25 NUMMER 4 - APRIL 2025 KWALITEITSBORGING KOMO-certificaat bevordert gebruik biobased isolatiematerialen Foto: Shutterstock. De bouwsector werkt aan een grote transitie: van een lineaire economie naar een circulaire en biobased economie. Dit betekent een fundamentele verandering in de manier waarop we materialen winnen, verwerken, gebruiken en hergebruiken. Biobased bouwmaterialen spelen hierin een cruciale rol. Ze zijn afkomstig van hernieuwbare grondstoffen, zoals hout, stro en vlas. Ze verminderen de CO2-uitstoot en dragen bij een duurzame gebouwde omgeving. TEKST: CECIEL BUTTERHOFF, KOMO Om de transitie succesvol te laten verlopen is certificering en kwaliteitsborging van biobased materialen essentieel. De nieuwe KOMO-BRL 1362 voor het KOMO-productcertificaat ‘Biobased isolatiematerialen van plantaardige herkomst’ is daarvan een voorbeeld. Deze beoordelingsrichtlijn (BRL) gaat over fabrieksmatig vervaardigde biobased isolatiematerialen van houtwol, houtvezel, geëxpandeerd kurk of andere vezels van plantaardige herkomst voor thermische isolatie van gebouwen. De BRL is ontwikkeld in samenwerking met partijen zoals Building Balance en SKH. Onlangs ontvingen de eerste bedrijven het KOMO-productcertificaat voor inblaasstro op basis van deze BRL: Verhoeven Fourage en Mussche Handel en Transport. BUILDING BALANCE STIMULEERT GEBRUIK BIOGRONDSTOFFEN Building Balance is een non-profit organisatie die het gebruik van biogrondstoffen in de gebouwde omgeving versneld opschaalt. Sander Rutten, manager testen, certificeren en standaardiseren, over Building Balance: “Kort gezegd: we richten ons op het toepassen van teelt en reststromen van Nederlandse bodem voor de productie van biobased bouwproducten. Neem bijvoorbeeld stro. Stro wordt al eeuwen toegepast als isolatiemateriaal. Stro is een grote reststroom van de Nederlandse graanteelt. Verschillende veevoederbedrijven in Nederland verwerken stro tot een product dat naast de veeteelt ook op kleine schaal wordt toegepast in de bouw. Daarmee is het een zeer kansrijk product van Nederlandse bodem voor de productie van biobased isolatiemateriaal.” INBLAASSTRO “Voorwaarde bij de betrokken bouwers Takkenkamp Groep en Prefab Strobouw, was dat het een KOMO-gecertificeerd product zou worden”, aldus Sander. “In samenwerking met hen hebben we gezocht naar het optimale product voor inblaasstro. Goed isolerend, snel in te blazen en het mag geen zetting vertonen. Dat hebben we aangeboden aan SKH voor certificatie.” Peter de Graauw, projectmanager bij SKH, licht de rol van SKH in het proces toe: “Om de BRL 1362 op te stellen heeft SKH een begeleidingscommissie samengesteld uit producenten, handelaren, afnemers, branchevertegenwoordigers en onderzoeksinstituten. Deze commissie heeft producteisen geformuleerd voor de BRL. Daarnaast stemmen we ook af met Stichting KOMO.” Peter legt uit hoe de certificering van de bedrijven in z’n werk ging: “Wij hebben alle documentatie beoordeeld, zoals het kwaliteitshandboek en alle bijbehorende werkinstructies. De producteigenschappen zijn vastgesteld op basis van onderzoek en testen. Vervolgens hebben we audits uitgevoerd op de productielocaties om te beoordelen of het benodigde kwaliteitssysteem om de producteigenschappen te waarborgen goed is geïmplementeerd. We letten op de samenstelling van het product, biobased gehalte, warmtegeleiding, brandgedrag, waterdampdiffusie-weerstand, zetting en bijbehorende dichtheid en de soortelijke warmte. Beide organisaties kwamen glansrijk door de