BouwTotaal 12 - 2022

37 NUMMER 12 / DECEMBER 2022 DIGITALISERING Visualisatie steeds belangrijker bij BIM “De techniek achter BIM verandert niet veel meer, maar je kunt er steeds meer mee visualiseren. Daar komt namelijk meer vraag naar. Denk aan de bekende VR-brillen waarmee je door een digitaal gebouw kan lopen”, zegt Ruud Boeklagen, directeur van het TEC / CAD College in Nijmegen. Hij heeft het stokje overgenomen van zijn vader Ronald, die echter nog volop actief is binnen het bedrijf. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: TEC / CAD COLLEGE Een jaar geleden hadden we nog een gesprek met de oprichter van het TEC / CAD College: Ronald Boeklagen. Een jaar later zitten we tegenover Ruud (33). “Ik ben vijf jaar werkzaam binnen het bedrijf en geef ook trainingen. Mijn vader geeft nog les op expertniveau en schrijft nog de boeken. We werken dan ook nog veel samen”, zegt Ruud. Hij verwacht dat Ronald ook in 2023 nog boeken zal publiceren, maar uiteindelijk wil Ruud die taak ook op zich nemen. “Na een opleiding wil je dat iemand daadwerkelijk de nieuwe kennis kan toepassen. Daarom ontwikkelen we zelf de lessen en schrijven we ook de boeken.” GESCHIEDENIS Even terug naar de geschiedenis van het bedrijf. In 1984 verscheen het eerste CAD boek van Ronald Boeklagen. Inmiddels staat de teller op een indrukwekkend aantal van ruim 150 boeken. Daarnaast geeft hij – samen met zijn zoon en andere docenten - cursussen AutoCAD, Inventor en Revit bij TEC / CAD College en verzorgt hij HBO-opleidingen. Hij ontving tevens de Autodesk award ‘Best ATC Instructor of the Benelux’. Zijn eerste boek kwam voort uit de behoefte aan cursussen over het in het begin jaren tachtig, nog nieuwe AutoCAD. “En voor een cursus heb je een goed lesboek nodig. Dat vind ik trouwens nog steeds, ondanks de opkomst van online lesmateriaal. Bij digitaal lesmateriaal dreigt verwatering; er is geen rode draad en geen opbouw. Ik zie genoeg Youtube cursussen op internet die verouderd zijn”, zei hij vorig jaar. Naast de boeken wordt er dus les gegeven aan het TEC / CAD College BV in Nijmegen. VAN LIJNEN NAAR OBJECTEN De eerste CAD-programma’s boden de mogelijkheid om vooral 2D, lijnen, bogen en teksten te maken, onafhankelijk van het vakgebied. Vanaf 1992 kwam de eerste 3D programma’s waarmee je deuren, ramen, wanden en daken kon maken. Maar dat was nog puur tekenen, zonder achterliggende intelligentie. Er kwamen eind jaren negentig ook branche specifieke CAD-programma’s, zoals het populaire Autodesk Revit voor de bouw en Autodesk Inventor voor de werktuigbouw. In het eerste decennia van deze eeuwwerden de 3D-programma’s ‘intelligent’. Lijnen tekenen werd ‘object georiënteerd’ ontwerpen. Dat wil zeggen dat het programma een wand niet langer ziet als een verzameling lijnen, maar ook echt als ‘wand’, met de daarbij horende eigenschappen. Het programma kent de associatie tussen bouwdelen, die samen een gebouw vormen. De laatste tien jaar is geleidelijk de stap gemaakt naar BIM-modellen. Dit is 3D Bouw Informatie Modelleren van gebouwen waarin de diverse bouwpartners samenwerken. Ruud legt uit: “Een BIM-model staat tegenwoordig meestal op een centrale server, waar alle bouwpartners een geautoriseerde toegang hebben. Voordeel is dat iedereen altijd de meest actuele versie ziet. Er zijn niet meer meerdere versies van tekeningen van een detail in omloop, waardoor vergissingen zijn uitgesloten. Daarnaast zijn de huidige BIM-modellen voorzien van clash-detectie. Een ontwerper ziet dan direct als hij een aanpassing wil doen, of die strijdig is met de constructie. Denk aan een leiding die ineens door een stalen ligger loopt.” VISUALISATIE “De techniek achter BIM verandert niet veel meer, maar er kan wel steeds meer gevisualiseerd worden”, aldus Ruud. “Programma’s als Revit en Inventor zijn er tegenwoordig in BIM uitvoeringen, waardoor een gebruiker dus direct in een Bouw Informatie Model kan werken. Een nieuwe trend is de 3D-bril waarmee je in een gebouw real-time bijvoorbeeld leidingen in een wand ziet lopen. Of je ziet op de bouwplaats door de bril hoe details zijn ontworpen. Feitelijk hoef je daardoor minder goed tekeningen te kunnen lezen. BIM- en CAD-modelleurs hebben ook steeds minder interesse in 2D-tekeningen: die willen gelijk in 3Dmodelleren.” Ruud ziet dat BIM niet langer is voorbehouden aan de grote bouwbedrijven, maar dat ook MKB-bedrijven nu met BIM aan de slag gaan. “Deels moeten ze ook wel, doordat opdrachtgevers dat als eis stellen. Sommigen vinden het geweldig, maar met name werknemers van kleinere bedrijven zitten er niet altijd op te wachten. Die tekenen maar een deel van de tijd, dus die moeten veel energie in het werken met BIM stoppen. Voordeel is echter weer dat de faalkosten afnemen, doordat veel fouten bij het werken in BIM vanzelf naar voren komen. Met een 3D-bril op kun je bijvoorbeeld prima inschatten of je in de gebruiksfase alle installaties wel goed kan bereiken voor onderhoud. Op tekening is dat lastiger, omdat de schaal dan anders is. En tijdens de uitvoering kan de uitvoerder de bril opzetten om te kijken of het uitgevoerde werk nog overeenkomt met het gewenste eindresultaat.” GEBRUIKSFASE Naast het gebruik van BIM voor de uitvoeringsfase, zien steeds meer gebouwbeheerders de voordelen van BIM in de gebruiksfase: “Tijdens het bouwproces wordt het gebouwmodel gevuld met informatie over de toegepaste materialen, producten en installaties. Feitelijk beschik je bij ingebruikname dus over een gebouwmodel met alle informatie voor het gebouwbeheer. Met een druk op de knop weet je hoeveel vierkante meter kozijnhout geschilderd moet worden en wanneer installaties onderhoud nodig hebben. Maar je moet dan wel zorgen dat de data up-to-date blijft. In bijvoorbeeld een ziekenhuis wordt er constant wel ergens verbouwd, dus dat moet je wel bijhouden in het BIM-model.” Het gebouwmodel is dus een materialenpaspoort, dat aangeeft welke materialen er in een gebouw zijn verwerkt en later zijn her te gebruiken. Je kunt tevens een goede inschatting maken van de restwaarde van een gebouw. “BIM is feitelijk databeheer, waarbij je data doorschuift naar de gebruiksfase en later zelfs sloopfase. Dat past goed in de toekomstige circulaire economie”, besluit Ruud.  Ontwerpen met Revit.  Ruud Boeklagen, directeur en docent CAD: “BIM- en CAD-modelleurs hebben steeds minder interesse in 2D-tekeningen: die willen gelijk in 3D modelleren.”

RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=