21 NUMMER 5 - MEI 2025 THEMA GEVELS Brandtesten gevels worden grootschaliger en strenger Testopstelling bij Efectis. De aandacht voor de brandveiligheid van gevels is na de verwoestende brand in 2017 in de Grenfell Tower in Londen flink toegenomen. Daarnaast speelt de afnemende zelfredzaamheid van bewoners door onder meer vergrijzing en de toename van hoogbouw. Hierdoor is een forse aanscherping van de brandveiligheidseisen waaraan gevels moeten voldoen onontkoombaar. Naar verwachting wijst het Bbl vanaf 2026 de NPR 6999 voor brandtesten aan. Dat betekent: testen met de grootschaliger ‘intermediate scale test’ of aantonen van de onbrandbaarheid van gevelmaterialen. Efectis is geaccrediteerd om beide testen uit te voeren. Een eveneens verwoestende brand in een appartementencomplex in het Spaanse Valencia op 22 februari 2024 zette de markt nog verder op scherp. Na de 72 doden in Grenfell, vielen er bij deze brand tien doden. De eisen voor de brandveiligheid van de gevels zullen dus moeten worden aangescherpt om het veiligheidsniveau op peil te houden. “Nieuwe uitdagingen ontstaan ook door het gebruik van nieuwe, lichtere en soms brandbaardere materialen”, zegt Cindy Beckers, Manager / senior advisor Expertise bij Efectis. “Denk aan gevels met biobased materialen, veel aluminium en geïntegreerde PV-panelen. Daarnaast zijn gevels zwaarder geïsoleerd en zien we de opkomst van hoogbouw met hybride constructies van hout/ beton of zelfs helemaal van hout. Tot slot worden gebouwen steeds hoger, waardoor vluchten en blussen lastiger wordt.” STRENGERE EISEN In antwoord op al deze ontwikkelingen zal in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), waarschijnlijk in het tweede kwartaal 2026, voor veel hoge gevels van slaapgebouwen brandklasse B volgens EN 13501-1 ‘Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen’ niet meer voldoende zijn. “Er komen strengere eisen voor geveldelen boven de 50 meter in gebouwen waar mensen slapen, zoals woningen of hotels. Datzelfde geldt voor geveldelen boven de 30 meter in gebouwen waarin door minder-zelfredzamen geslapen wordt, zoals ziekenhuizen en verzorgingstehuizen, en waarbij de (mogelijk enkele) vluchtroute niet goed van een gevelbrand is afgeschermd”, zegt Cindy. Maar hoe voldoe je nu aan die strengere eisen? Er zijn drie mogelijkheden, namelijk: 1. Gevelopbouw laten voldoen aan brandklasse A2 (met 5% vrijstelling en klasse B voor ramen, deuren, kozijnen en spouwfolie). Dit betekent dat er in de bijna volledige gevelopbouw enkel (vrijwel) onbrandbare materialen kunnen worden gebruikt. 2. Een deel van de gevelopbouw laten voldoen aan optie 1 en sterker brandbare materialen afschermen met een brandwerende beplating die voldoet aan EI15 (waarbij ‘E’ duidt op de vlamdichtheid en ‘I’ op de thermische isolatie. Ook wordt de tijd in minuten weergegeven, dus 15 minuten). 3. Gevelopbouw testen op een grotere schaal dan nu gebruikelijk is en laten voldoen aan een bepaalde klasse volgens NPR 6999 ‘ Testen brandveiligheid van gevels’. NPR 6999 Een belangrijk stap in het verhogen van de brandveiligheid van gevels bij nieuwbouw is de ontwikkeling van de NPR 6999. Deze is in de loop van 2025 gereed. Afhankelijk van de voortgang zal het Bbl dan naar verwachting vanaf 1 januari of 1 juli 2026 de NPR 6999 aanwijzen. Bauke Knottnerus, Manager Reaction to Fire bij Efectis: “NPR 6999 gaat uit van geveltesten op een grotere schaal. Op dit moment worden de vereiste brandklassen voor gevels nog bepaald volgens NEN-EN 13501-1. Constructieonderdelen worden voor deze klassering beproefd met een Single Burning Item (SBI)-test. De test heeft een kleine afmeting met een hoogte van een proefstuk van 1,5 meter. Bij de test wordt een brander van 30 kW in een binnenhoek tegen het proefstuk geplaatst. Feitelijk is deze situatie niet te vergelijken met een echte gevelbrand. De vuurbelasting is immers erg gering en de achterliggende constructie wordt niet meegenomen.” In NPR 6999 worden zwaardere criteria gesteld, waarbij men kan kiezen uit drie testen: • Mid-scale test, ISO 13785-1 (hoogte van 2,4 meter en brander van 100 kW). • Britse grote test, BS 8414 (hoogte van 9,5 meter en brandende houtstapel tot 3.000 kW). • Duitse grote test, DIN 4102-20 (hoogte van 5,5 meter en brander van 320 kW). “Bij Efectis zijn we geaccrediteerd om de ‘Mid-scale’ test uit te voeren”, zegt Bauke. “Maar in onze vestiging in het Noord-Ierse Belfast kan ook de grotere Britse brandtest volgens BS 8414 worden uitgevoerd. Maar die is veel duurder. De Mid-scale test is relatief goedkoop, uitvoerbaar bij Nederlandse labs en het proefstuk is nog van relatief beperkte omvang. De schaal van deze test is vergelijkbaar met de hoogte van een bouwlaag. Bij de opstelling wordt een 100 kW gasbrander onder het proefstuk geplaatst. Dit is veel realistischer omdat dan ook de achterliggende constructie bij de brand wordt betrokken. De detaillering van de onderzijde van het proefstuk moet wel overeenkomen met de bovenzijde van een kozijnaansluiting. Dat betekent dat fabrikanten extra aandacht moeten geven aan de aansluiting van kozijnen in de gevelconstructie.” Deze uitvoering is volgens Bauke vergelijkbaar met de ‘large-scale facade tests’ van de BS 8414 en de DIN 4102-20. “Groot voordeel van de grootschaliger geveltesten is dat je ook materialen kunt toepassen die niet voldoen aan brandklasse A2, zoals zonnepanelen. Met deze geveltesten kunnen fabrikanten met een betere detaillering of bijvoorbeeld door het toepassen van ‘cavity barriers’ in bepaalde gevallen voldoen aan de criteria.” TESTEN ONBRANDBAARHEID Er is straks ook een route om de gevelopbouw te laten voldoen aan brandklasse A2 (met 5% vrijstelling en klasse B voor enkele geveldelen). Dit betekent dat er in de volledige gevelopbouw enkel (vrijwel) onbrandbare materialen kunnen worden gebruikt. “Een raam, deur, kozijn en spouwfolie mogen voldoen aan een wat lagere brandklasse B en 5% van het geveloppervlak mag onder de vrijstelling vallen. Daar kunnen bijvoorbeeld houten kozijnen met een lagere brandklasse onder vallen”, zegt Cindy. Bauke vult aan: “Om die onbrandbaarheid te bepalen zijn we ook geaccrediteerd voor testen op basis van EN ISO 1182 ‘Bepaling van het brandgedrag van bouwproducten - Beproeving van de onbrandbaarheid’. We kunnen dus het complete pakket aanbieden.” ‘Intermediate scale test’ of ‘Midscale test’.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=