47 NUMMER 3 / MAART 2022 INNOVATIE & INSPIRATIE Bouwgebreken Bouwkundige blunders BOUWGEBREKEN Water op je dak Daken zorgen ervoor dat we droog blijven. Gelukkig doen de meeste daken dat ook. Bij het ontwerp van daken wordt vaak ook aangenomen dat het hemelwater zelf wegloopt naar de afvoer door voldoende afschot. Eigenlijk geldt dat voor alle (hemel)wateropvang en waterafvoer bij daken, goten en leidingwerk. Toch zie je bij de meeste nieuwbouwprojecten water op daken en in goten staan waar dat niet de bedoeling was tijdens het ontwerp. Zo ook bij een kort geleden opgeleverde nieuwbouwwoning in een uitbreidingswijk. nog nooit water op de daken gestaan. Bij deze nieuwbouwwoning blijft echter na elke regenbui een flinke plas water op het dak staan. Het water loopt niet weg door de afvoer. Na enige tijd zonder regen droogt het dak wel op, maar blijft op de plaatsen waar water heeft gestaan vuil liggen. Dit vuil waait vervolgens steeds rond op het platte dak. Door de aannemer en de adviseur wordt gezegd dat de hoeveelheid water voldoet aan de daaraan te stellen eisen. Volgens de aannemer en de adviseur mag er nou eenmaal een beetje water op het dak blijven staan, zeggen ze. Na enig huiswerk van het stel blijven er echter veel vragen open. Hoeveel is dat ‘beetje’ water? Is er wel genoeg afvoer als er water op het dak blijft staan? Is het dak wel sterk genoeg voor al dat water dat er op blijft staan? Is dit niet slecht voor de dakbedekking? Er mag toch helemaal geen water op het dak blijven staan zoals elke geraadpleegde dakdekker over het dak zegt? De bewoners blijven van mening dat ze een slecht dak hebben gekregen. ONDERZOEK Tijdens het onderzoek staat er inderdaad water op het platte dak. Het regent op dat moment niet en heeft ook niet direct voor het onderzoek geregend. Er staat water over circa 30% van het oppervlak van het platte dak. Het platte dak was in gebruik als dakterras. De vlonders zijn echter weggehaald omdat bij het belopen van de vlonders steeds water omhoog spatte tussen het hout door. Ook hadden de bewoners veel last van muggen. In delen van het dak zit vrijwel geen afschot: het is ‘waterpas’. De onderkant van de afvoer zit hoger dan de bovenkant van het water op het dak. ANALYSE Na onderzoek aan het platte dak wordt eerst een toelichting gegeven op die ‘rare’ bouw van tegenwoordig. Vreemd genoeg zegt iedereen, van dakdekker tot projectontwikkelaar, dat op een platdak geen water hoort te blijven staan. Maar diezelfde mensen zeggen ook dat als er water op blijft staan en ze hebben het dak zelf geleverd, dit niet erg is en zo hoort. Het is namelijk zo dat bij het ontwerpen van een dak het uitgangspunt is dat het op een goed afschot naar de afvoeren toe moet liggen zodat het dak geheel droog loopt. Het vreemde is dat na realisatie van het dak waarbij dit niet is gelukt er beoordelingsrichtlijnen bestaan die zeggen dat een ‘zekere’ hoeveelheid water op het dak is toegestaan. Dit laatste leidt tot het oordeel dat er geen gebrek aan het dak is geconstateerd terwijl iedereen kan zien dat er water op ligt. Dat was in het ontwerp niet de bedoeling en het mag zelfs niet. Nog vreemder wordt het als er water op het dak blijft staan en het is zoveel dat het ook niet meer voldoet aan de ‘zekere’ hoeveelheid. In dat geval wordt basis van proportionaliteit en het niet kunnen vaststellen van schade ook nogal eens geoordeeld dat wel sprake is van een gebrek, maar dat herstel niet af te dwingen is. Het onderzochte platte dak voldoet niet aan het strikt genomen wettelijke uitgangspunt (Bouwbesluit) in het kader van veiligheid: er mag geen water op het dak blijven staan om overbelasting door water te voorkomen. Het voldoet niet aan de algemene uitgangspunten voor ontwerp van daken, goed afschot (10 tot 15 millimeter per meter) zodat water volledig afgevoerd wordt. Het voldoet niet aan de redelijke richtlijnen voor goed en deugdelijk werk dat het direct na regenval minder dan 5 tot 10% van het dakoppervlak betreft en de diepte minder is dan 5 mm. Kortom, deze situatie voldoet niet. CONCLUSIE Het dak loopt direct na regenval niet droog omdat er vrijwel geen afschot is, de afvoer te hoog is geplaatst en er veel meer water blijft staan dan redelijkerwijze is toegestaan. En zo zijn er nog vele daken meer in Nederland die niet voldoen. HERSTEL In dit geval is herstel van het afschot noodzakelijk en verlaging van de uitloop van het platte dak. Meerlaagse dakbedekking met ingesloten isolatielagen heeft bouwfysische niet de voorkeur (hoger risico op vochtaccumulatie). Hierdoor is het noodzakelijk de dakbedekking te verwijderen, isolatie met afschot aan te brengen. Hierna moet nieuwe dakbedekking worden aangebracht. Ook in dit geval heeft dit consequenties voor de opstanden van de dakbedekking, met name bij de onderdorpels van de gevelkozijnen. Deze opstanden worden hierdoor lager, < 10 cm. Nieuw gebrek? TEKST: ING. SJANG DENOUDEN BUREAU VOOR BOUWPATHOLOGIE BB Door een stel op middelbare leeftijd is na vele jaren in oudere woningen te hebben gewoond, een nieuwbouwwoning aangekocht. Tijdens de oplevering wordt opgemerkt dat op het dak van de uitbouw van de woning water blijft staan. Het loopt niet vanzelf weg via de afvoer. De kopers zijn van mening dat dit een opleverpunt is (een gebrek) maar de aannemer daarentegen zegt dit niet op de opleverlijst te willen schrijven (geen gebrek). De discussie is geboren en sleept zich enkele jaren voort. Gelukkig is de aannemer bereid om een adviseur de situatie te laten beoordelen, of er sprake is van een gebrek. Ook de adviseur geeft aan dat geen sprake is van gebrek en dat een beetje water op het dak mag. Er wordt door de bewoners een second opinion aangevraagd bij de bouwpatholoog. PROBLEEM Bij de oudere woningen van het stel had Water op platdak. In plaats van op afschot is het dakvlak waterpas. Overstorthoogte. Water op platdak van een uitbouw. Water op platdak van een dakkapel.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=