13 NUMMER 1/2 - FEBRUARI 2024 THEMA ISOLATIE TKI URBAN ENERGY TKI Urban Energy verbindt en ondersteunt bedrijven en kennisinstellingen bij de ontwikkeling en toepassing van energie-innovaties voor het verduurzamen van woningen, utiliteitsgebouwen, woonwijken en bedrijventerreinen. Dat doen zij door innovatieprogramma’s op te stellen rond thema’s als zonnestroomtechnologie, maatregelen die leiden tot een vermindering van energieverbruik, duurzame warmte- en koudesystemen en slimme IT-oplossingen. De afgelopen jaren zijn ruim 700 innovatieve projecten opgezet om de gebouwde omgeving te verduurzamen, gesteund vanuit de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties via de Topsector Energie-regelingen die de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) uitvoert. er dus nauwelijks variatie of onzekerheid wordt meegenomen in het buitenklimaat. Ook wordt de omgeving van het gebouw vaak niet of weinig meegenomen in een simulatie. Zoals één expert het treffend omschreef, het is “eigenlijk alsof het gebouw in een leeg weiland naast een weerstation staat”. Echter, er zijn omgevingsfactoren die veel invloed hebben op het buitenklimaat rondom een gebouw: zoals, de ligging van het gebouw (stadscentrum/woonwijk/buitengebied), directe groene (natuur), blauwe (water) of grijze (bebouwing) omgeving en schaduwgevende objecten zoals bomen of flatgebouwen. Deze combinatie van factoren leidt er toe dat het klimaat in binnenstedelijke versteende gebieden meestal warmer is dan in een groen buitengebied (stedelijk hitte-eiland effect). Gebouwmodellen houden nauwelijks rekening met het stedelijk hitte-eiland effect (SHE). Afhankelijk van de meteorologische situatie kan het SHE variëren van minder dan 1°C tot (in extreme gevallen) meer dan 10°C graden verschil tussen stad en buitengebied. Ook opvallend is dat het niet bekend is welke weersituaties leiden tot de hoogste binnentemperaturen. Er is dus geen eenduidige definitie van maatgevende warmte beschikbaar. Er worden verschillende warmtedefinities genoemd tijdens de interviews: hittegolf volgens de KNMI definitie, het aantal warme nachten, persistente langdurige hitte, kortdurende extreme hitte in combinatie met zonneschijn. Hierbij moet worden opgemerkt dat verschillende typen gebouwen ook verschillend reageren op het weer en dat maatgevende warmte dus ook verschillend is per gebouw. Zo warmt een zwaar, goed geïsoleerd gebouw langzaam op in tegenstelling tot een licht, slecht geïsoleerd gebouw, maar werkt het bij afkoeling natuurlijk precies andersom. Ook raamoppervlak en zonwering zijn hierbij cruciaal. Samenvattend, door de beperkte beschikbaarheid van (gevarieerde) klimaatdata worden de onzekerheden en verschillen in buitenklimaat momenteel niet voldoende meegenomen in de gebouwsimulaties en is het ook niet duidelijk welke condities en factoren precies zorgen voor de hoogste binnentemperatuur. CONCLUSIES Tijdens de inventarisatieronde langs verschillende experts is gebleken dat de wensen en eisen voor toekomstige klimaatjaren vrij eenduidig zijn binnen de gebouwsector. Ook is duidelijk dat deze data zeer gewenst is omdat deze momenteel ontbreekt. Tegenwoordig wordt voornamelijk het NEN 5060-klimaatjaar gebruikt dat op basis van historische observaties is berekend. Het is gewenst dat toekomstige klimaatjaren qua variabelen en format zoveel mogelijk hierop lijken in verband met gebruiksvriendelijkheid. Om recht te doen aan variaties en onzekerheid in het toekomstige klimaat is er gekozen om voor drie zichtjaren (2035, 2050, 2100), drie klimaatscenario’s (‘laag’, ‘midden’, ‘hoog’) en drie weervariaties (‘koude winter’, ‘gemiddeld’, ‘warme zomer’) klimaatjaren te ontwikkelen. Het zichtjaar 2100 is voor veel praktische toepassingen binnen de gebouwde omgeving te ver vooruit, maar voor onderzoeksdoeleinden wel gewenst. Het zichtjaar 2035 daarentegen is veelvuldig genoemd vanuit praktisch oogpunt, vooral met het oog op keuzes voor huidig renovatiewerk en verwarmings-/koelings-installaties. De genoemde keuzes resulteren in totaal in 27 klimaatjaren. Deze klimaatjaren worden berekend vanuit de recent gepubliceerde KNMI’23 Klimaatscenario’s voor elke locatie in Nederland op een raster van 12 x 12 km. Hierdoor kunnen verschillen binnen Nederland voor het eerst worden meegenomen in gebouwsimulaties, want tot nu toe was er alleen klimaatinput beschikbaar voor De Bilt. Ook wordt aan de toekomstige klimaatjaren een correctie toegevoegd voor het stedelijk hitte-eiland effect, aangezien de meeste gebouwen in een versteende omgeving staan en dus direct beïnvloed worden door het SHE. Op basis van het vooronderzoek en de databeschrijving zal er een vervolgopdracht aan het KNMI worden verstrekt om deze klimaatjaren te ontwikkelen. De verwachting is dat dit ongeveer een half jaar kost waardoor deze rond de zomer van 2024 beschikbaar zijn. Met deze nieuwe klimaatjaren voor verschillende toekomstscenario’s zullen gebouwsimulaties een beter beeld kunnen schetsen van het verwachte effect van klimaatverandering (en specifiek hitte) op het binnenklimaat in gebouwen. Dit geeft inzicht op de mogelijke gezondheidsrisico’s en leefcomfort in bepaalde type gebouwen, maar ook voor de verwachtte koelingsvraag van de gebouwde omgeving, een essentiële parameter voor de energietransitie. Hierdoor is ook beter te bepalen hoeveel isolatie een bepaald type gebouw nodig heeft om toekomstbestendig te zijn. Foto: IsoBouw. advertenties Voel je thuis in een warm huis Leer meer over spuitschuimisolatie Isobooster is een universele isolatie, toepasbaar in alle bouwdelen, bij nieuwbouw, renovatie en restauratie. Bel 030 6666 963 of bezoek isobooster.nl voor info en technisch advies. Isobooster: de hoogste isolatiewaarde op de markt Isolatiemateriaal? ISDE Subsidie (15 toepassingen!) Hoogste R-waarde Stofvrij Robuust en flexibel Snel toepasbaar Missiehuis, Tilburg Renovatie, Amerongen Kerk, Voorburg BCRG | Isobooster: 20210443GK | Isobooster ms voorzetwand: 20210631GK T 030 6666 963 E info@isobooster.nl W isobooster.nl Renovatie, Amerongen Havana, Almere Missiehuis Rooi Harten, Tilburg Villa Parkwijk, Baarn Framebuilding Amsterdam 80% Gerecycled
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=