13 NUMMER 1/2 / FEBRUARI 2023 ENERGIETRANSITIE Stichting OPEN voorbereid op toekomstige toename zonnepanelen Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) verwacht een exponentiele stijging van het aantal afgedankte zonnepanelen in de komende 20 jaar. Dat zegt de stichting op basis van onderzoek dat zij door TNO heeft laten uitvoeren. Als gevolg van de energietransitie zal het aantal geïnstalleerde zonnepanelen snel doorgroeien naar 42,8 Gigawatt (circa 140 miljoen zonnepanelen) in 2030. Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) is, namens alle producenten van elektrische apparaten in Nederland, verantwoordelijk voor de inzameling en recycling van e-waste. Het doel is om de wettelijke inzameldoelstelling van 65% te behalen én e-waste circulair te maken. Dit doet de stichting samen met inzamel-, sorteer- en recyclepartners. Consumenten en professionals kunnen hun e-waste gratis inleveren bij één van de 13.000Wecycle-inleverpunten door het hele land. ZONNEPANELEN De stichting regelt ook de inzameling en verwerking van afgedankte zonnepanelen. Het aantal zonnepanelen zal zeker in de komende 20 jaar flink groeien, omdat steeds meer consumenten kiezen voor duurzame vormen van energie. Het huidige tarief is echter gebaseerd op een omslagsysteem, waarbij nog nauwelijks zonnepanelen afval vrijkomt. Dat omslagsysteem is met een toenemende afvalstroom niet meer toereikend. Om de recycling en verwerking van zonnepanelen in de toekomst te kunnen financieren, lanceert Stichting OPEN op 1 juli 2023 een waarborgfonds voor zonnepanelen. De stichting heeft hierover overeenstemming bereikt met producenten en importeurs van zonnepanelen. Stichting OPEN-directeur Jan Vlak: “We nemen nu maatregelen om voorbereid te zijn op toekomstige afvalstromen. Met een stabiel tarief voor de komende jaren kunnen we de hoogwaardige verwerking van afgedankte zonnepanelen straks garanderen.” In overleg met de branche is vastgesteld dat een tarief nodig is van € 40,- per ton. WAARDEVOLLE STOFFEN UIT ZONNEPANELEN Eind december 2021 was er 14 Gigawatt (GW) aan zonnepanelen geïnstalleerd in Foto: PimGeerts, BeeldOpBouw. Nederland. Omgerekend zijn dat ongeveer 46 miljoen panelen. Vanwege de energietransitie zal dit aantal snel doorgroeien naar 42,8 GW (circa 140 miljoen panelen) in 2030. Tegen 2044 zal de groei naar verwachting stabiliseren op 87,5 GW (circa 290 miljoen panelen). Na een levensduur van tussen de 15 en 30 jaar zullen zonnepanelen worden afgedankt. De afvalstroom van zonnepanelen zal ondertussen toenemen totdat er op enig moment een vervangingsmarkt ontstaat. Tegelijkertijd met deze overgang naar een vervangingsmarkt vindt ook de transitie naar een circulaire economie plaats. Daarom zal Stichting OPEN naast het verwerken van het huidige afval en de opbouw van het fonds óók werken aan het optimaliseren van de terugwinning van waardevolle stoffen als zilver, silicium en glas. Dit naast het aluminium, dat nu al eenvoudig kan worden hergebruikt. Op deze manier gaan circulariteit en kostenefficiënte recycling hand in hand. “Onderdeel van het groeien en professionaliseren van onze sector is ook voldoende aandacht besteden aan recycling. Dit voorstel is een belangrijke stap om hier nader invulling aan te geven”, aldus Wijnand van Hooff, Algemeen Directeur van Holland Solar, de branchevereniging van de Nederlandse zonne-energiesector. