5 NUMMER 10 - OKTOBER 2025 ACTUEEL COLUMN JOHAN OLTVOORT In 2026 gaan we veel uitdagingen krijgen voor de bouw en met name de prefab bouw. Geprefabriceerde bouwelementen worden op een centrale plaats geproduceerd en meestal via transport over de weg naar de bouwlocatie gebracht. Dat biedt veel voordelen, maar er zijn ook donkere wolken… Centraal produceren biedt onafhankelijkheid van weersomstandigheden. Er kan efficiënt geproduceerd worden en de kwaliteit kan worden geborgd. Op de bouwlocatie worden de losse elementen gemonteerd en er ontstaat een bouwwerk. Het zijn complete wand-, vloer- of dak-elementen. Door prefab toe te passen in de ruwbouw gaat de bouwsnelheid omhoog en zijn er minder activiteiten op de bouwplaats zelf. Echter er hangen nogal wat donkere wolken boven de bouw. Werken met prefab vraagt een strakke planning. De voordelen zijn groot, echter nadelen zijn er ook. Als er nog nagedacht moet worden over de constructie en uitvoering tijdens de bouwfase werkt het niet. Gebruik van prefab is een bewuste keuze. Eerst goed en daarna snel. LOGISTIEKE UITDAGINGEN Vanaf 1 juli 2026 komt er een kilometerheffing op transport. Dit zou een stimulans kunnen zijn om meer in de regio te produceren en het wagenpark te moderniseren. Maar als die vervuilende vrachtwagens geëxporteerd worden is hier het probleem wel opgelost, maar niet voor de hele wereld. Verder is het just-in-time leveren een uitdaging in binnenstedelijke locaties en door de overvolle wegen met bijbehorende files. Men kan ook zoeken naar andere oplossingen, zoals het werken vanuit een BouwHub en van daaruit met kleiner en schoner materieel de bouwmaterialen naar de locatie transporteren. Echter dit is geen oplossing voor grote en zware elementen. Ook kan men kiezen om buiten de spits te werken. Dat vraagt dan weer geluidsarm materieel om niet ’s nachts de buurt wakker te houden. Misschien zorgt de logistiek ervoor dat we op een andere manier gebouwen gaan ontwerpen. Lichtere en vaak biobased materialen zouden een oplossing kunnen zijn. Er moet echter een antwoord gevonden worden om vloeren en wanden aan de geluids- en brandeisen te laten voldoen. Een andere uitdaging ligt niet direct in de producten zelf, maar in de organisatie. Vooral voor de niet al te grote projecten is de planning nogal eens lastig. Willen productiebedrijven efficiënt werken dan moet er een constante stroom van orders zijn. Hollen of stilstaan werkt inefficiënt. Er zijn talloze oorzaken dat een bouw nog niet kan beginnen of dat er stagnatie tijdens het proces plaatsvindt. Veel van die oorzaken komen van buiten, maar ook van intern. Het totaal vraagt om een strakke regie. Ik heb veel respect voor de regisseurs in de bouw. Blijf volhouden, ook in een toekomst die ongewis is. Johan Oltvoort Directeur Olbecon en Olcas Johan geeft maandelijks in BouwTotaal zijn visie op de rol van prefab in de bouw. Logistieke aspecten van prefab bouwen in 2026 Houtbouw verzekerbaar houden Houtbouw is bezig met een opmars, naast laagbouw ook steeds meer bij hoogbouw. Helaas is houtbouw op dit moment een containerbegrip zonder gemeenschappelijke definitie. Daarnaast ontbreken langetermijndata over houtbouwgerelateerde schades. Opdrachtgevers, ontwerpers en bouwers worden hierdoor geconfronteerd met onzekerheid over aansprakelijkheid en verzekerbaarheid tijdens de bouwfase, gebruiks- en garantietermijn. Logistieke uitdagingen waren er vroeger ook al, maar dan om heel andere redenen. De bestaande