BouwTotaal 6 - 2020

THEMA CIRCULARITEIT EN ENERGIETRANSITIE 14 Circulariteit is uitdaging voor installatiebranche In de huidige energietransitie spelen installaties een belangrijke rol. Maar welke invloed heb- ben deze installaties op de milieuprestatie en circulariteit? “Ik daag de installatiebranche uit om meer circulair te gaan denken en handelen”, zegt businessdevelopment- en transitiestra- teeg Wytze Kuijper van Studio ZOOOW! Inmiddels wordt er hard gewerkt aan tools om de tota- le footprint van producten meetbaar te maken. Tekst: Frank de Groot Energieprestatie, milieuprestatie en cir- culariteit: de bouw- en installatiesector kent tegenwoordig veel uitdagingen. Die uitdagingen staan onder meer beschre- ven in het Klimaatakkoord dat op 28 juni 2019 door het kabinet werd gepresen- teerd. In het akkoord staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broei- kasgassen tegen te gaan. Hoofddoel van het Klimaatakkoord is het terugdringen van de uitstoot in Nederland met 49% in 2030 ten opzichte van 1990. In 2050 moet Nederland klimaatneutraal zijn. Het Klimaatakkoord gaat vooral over de vervanging van aardgas door iets anders. In 2050 moeten zeven miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande wonin- gen ver- duurzaamd zijn. Deze ‘energietransitie’ is een grote opgave voor nieuw- en bestaande bouw. Daarnaast is de minister van BZK voornemens om per 1 januari 2021 de ‘Milieuprestatie gebouwen’ (MPG) voor nieuwbouwwoningen aan te scherpen van 1,0 naar 0,8. Daarna wordt een stapsgewijze verdere verlaging van de eis verwacht, naar uiteindelijk 0,5 in 2030. Tot slot is er in het programma ‘Nederland Circulair 2050’ de kabi- netsvisie op de circulaire economie neergezet. Doel is om uiterlijk in 2050 een volledig circulaire economie tot stand te brengen. De ambitie van het kabinet is om samen met markt en overheid in 2030 een (tussen)doel te realiseren van 50% minder gebruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). “Er zijn dus uitdagingen op het gebied energie, milieu en circulariteit. Maar de grootste uitdaging is om een optimale balans te vinden tussen deze presta- ties”, zegt Wytze Kuijper, onder meer ‘spinner’ van de ‘Cirkelsteden’ Utrecht en Amersfoort. Cirkelstad ‘Spinner’ en ‘Cirkelsteden’; voor veel lezers nieuwe termen. Cirkelsteden zijn actief binnen het platform ‘Cirkelstad’ (cirkelstad.nl) . Dit platform is bedoeld voor vooruitstrevende publieke en private partijen die werk maken van steden zonder afval, zonder uitval. Dat gebeurt door de materialen die vrijkomen bij het slopen, renoveren of beheren van gebouwen terug te brengen in de kringloop. De materialen worden vervolgens toegepast in nieuwe producten met een gelijkwaardige toe- passing. Geen afval dus. Het werk wordt daarnaast verricht met de mensen uit de stad. Zij komen met inspiratie over hoe zij willen wonen, nemen initiatief tot wijkactiviteiten of worden uitgeno- digd voor leer-, of werkplekken bij de betrokken partijen. Per stad zorgt een ‘spinner’ voor de coördinatie van al deze initiatieven en hij of zij ziet tot op de voortgang. Inmiddels zijn er bijna dertig Cirkel- steden of Cirkelregio’s. Deelnemende partijen zoeken elkaar binnen een Cirkelstad op rondom projecten en be- paalde circulaire resultaten te bereiken en kennis te delen en vooral borgen. Hierdoor kunnen een volgende keer weer nieuwe partijen blijven werken aan steden zonder afval, zonder uitval. Herbestemming zoeken Wytze Kuijper was de laatste jaren be- trokken bij enkele fraaie circulariteits- projecten, zoals de herontwikkeling van kantoorgebouw Pharos in Hoofddorp, met een toren van achttien verdiepingen en een laagbouwvolume. Het gebouw stond een tijd leeg en is omgetoverd tot een groene, gezonde werkomgeving met gebruik van circulaire producten. De herontwikkeling moest geen of zo min mogelijk ‘afval;’(zero waste) op- leveren. “Ik heb toen een bestemming gezocht voor alle vrijkomende materia- len”, zegt Kuijper.  Ontwerpers en aannemers moeten veel meer nadenken over modulair en demon- tabel bouwen. Vooral bij installaties ligt er een grote uitdaging. Denk aan het instorten van leidingen en kanalen.  “Er zijn uitdagingen op het ge- bied energie, milieu en circulari- teit. Maar de grootste uitdaging is om een optimale balans te vinden tussen deze prestaties”, zegt Wyt- ze Kuijper, onder meer ‘spinner’ van de ‘Cirkelsteden’ Utrecht en Amersfoort.  ‘Schillen van Brand’ geven de gemiddelde le- vensduur weer van de diverse onderdelen van een gebouw.