5 NUMMER 4 - APRIL 2025 ACTUEEL COLUMN JOHAN OLTVOORT Ik was laatst op onze bouwplaats in Lochem en ik hoorde een langslopende vrouw tegen haar kind in de kinderwagen zeggen: “kijk hier liggen de blokken al, ze gaan vast snel bouwen”. In de volksmond krijgen prefab betonnen funderingsplaten, balken en wanden de naam betonblokken en dat neem ik niemand kwalijk. Als kind heb ik ook veel met blokken van hout en plastic (Lego) gespeeld. Niet iets van een plaatje nabouwen, maar meer vanuit eigen fantasie uit je hoofd iets nabouwen. Daar heb ik eindeloos veel plezier aan gehad. Als je bouwwerk klaar was en je het, vol trots aan iedereen had laten zien, kon je het ook in een split seconde weer afbreken. Niet in de vuilnisbak, maar weer in de doos. Gesorteerd op kleur en afmeting en klaar voor de volgende uitdaging. Ik voel mij een bevoorrecht man, dat ik dat nu ook in de werkelijkheid mag doen. CIRCULAIRE BEDRIJFSHAL Op vakantie kan ik genieten van eeuwen oude Romaanse kerken. Die komen vanwege hun eenvoud indrukwekkend op mij. De constructie is duidelijk zichtbaar en in vergelijking met de kerken uit Renaissance werd er weinig uiterlijke opsmuk toegepast. Door het bovenstaande wordt duidelijk dat duurzaamheid en circulariteit belangrijk zijn om toekomstgericht te bouwen. Dat heeft mij geïnspireerd om naast de Bloqz, duurzame, circulaire en betaalbare woningen, ook een bedrijfshal te ontwerpen die aan diezelfde voorwaarden voldoet. Begonnen bij de fundatie. Deze is opgebouwd uit prefab betonnen platen en balken. Er is bewust gekozen voor deze oplossing zodat de begane grondvloer uitgevoerd kan worden als een geïsoleerde kanaalplaatvloer. Het alternatief zou een vloer en fundatie op het zand gestort zijn. Die oplossing is niet anders te recyclen dan door de vloer en fundatie te slopen, het puin te breken en weer gebruiken als grondstof voor beton. De kanaalplaatvloer wordt vanwege de hoge veranderlijke belasting voorzien van een druklaag. Voor het storten van de druklaag wordt deze voorzien van een folie zodat de druklaag zich niet aan de kanaalplaatvloer hecht. De ankers voor de kolommen zijn ingestort in de balken. Na het aangieten van de voetplaten worden de sparingen tot aan de bovenzijde van de kanaalplaatvloer aangevuld met schoon zand. Hierdoor is de staalconstructie bij demontage weer te verwijderen van de fundatie zonder te slopen. De wanden worden in staal en in beton uitgevoerd. Een deel van de betonwanden wordt uitgevoerd als moswand. Daar kom ik later nog wel op terug. Het is heel gaaf om het bouwen van zo dichtbij mee te maken. Iets wat in het hart zit, eerst via je hoofd met medewerking van anderen digitaal vastleggen. Dan komen de handen en het hoofd van de vakmensen die het geheel gaan concretiseren. Als het dan past en het voldoet aan je hartenwens, is de cirkel rond. Bouwen is een mooi vak. Johan Oltvoort Directeur Olbecon en Olcas Hij geeft maandelijks in BouwTotaal zijn visie op de rol van prefab in de bouw. Bouwen is een mooi vak San Michelle de Murato op Corsica. Circulaire bedrijfshal in aanbouw naast de Bloqz woningen in Lochem. Buitenwerker loopt tot drie keer meer kans op huidkanker Uit nieuw onderzoek van het Nationaal Huidfonds, uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht, blijkt dat buitenwerkers* zich nauwelijks kwetsbaar voelen voor huidkanker. Door hun beroep lopen ze echter twee tot drie keer zoveel risico op het krijgen van huidkanker. Dit onderzoek geeft inzicht in de perspectieven waarom buitenwerkers zich wel of niet