regelgeving en verzekeringsmarkt sluit slechts in beperkte mate aan op de specifieke risico’s van houtconstructies. Dat constateert Aon, risicoadviseur en verzekeringsmakelaar. In het Whitepaper ‘Houtbouw verzekerbaar houden’ doet Aon een oproep tot samenwerking voor een duurzame toekomst. BLIJFT HOUTBOUW VERZEKERBAAR? Er is veel onzekerheid over aansprakelijkheid en verzekerbaarheid tijdens de bouwfase, gebruiks- en garantietermijn. Bekende risico’s van houtbouw zijn brand, water- en vochtschade, biologische (bijvoorbeeld houtrot en schimmelgroei) en klimaatgerelateerde schades. Naarmate het aantal bouwlagen toeneemt, stijgt het risico en daalt in de regel de verzekerbaarheid. Waar die grens ligt, hangt af van het verzekeringsproduct (ofwel het risico dat je wilt verzekeren), de verzekeraar en de getroffen maatregelen. DEFINITIE HOUTBOUW Er bestaat nog geen uniforme, vastgestelde definitie van houtbouw bij verzekeraars. Sommige verzekeraars spreken over houtbouw wanneer dragende delen van hout zijn. Andere hanteren een percentage houtgebruik als criterium. In een poging tot een gemeenschappelijke definitie te komen, stelt Aon voor de volgende omschrijving te gebruiken: • Houtbouw is een bouwvorm waarbij minimaal 50% van het volume van de hoofddraagconstructie bestaat uit hout of houtproducten, zoals kruislaaghout (CLT) of gelamineerd hout (GLT/ LVL). De uitdaging ligt voornamelijk bij gestapelde houtbouw. Hiervoor hanteert Aon de volgende definitie: • Gestapelde houtbouw is houtbouw conform bovenstaande definitie met meerdere bouwlagen, met uitzondering van grondgebonden woningen. TOETSINGSKADER EN RICHTLIJNEN “Het gebruiken van bestaande toetsingskaders, zoals die van SWK, en het anticiperen op nieuwe richtlijnen als NTA 6125 ‘Brandveiligheid massieve houtbouw’, helpen bij het leggen van een solide basis voor een veilige, verzekerbare en toekomstbestendige toepassing van hout in de Nederlandse bouw”, aldus Alex in ’t Veen, Industry Director Construction bij Aon. Het SWK-toetsingskader bevat gebundelde kennis van grote bouwbedrijven, aangevuld met de ervaring van specialisten uit de verzekeringsbranche en ondervangt het gebrek aan normering tijdens de bouwfase. De NTA 6125 is een initiatief van het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN), in samenwerking met het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en de markt. Het voorziet in een methode voor het uitvoeren van brandrisicoanalyses, specifiek toegespitst op massief houten bouwconstructies. “Evalueer en actualiseer maatregelen en richtlijnen op basis van praktijkervaring en nieuwe inzichten, zodat het risicomanagement aansluit bij de actuele stand van techniek en regelgeving”, is het advies van In ’t Veen. INTEGRALE EN PROACTIEVE BENADERING Aon roept ook op om verzekeringsadviseurs in een vroeg stadium te betrekken bij houtbouwprojecten. “Zo identificeer je tijdig risico’s en beheersmaatregelen en vergroot je de verzekerbaarheid. Uiteindelijk draait het ook gewoon om samenwerking en kennisdeling met alle betrokken partijen. Alleen dan kunnen we komen tot een gezamenlijke standaard voor veilig en verzekerbaar bouwen met hout”, besluit de Industry Director Construction bij Aon. Whitepaper downloaden? Ga naar www.aon. com en vul in het zoekvak in: ‘Houtbouw’. Alex in ’t Veen, Aon: “Evalueer en actualiseer maatregelen en richtlijnen op basis van praktijkervaring en nieuwe inzichten.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=