BouwTotaal 3 - 2020

THEMA DAKEN & GEVELS 24  Groene gevel in Veghel. Foto: VidiPhoto. Tekst: Anna Solcerova Groene gevels Hoe koelen groene gevels de omgeving af? Gevelgroen biedt verkoeling door drie mechanismen: schaduw, verdamping en isolatie. Van deze drie is schaduw- werking het meest effectief (Hoelscher et al., 2016). Dit betekent ook dat een grotere bedekkingsgraad van gevelgroen voor meer verkoeling zorgt. Gevelgroen schermt de gevel af waardoor de opper- vlaktetemperatuur niet zo hoog oploopt als van een gevel zonder groen. Groene gevels stralen daardoor minder warmte uit. Voetgangers in straten met groene gevels worden door gevelgroen aan minder hoge oppervlaktetemperaturen blootgesteld (Oke et al., 2017). Hoe groot is het verkoelend effect van groene gevels? Een groene gevel kan een groot effect hebben van meer dan 10 graden Celsius op de geveltemperatuur, terwijl het effect op de buitenluchttemperatuur vaak gering is. Het verkoelend effect van groene gevels hangt uiteindelijk af van de hoeveelheid en geometrie van de ve- getatie, de vegetatiesoort, bodemvocht- condities, het klimaat, en het seizoen (Eleftheria & Jones, 2008; Cameron et al., 2014). Over het algemeen geldt dat het verkoelend effect van groene gevels groter is voor gevels die de meeste zonnestraling ontvangen. Ook geldt hoe smaller de straat, hoe groter het effect op de luchttemperatuur (Eleftheria & Jones, 2008), en dichterbij de gevel is het effect groter. Vooral in de zomer kan gevelgroen ook voor een isolerend effect zorgen waardoor het binnenshuis koel blijft. Wat is de beste vegetatiesoort voor groene gevels? Hedera (Klimop) en de zilverbladige, semi-kruidachtige Ezelsoor blijken de beste keuze te zijn voor groene gevels als het gaat om koelingsefficiëntie (Cameron et al., 2014). Ze hebben beide een dicht bladerdek. Hedera zorgt vooral door zijn schaduwwerking voor een ver- laging van de geveltemperatuur en een effect op de buitenlucht. Ezelsoor zorgt door zowel beschaduwing van de gevel als door verdampingskoeling voor lagere temperaturen van de buitenlucht. Wat zijn andere voordelen van groene gevels? Groene gevels zorgen niet alleen voor verkoeling van de buitenlucht of ver- betering van het binnenklimaat, maar hebben nog meer voordelen. Groene ge- vels vormen onderdeel van het stedelijk ecosysteem en de stedelijke biodiversi- teit, maar nemen daarbij minder ruimte in dan bijvoorbeeld straatbomen of groenperken. Groene gevels houden ook regenwater vast, waardoor er minder re- genwater naar de waterzuiveringsinstal- laties hoeft worden afgevoerd. Groene gevels werken geluidsisolerend en heb- ben een positief effect op de gezondheid en het welzijn van de mens. Ze verhogen de leefkwaliteit en aantrekkelijkheid van de bebouwde omgeving. Groene daken Welke soorten groene daken zijn er? Over het algemeen kunnen we twee soorten groendaken onderscheiden: ex- tensieve – eenvoudigweg aangeduid als ‘groene daken’ en intensieve – meestal ‘daktuinen’ genoemd. Extensieve groene daken worden vaak bedekt door een dunne laag substraat waarin verschillende soorten sedum of andere droogtebestendige soorten groeien. Ze Groene daken en gevels Steeds vaker krijgen nieuwe en bestaande gebouwen een groendak. Groene gevels zijn nog wat zeldzamer, maar ook hier zien we een toename. Toch zijn alle voordelen van groene daken en gevels nog niet altijd goed bekend. En dat is jammer, want een leefbare omgeving is gebaat bij een grootschalige toepassingen van groene daken en gevels. We zetten de voordelen en beperkingen van de vergroening van de gebouwschil nog maar eens op een rij.  Hedera zorgt vooral door zijn schaduw- werking voor een verlaging van de gevel- temperatuur en een effect op de buitenlucht.  Groendak van Biesbosch Museum. Foto: Ronald Tilleman.