BouwTotaal 4 - 2022

PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 42 De overgrote meerderheid van de stukadoors (93%) die een exoskelet hebben getest geeft aan dat een exoskelet ze lichamelijk ondersteunt. Daarnaast geeft 45% aan dat zij zich minder vermoeid voelden aan het eind van de dag. Uiteindelijk wil 65% van de stukadoors het exoskelet in de toekomst gaan gebruiken. Dit blijkt uit een praktijktest van TNO in opdracht van Knauf en NOA. De resultaten werden op 17 maart in Veenendaal bekend gemaakt. BouwTotaal ging kijken en we trokken uiteraard ook zelf even een exoskelet aan. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: KNAUF, TENZIJ ANDERS VERMELD “Wij staan voor een moderne bedrijfstak waar het prettig werken is en daarom stimuleren we ontwikkelingen als deze, die daaraan kunnen bijdragen. We moeten goed voor onze mensen zorgen”, opent John Kerstens, voorzitter van de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven in Nederland (NOA), de bijeenkomst. Observaties in 2017 in de praktijk door TNO naar de houdingen en bewegingen van afbouwers gaven al aan dat een exoskelet potentie had voor toepassing door stukadoors. De stukadoor werkt zowel aan de muur, van onder tot boven, als aan het plafond, met verschillende houdingen en bewegingen. Tijdens die observaties zijn ook de houdingen en bewegingen van onder meer plafondmonteurs, plaatsers van gipswanden en blokkenstellers bekeken. Maar de mogelijkheden van een exoskelet voor stukadoors sprong er toch uit, waardoor het onderzoek zich in eerste instantie op de stukadoors heeft gericht. Rob van Groningen, Algemeen Directeur Knauf B.V., voelt zich verantwoordelijk voor het welzijn van de vakmensen die zijn producten gebruiken: “Wij maken sinds 1965 gipspleisters. We zijn al lange tijd bezig om de verwerking arbeidsvriendelijker te maken. Eerst ging de aandacht uit naar producten die makkelijk te verwerken zijn. De mengklare gipspleister is hier een goed voorbeeld van. De volgende stap is machinale verwerking met de gipsspuit. Toen kwam de silotechniek voor middelgrote en grote projecten. De laatste stap richt zich op het lichter maken van het werk door gebruik van een exoskelet. Is dat onze functie? Ja, dat vinden wij van wel. Met een marktaandeel van 80 procent voor gipspleisters voor stukadoors heb je die verantwoordelijkheid. Maar het is ook eigen belang: je wilt het vak aantrekkelijk houden voor toekomstige stukadoors. De instroom is nu best beperkt.” WERKING EXOSKELET Het geteste exoskelet, van ontwikkelaar Skelex, ondersteunt de armmet een veermechanisme bij werk met geheven armen. Het is beslist geen robotpak, maar een eenvoudig aan te trekken systeemmet een borst- en buikgordel en aan weerszijden een schelp waar de bovenarm in wordt gelegd. Na het dichtklikken van de borst- en buikgordel worden de bovenarmen met een gesp in de schelpen gefixeerd. Ik mocht een exoskelet proberen en hij voelt verrassend licht en comfortabel aan. De grootste verrassing ontstaat nadat ik een stoel mag optillen. Tot aan je middel gebeurt dat op eigen kracht, maar zodra je armen verder omhoog gaan, gaat een veer de arm ondersteunen. Het omhoog houden van de stoel is hierdoor een fluitje van een cent. Feitelijk een heel eenvoudig systeem, dat zijn werk goed doet. Rob van Groningen en John Kerstens zijn blij dat ik het exoskelet ervaar als comfortabel en verrassend krachtig als de veer zijn werk gaat doen. “Wij kunnen wel een mooi verhaal vertellen, maar je moet het ook zelf ervaren”, aldus de heren. Ook collega journalisten tonen zich enthousiast over het draagcomfort en werking. Eerder TNO-onderzoek in 2019 in een gecontroleerde testsituatie (dus nog niet in de praktijk) wees uit dat met dit exoskelet de spieractiviteit in de schouders tot 30%-40% minder was tijdens het stukadoren en dat de stukadoors minder lichamelijke belasting in hun armen en schouders ervaarden. Tijdens die testdagen in de praktijkhal van de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA) in Veenendaal, hebben elf stukadoors een muurtje en een plafond gestuct, één keer met en één keer zonder een exoskelet. De taken die toen geobserveerd werden, betroffen het aanbrengen van het gips, afreien en messen bij zowel de muur als Stukadoors overwegend positief over exoskelet  Christjan Franken test het exoskelet bij het stukadoren in de gecontroleerde testsituatie in 2019.  Onderzoeker Dr. Aijse de Vries van TNO leidt de aanwezigen door de resultaten van het onderzoek.  TNO-Onderzoeker Dr. Michiel de Looze: “Uit de testen blijkt dat de meerderheid van de stukadoors het exoskelet in de dagelijkse praktijk ook echt gebruikt.” Foto: Frank de Groot.  NOA-stukadoors Giovanni Succu van Stucadoorsbedrijf Gio en Christjan Franken (op de achtergrond) van Stukadoorsbedrijf Christjan Franken tonen op het podium de werking van de exoskeletten.

RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=