven voldoen aan de labelverplichting (oktober 2022). Bron: Kadaster. aardgas of een equivalent daarvan verbruiken. Naar schatting betreft dit in totaal 90.000 gebouwen. Juist bij de Energiebesparingsplicht valt veel winst te behalen voor mens, milieu en portemonnee. Op het niet voldoen aan deze wet/ Algemene Maatregel van Bestuur staat een dwangsom die begint bij 10% van de energierekening, en die kan oplopen tot 2.500 euro per week. In juli 2022 heeft tweederde van de organisaties de verplichte informatie aangeleverd en slechts 8% voldeed aan de Energiebespaarplicht. Gezien het feit dat maar 8% ruim 3,5 jaar na invoering voldoet aan de informatieplicht kunnen we stellen dat er hier nogal wat schort aan toezicht en handhaving. En dat terwijl organisaties maar liefst 1 miljard kuub aardgas (evenveel als 833.000 huishoudens) en 5 miljard kWh elektriciteit (evenveel als 1.785.000 huishoudens) kunnen besparen door maatregelen uit te voeren die ze binnen vijf jaar terugverdienen. Zo berekende Common Futures in opdracht van de NVDE. Hiermee kunnen we de CO2-uitstoot met 4 Mton reduceren. GIDEON VOERT ACTIE De wetgevingen omtrent Energielabel C en Energiebespaarplicht zijn er natuurlijk niet voor niets gekomen. Ook heeft het opstellen en aannemen van deze wetgeving veel tijd, energie en geld gekost. Het is schrijnend te zien dat de wetgeving niet wordt nageleefd en dat er niet wordt gehandhaafd. Zeker in een tijd waarin energie schaars is en de overheid miljarden besteed aan voorkomen van oplopende energie armoede. Om op deze ‘overtredingen’ aandacht te vestigen, en bij te dragen aan een oplossing, voert Gideon actie om bedrijven te helpen en te stimuleren haar verantwoordelijkheden te nemen en vraagt de overheid (pro-actief) te handelen. Het is volgens Gideon een gemiste kans als de handhaving van de Energielabel C verplichting en de Informatieplicht Energiebesparing niet worden gecombineerd. Enerzijds voor de efficiënte inzet van handhavers en anderzijds om bedrijven in één keer het goede te laten doen en niet twee keer te belasten. “De Energielabel C verplichting die sinds januari 2023 geldt is hét moment voor gemeenten om aandacht te besteden aan energiebesparing bij utiliteitsgebouwen en de gevolgen van niet voldoen aan wet- en regelgeving. Voor bedrijven is het een extra prikkel om in actie te komen. Niet alleen om te voldoen aan wet- en regelgeving of vanwege je eigen rendement, maar juist ook om zelf iets te doen aan de energie schaarste en de oplopende energie armoede”, aldus Petran van Heel. “Huurders, gebruikers, eigenaren, geen van hen wil met asociaal vastgoed geconfronteerd worden. Organisaties doen er daarbij slim aan om niet alleen naar de Energielabel C verplichting van nu te kijken, maar direct ook te zorgen dat ze voldoen aan de Informatieplicht Energiebesparing. En als je dan toch bezig bent, zorg dan dat je gebouw toekomstbestendig wordt. Maak een plan hoe je met jouw gebouw komt tot minimaal Energielabel A! Je hebt zomaar kans dat dat eerder verplicht wordt dan je denkt.” Meer weten? Kijk op www.gideonstribe.nl Figuur 2: Mate waarin organisaties voldoen aan Energiebesparingsplicht (1 juli 2022), Bron: Ministerie EZK, eigen bewerking.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=