5 NUMMER 12 - DECEMBER 2024 ACTUEEL COLUMN JOHAN OLTVOORT In de bouw kent iedereen het materiaal beton. De Egyptenaren gebruikten het al en de Romeinen maakten een soort beton van vulkanische as, zout water en kalk. In de 19e eeuw vond Joseph Aspdin Portland cement uit. Kalksteen en klei werd verpulverd en vervolgens verbrand om klinker te maken dat vermalen werd tot cement. Portland was een steengroeve op het Isle of Portland in Engeland. De Franse tuinman Jean Monier kwam op het idee om beton te voorzien van stalen draadnetten om zijn bloempotten sterker te maken. Dit werd gepatenteerd in 1867. De Franse ingenieur Marie Eugène Léon Freyssinet wordt beschouwd als de uitvinder van voorgespannen beton. Hij kreeg in 1928 een patent. Voorgespannen beton is nog steeds dé ultieme samenwerking van beton en hoogwaardig staal. Er kan slanker geconstrueerd worden met in verhouding tot traditioneel gewapend beton veel minder kilo’s staal. Hierna is beton geëvolueerd naar een materiaal dat niet meer is weg te denken. CO2-uitstoot omlaag Anno 2024 wordt beton ook gezien als een bouwmateriaal waar we eigenlijk wel van af willen vanwege de hoge wereldwijde CO2-uitstoot. Er wordt naarstig gezocht naar alternatieven voor beton. Hout in fundaties is niet geweldig. In de kelderbouw en de grond-, weg- en waterbouw is beton ook niet weg te denken. Het is dus een absolute must om een duurzaam alternatief voor cement te bedenken. Zoals ook in deze uitgave van BouwTotaal te lezen valt wordt er hard aan gewerkt om een betonsamenstelling te maken zonder de nadelen voor de leefbaarheid op aarde. Er moet een oplossing gevonden worden voor schaarste aan zand en grind. De problemen hier zijn dat er wereldwijd op dit moment twee keer zoveel zand gebruikt wordt dan dat er per jaar door de natuur wordt geproduceerd. Niet alle zand is geschikt voor de productie van beton en er is niet genoeg puin om als grindvervanger te dienen. Ik persoonlijk ben er van overtuigd dat er een aanvaardbare oplossing voor bovengenoemde uitdagingen gevonden gaat worden. Het heeft misschien wat lang geduurd, voordat het kwartje gevallen is, om in de betonbranche de noodzaak van veranderingen te zien. Dat proces komt volgens mij nu goed op stoom. En het kan ook niet anders. Als er niets gebeurd zal beton onbetaalbaar worden. Transitie We zitten dus nu in een transitie tijd. Nu al zouden we beton als een mooi, kostbaar en schaars materiaal kunnen beschouwen en niet als een bulk product. Die mindset kan terugkomen in het ontwerp van een gebouw. Holistisch denken door bijvoorbeeld dragende wanden boven elkaar te plaatsen. Gebruik maken van ‘lichte’ betonvloeren zoals voorgespannen kanaalplaatvloeren. Druklagen en massieve vloeren vermijden door andere constructieve oplossingen toe te passen. Niet denken in lijmen maar in schroeven, veel prefab toepassen, om er maar een paar te noemen. De vraag is of we als bouwbranche moeten wachten totdat de negatieve aspecten van beton door regelgeving worden ingeprijsd of maken we nu al plannen om dat voor te zijn. Deze vraag nemen we mee naar 2025. Johan Oltvoort Directeur Olbecon en Olcas Johan geeft maandelijks in BouwTotaal zijn visie op de rol van prefab in de bouw. Ode aan beton Foto: Olbecon. Model berekent CO2-uitstoot logistiek rond bouwprojecten Bouwbedrijf Dura Vermeer heeft het software-ontwikkelplatform van OutSystems geselecteerd voor het creëren van het innovatieve Bouwlogistiek Calculatie Model (BLCM). Met dit model kan het bouwbedrijf eenvoudig de verwachte CO2-uitstoot van de logistiek rond bouwprojecten berekenen en hiermee sterker sturen op het doel om in 2050 vrijwel nul CO2-uitstoot (Net Zero) te realiseren. “Het Bouwlogistiek Calculatie Model is voor ons een belangrijk middel om meer grip te krijgen op duurzaamheid en door betere data en inzichten de juiste keuzes