beschermen tegen de zon. Met die kennis kunnen passende oplossingen worden ontwikkeld. Het Nationaal Huidfonds roept werkgevers, werknemers en de overheid op om zonveilig buitenwerken vanzelfsprekend te maken. Foto: Frank de Groot. “We zien in het onderzoek dat buitenwerkers de risico’s van langdurige blootstelling aan de zon tijdens het werk onderschatten”, zegt Christel von Reeken, coördinator Preventie van het Nationaal Huidfonds. “Doordat de schade van de zon veelal niet direct zichtbaar is, voelt het risico voor hen minder concreet. Ze onderschatten niet alleen de kans dát ze huidkanker kunnen krijgen, maar ook de ernst ervan. Ze noemen het ‘een huidkankertje dat goed te genezen is’. Maar ze beseffen niet dat er elk jaar 80.000 nieuwe patiënten bij komen en er jaarlijks 1.000 mensen overlijden aan de ziekte.** Degenen die er niet aan overlijden moeten soms blijvend behandeld worden, met littekens op zichtbare plekken zoals in het gezicht tot gevolg.” BARRIÈRES Onderzocht werd wat de barrières waren, waardoor buitenwerkers zich niet beschermden tegen de zon. Niet alleen ontbreekt bij buitenwerkers een gevoel van kwetsbaarheid, er is ook onvoldoende kennis over zonkracht, verbrandingen en het verband tussen zonblootstelling en huidkanker, zo blijkt uit het onderzoek. Von Reeken: “Door buitenwerkers, maar ook in protocollen, wordt zonbescherming vooral gekoppeld aan temperatuur en niet aan zonkracht. In het vroege voorjaar is het vaak nog echt niet zo warm. Toch wordt het dan al zonkracht 3, waarbij de onbeschermde huid schade oploopt die kan leiden tot huidkanker. Maar zonbescherming wordt vaak als minder belangrijk gezien dan het werk zelf en maakt het ook nog geen onderdeel uit van de sociale norm onder buitenwerkers. Zoals een dakdekker zei: ‘Insmeren? Nee, daar heb ik geen tijd voor. Bovendien, ik ben toch niet bang voor een beetje zon?’ ” MOTIVATOREN Buitenwerkers die in hun omgeving iemand met huidkanker kennen of die kennis hebben over de schadelijkheid van UV-straling zijn volgens het onderzoek veel actiever om zich te beschermen tegen de zon. Een buitenwerker zei: ‘Dat gun je niemand, ook niet jezelf.’ “Ook als de werkgever zonbescherming agendeert en het belang ervan benadrukt, voelen de werknemers zich gesterkt om zichzelf te beschermen. Dat agenderen kan bijvoorbeeld via persoonlijke beschermingsmiddelen, rolmodellen of hitteprotocollen waarin zonkracht structureel is opgenomen”, aldus Von Reeken. Het Nationaal Huidfonds pleit voor een integrale aanpak, gericht op urgentie, educatie en omgevingsfaciliteiten, met co-creatie van oplossingen samen met de buitenwerkers. Startend met de mogelijkheid om schaduw te zoeken tijdens het werk, beschermende kleding als onderdeel van de werkroutine en het faciliteren van zonnebrandcrème door de werkgever. “Huidkanker is een ernstige ziekte, maar het is ook een ziekte die in de meeste gevallen te voorkomen is”, benadrukt Von Reeken “Laten we de handen ineenslaan en ervoor zorgen dat buitenwerkers zich bewust worden van de risico’s en de juiste maatregelen kunnen nemen om zich te beschermen.” * In het onderzoek zijn buitenwerkers met de volgende functies bevraagd: uitvoerder, monteur, meewerkend voorman, veiligheidsdeskundige, timmerman, maatvoerder, havenmeester, sluiswachter, medewerker groenvoorziening, medewerker milieustraat, chauffeur hijskranen, medewerker wijkbeheer, facilitair beheerder, medewerker veegmachine. ** bron: IKNL cijfers 2024 / CBS
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=