testen.” NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN IN BIOBASED BOUWEN De ontwikkelingen in biobased bouwen gaan verder. NEN kondigt de start aan van een Nederlands Technische Afspraak (NTA) specifiek voor biobased bouwen. Dit initiatief speelt in op de groeiende behoefte aan verduurzaming binnen de bouwsector. SKH levert een aanzienlijke bijdrage in de totstandkoming van de NTA. Sander die namens Building Balance deelneemt: “Fijn dat de KOMO-achterban bijdraagt en meedenkt”. “De volgende stap is dat prefab-bouwers de KOMO-certificering voor hun elementen uitbreiden met het KOMO-gecertificeerde stro en andere biobased materialen”, aldus Erik-Jan de Bont van KOMO. “Dan komt biobased bouwen in het DNA en wordt het ook voor opdrachtgevers van deze prefab bouwers eenvoudig om te kiezen voor biobased!” Een voorspelling: bouwlogistiek over 10 jaar… De bouwsector (van (ver)bouw tot infra) is een van de laatste sectoren waar logistiek niet als integraal onderdeel van de kosten werd beschouwd. Maar door strengere eisen rond circulariteit, emissievrije zones en toenemende drukte op binnenstedelijke wegen, is een duidelijke verandering in gang gezet. Qonnected Logistics, specialist in bouwlogistieke platforms, deelt hun visie op de toekomst. Vandaag wordt het logistieke aandeel in bouwkosten vaak onderschat, terwijl dit gemiddeld 15% bedraagt. Ook eigen materieel wordt zelden optimaal benut. Op vragen over toekomstige rapportages rond CO2 en circulariteit blijft het antwoord vaak vaag. Toch is verandering onvermijdelijk, in drie fases. BRON: QONNECTED LOGISTICS FASE 1: SLIMMER GEBRUIK MAKEN VAN BESTAANDE WERKWIJZES De eerste stap is bundeling van vervoersstromen. Momenteel is de gemiddelde beladingsgraad van bouwtransport 60%, en ritten terug zijn vaak leeg. De efficiëntie ligt daarmee rond 30%. Alleen al voor de extra woningbouw tot 2030 zijn 166 miljoen extra vrachtwagenritten nodig — een onhaalbare opgave, zeker emissievrij. Bouwhubs bieden hier uitkomst. Ze beperken het aantal ritten in de stad met 73%, maken de rest emissievrij, en verlagen de kosten doordat leveranciers hun vracht op één plek kunnen afleveren. Qonnected Logistics heeft al Bouwhubs geïntegreerd in hun platform en verzorgt hiermee ook de benodigde CO2-rapportages. FASE 2: ORGANISCHE VERANDERING Bij verdere implementatie zullen leveranciers slim omgaan met voorraadlocaties en zullen Bouwhubs fungeren als regionale logistieke knooppunten. AI voorspelt logistieke bewegingen, waardoor productie en voorraadbeheer efficiënter verlopen. Vervoerders ontvangen geoptimaliseerde ritten automatisch in hun systeem, met hogere beladingsgraad en lagere kosten per pallet of m². Qonnected Logistics investeert de komende jaren in 14 Bouwhubs (totaal 560.000 m²), met een investering van meer dan €500 miljoen. FASE 3: EN DAN… Wanneer deze keten geoptimaliseerd is, wordt uitbesteding logisch. Een partij met totaaloverzicht over materieel, voertuigen en prijzen kan efficiënter werken dan een individuele aannemer. De kosten dalen met minstens 5%, het risico vermindert en de Ebit stijgt. Qonnected Logistics kan hierbij fungeren als Managed Logistics Provider en neemt complete logistieke afdelingen over, inclusief personeel en materieel, en levert de dienst efficiënter terug. De bouwlogistiek staat aan de vooravond van een onvermijdelijke revolutie, net als e-commerce dat tien jaar geleden was. De vraag is niet óf, maar wanneer de sector deze transitie omarmt.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=