te maken”, vertelt Michael Stender, Manager Digitalisering bij Dura Vermeer. “We hebben in kaart gebracht wat bij het bouwen de grootste bronnen van CO2-uitstoot zijn. Zo komen grondstoffen- en energieverbruik op de eerste en tweede plaats. Verder hebben we zelf veel invloed op de (bouw)logistiek, ook omdat we kunnen bepalen met welke partijen we in zee gaan en we weten met welk materieel leveranciers rijden.” COMPLEXE FORMULES Voordat Dura Vermeer het BLCM gebruikte werkte het bedrijf met een complexe spreadsheet waarin op een grote hoeveelheid tabs gedetailleerde data werd verzameld over logistieke volumes en de milieu-impact ervan. Met complexe formules en zeer specifieke kennis konden specialisten na enkele dagen een rapportage opleveren. Daarom zocht Dura Vermeer naar een schaalbare en gebruiksvriendelijke oplossing die sneller inzichten kon bieden. Een kant-en-klare oplossing bleek er niet te zijn. Ook werkt Dura Vermeer volgens het principe ‘Re-use, before buy, before make’. Frans Mol, Manager IT Operatie bij Dura Vermeer, licht toe: “Dit betekent dat we optimaal gebruikmaken van onze eerdere investeringen in software-oplossingen. De keuze voor OutSystems sluit hier heel goed bij aan. Ook hadden we al goede ervaringen met het platform en het hergebruiken van verschillende componenten die we voor andere applicaties hebben gebouwd. Het is een heel volwassen en compleet platform waarmee we relatief snel zowel eenvoudige als bedrijfskritische toepassingen kunnen ontwikkelen en aanpassen.” SNELLE TOEGANG TOT BELANGRIJKE DATA Het model werd uiteindelijk binnen een half jaar ontworpen en gebouwd en laat direct grote toegevoegde waarde zien. “Met het Bouwlogistiek Calculatie Model zijn we veel minder afhankelijk van experts en kunnen we nu binnen enkele uren iedere gewenste rapportage opleveren zonder dat hiervoor diepgaande logistieke kennis of training nodig is”, aldus Stender. “Ook geeft het meer collega’s sneller toegang tot belangrijke data. Inmiddels gebruiken ruim twintig medewerkers het BLCM en neemt het aantal gebruikers dagelijks toe. We merken ook dat het enthousiasme voor de tool snel groeit. Mensen zien vanuit hun eigen perspectief nieuwe mogelijkheden en kansen.” Doordat het model is gebouwd met het low-code platform van OutSystems kan Dura Vermeer blijven innoveren en makkelijk nieuwe functies toevoegen. Stender: “We kijken nu naar een functie die ons helpt bepalen hoeveel budget we in een project kunnen besteden aan materieel en kranen. Hiervoor moet je ook inzicht hebben in hoeveel productiviteit er per machine kan worden geleverd en hoeveel mensen er nodig zijn om die machines te besturen. Door al deze informatie onder te brengen in één model kun je verschillende factoren aan elkaar koppelen en krijg je uiteindelijk een heel compleet overzicht, wat helpt beter te kunnen sturen.” CONCURRENTIEVOORDEEL “Het BLCM helpt ons niet alleen om onze CO 2-voetafdruk te verkleinen, maar heeft in praktijk ook al bewezen een belangrijk concurrentievoordeel te zijn”, zegt Mol. “Door bij aanbestedingen bijvoorbeeld een nauwkeurige logistieke analyse te kunnen laten zien met zowel data over emissies als kosten, tonen we direct aan wat de totale impact is van een project. Verder kunnen we verschillende alternatieven presenteren die ook omgevingsfactoren meenemen. Denk bijvoorbeeld aan inzicht in het aantal vervoersbewegingen dat een bouwproject op een bepaalde route oplevert. Hiermee kunnen we lokaal maatregelen nemen door andere routes voor te stellen, waarmee de overlast in een woonwijk of rond scholen kan worden beperkt. Al deze informatie kunnen we nu binnen enkele uren leveren. Hiermee lopen we voorop in de sector en kunnen we bovendien een essentiële bijdrage leveren aan de ESG-rapportage van opdrachtgevers.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=