BouwTotaal 4 - 2020

TECHNIEK 37 weinig op om te werken met biobased materialen. Binnenklimaat In Zeeland ontwierp ORIO Architecten Landgoed Buitenplaats Kustlicht, een complex met drie woonhuizen en twee bijgebouwen. Post vertelt dat het eerste van de drie gebouwen al gerealiseerd is. “Dit is één van de bij- gebouwen. De buitengevel is gemaakt van stro en hout. Verder hebben we materialen als leem en kalk gebruikt.” Stro heeft als nadeel dat het absoluut niet nat mag worden, vertelt Post. “Het is vochtgevoelig. Je kunt strobalen om die reden niet direct op de vloer plaat- sen, daar moet altijd hout tussen.” Als voornaamste reden waarom deze opdrachtgever kiest voor bouwen met ecologische materialen, noemt Post het binnenklimaat. “De eigenaar wil een zo gezond mogelijke woning neerzetten voor zijn familie. Door het toepassen van strobalen in de con- structie en de afwerking met leemstuc ontstaat een gezond binnenklimaat. Dat komt doordat een automatische vochtbalans ontstaat. De leemstuc staat vocht af aan de ruimte als het te droog is en neemt vocht op als het te vochtig is.” Voor Post is de keuze voor ecologische materialen volstrekt logisch. “Ik begrijp juist niet waarom bouwers doorgaan met traditioneel bouwen, terwijl bewezen is dat het kan leiden tot gezondheidsproblemen.” Overheid In het rapport van NIBE Research wordt een versnelling door de Nederlandse overheid aanbevolen om het beschikba- re potentieel aan biobased materialen op tijd te kunnen ontsluiten. Post is het daarmee eens. “Je creëert zo een push-and-pull-effect. Aan de ene kant stimuleert de overheid om zo gezond en biobased mogelijk te bouwen en van de andere kant gaan opdrachtgevers steeds vaker het gebruik van biobased materialen eisen.” Een probleem van de biobased materialen waarmee Post werkt, is dat ze vaak nog niet opgeno- men zijn in de databases van materialen    Het eerste van de drie gebouwen van Landgoed Buitenplaats Kustlicht is al gerealiseerd. De buitengevel is gemaakt van stro en hout. Verder zijn materialen als leem en kalk gebruikt. zoals in de Nationale Milieu Database (NMD). “Om bijvoorbeeld in de database van NMD opgenomen te worden kost geld, waardoor kleinere leveranciers al snel buiten de boot vallen.” Houten woongebouw Een voorbeeld van een houten gebouw wordt in 2021 in Rotterdam gereali- seerd. Mei architects and planners heeft in opdracht van Nice Developers en Era Contour het gebouw Sawa ont- worpen. “Dat is een houten gebouw van 50 meter hoog”, vertelt eigenaar Robert Winkel van dat architectenbureau. “De schachten voor het trappenhuis en de liften zijn van beton, maar de vloeren, kolommen, galerijen en balkons wor- den allemaal van hout gemaakt. We onderzoeken daarnaast of we houten funderingspalen kunnen gebruiken.” Winkel legt uit dat bouwen met hout tot andere ontwerpkeuzes leidt. “Hout is heel licht en het beweegt en trilt. Dat is wel iets waar je rekening mee moet houden. Daarnaast heb je meer ge- luidsoverdracht van woning tot woning, dus je moet goed isoleren. En je moet iets doen om de brandveiligheid van het gebouw te garanderen. Dat zijn alle- maal zaken die we nu onderzoeken.” Hybride bouwvormen Het idee voor het houten woongebouw komt uit de koker van Mei architects and planners. “10% van de wereldwijde CO 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door de cementindustrie. Dat is een goede reden om eens te kijken of het ook an- ders kan. We proberen met dit project echt de maximale hoeveelheid hout toe te passen, een beste-jongetje-van-de- klas-project. Maar als je 50% hout kunt toepassen in een gebouw, is dat al een enorme vooruitgang als je kijkt naar CO 2 -uitstoot.” Volgens Van Leeuwen zijn bijna alle materialen door biobased alternatieven te vervangen. “Maar je hoeft niet per se overal biobased materiaal te gebruiken. Beton is goed voor constructies met een grote draagkracht, zoals bruggen, de fundering van hoogbouw of een parkeerkelder. Je kunt best een gebouw maken met een stijve kern en de rest van de constructie van hout.” Beleggers De reden voor het bouwen met hout is het besparen van CO 2 - en stikstofuit- stoot. Winkel merkt dat er in de markt interesse is voor dit soort projecten. “Ook beleggers maken zich druk om het klimaat en willen iets doen om aan de doelstellingen van het klimaatakkoord in Parijs bij te dragen. Ze zijn zich steeds meer bewust dat ook zij iets moeten doen.” Meer informatie: https://circulairebouweconomie.nl/ wp-content/uploads/2019/07/CBE- Eindrapportage-potentie-biobased- materialen-NIBE-juli-2019.pdf    In 2021 wordt dit houten gebouw in Rotterdam gerealiseerd. Mei architects and planners heeft in opdracht van Nice Developers en Era Contour het gebouw Sawa ontwor- pen, een houten gebouw van 50 meter hoog.