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, dat verantwoordelijk is voor de transitie naar een circulaire economie, reageert positief op de aanpak van Stichting OPEN. “De sterke groei van het aantal zonnepanelen als gevolg van de energietransitie maakt voortvarende actie noodzakelijk. Wij vinden het goed dat Stichting OPEN en de branche het initiatief nemen voor deze concrete bijdrage aan het realiseren van een circulaire economie in Nederland”, aldus het ministerie. Woningmonitor: nog veel slechte energielabels Natuur & Milieu heeft 13 december 2022 in de Woningmonitor als eerste inzichtelijk gemaakt in welke gemeenten en wijken de woningen staan met de slechte energielabels E, F of G. “Het kabinet wil dat in 2030 alle woningen met deze energielabels verdwenen zijn. Dat zijn in totaal zo’n 1,5 miljoen woningen. Om dat waar te maken moet er in de komende zeven jaar haast gemaakt worden met bijvoorbeeld het isoleren van woningen”, aldus Rob van Tilburg, directeur programma’s van Natuur & Milieu. Natuur &Milieu heeft als eerste onderzocht of de woningen met de energielabels E, F of G in het bezit zijn van particuliere verhuurders, eigenaar-bewoners of woningcorporaties. Voor het onderzoek werd gebruik gemaakt van data van het CBS en het Kadaster. Van Tilburg: “Het onderzoek laat zien dat het tijd is om een enorme inhaalslag te maken; gemeenten moeten aan de slag, woningeigenaren moeten tempo maken en de overheid moet het aangekondigde beleid concreet maken.” In 2015 werd het energielabel voor woningen ingevoerd en werden voorlopige energielabels toegekend. Een geregistreerd energielabel is sindsdien verplicht bij verkoop, verhuur en oplevering. Op basis van het energieverlies van de woning, type verwarming en de aanwezige duurzame energieopwekking wordt het geregistreerd energielabel bepaald. SLECHTST PRESTERENDE GEMEENTEN De vijf gemeenten met het grootste aandeel geregistreerde energielabels E, F en G zijn Heemstede, Bloemendaal, Westerwolde, Laren en Haarlem. Heemstede en Bloemendaal hebben zelfs een aandeel dat ruim twee keer zo hoog is als het landelijk gemiddelde van 16%. De gemeenten met het grootste aantal geregistreerde energielabels E, F en G zijn Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Haarlem. Deze top vijf vertegenwoordigt 21% van deze energielabels. “Wat opvalt zijn de grote verschillen tussen de gemeenten, maar allemaal moeten ze hard aan de slag”, aldus Van Tilburg. Over het algemeen kan gesteld worden dat woningen in bezit van corporaties het kleinste aandeel (10%) van de slechte energielabels E, F en G hebben. Woningen in bezit van particuliere verhuurders lopen nog ver achter (22%). Ook woningen in bezit van eigenaar-bewoners (19%) presteren slechter dan gemiddeld (16%). VERHUURVERBOD SLECHT GEÏSOLEERDE WONINGEN Natuur &Milieu concludeert dat de prestatieafspraken die met woningcorporaties zijn gemaakt, over het terugdringen van woningen met slechte energielabels, effect hebben. Helaas ontbreken er nog vergelijkbare afspraken met particuliere verhuurders, terwijl er voor hen wel een subsidieregeling beschikbaar is. Van Tilburg: “Er is een verhuurverbod voor woningen met label E, F of G aangekondigd, maar dit is nog erg onduidelijk. Onze oproep aan het kabinet is: maak het verhuurverbod zo snel mogelijk concreet. Verplicht daarnaast dat bij verkoop of aankoop van een woning het stapsgewijs afbouwen van energielabels E, F of G gegarandeerd is. Op die manier worden alle woningeigenaren aangespoord om te verduurzamen.” Ook de Europese Unie onderzoekt een soortgelijke verplichting. De milieuorganisatie vindt dat er meer regie vanuit de rijksoverheid nodig is om voor 2030 daadwerkelijk een einde te kunnen maken aan de grote hoeveelheid woningen met de slechtste energielabels. Zeker als het kabinet in 2050 alle huizen klimaatneutraal wil hebben. Natuur &Milieu vindt het belangrijk dat gemeenten toegang krijgen tot de gegevens van het Kadaster, die gebruikt zijn voor dit onderzoek. Op die manier kan lokaal maatwerk geleverd worden om de energielabels te verbeteren. De rijksoverheid dient daarvoor afspraken te maken met het Kadaster. Woningmonitor downloaden? Ga naar https:// bouwtotaal.nl en zoek op ‘Woningmonitor.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=