PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 26 Geluidsisolatie: met goed ontwerp een hoorbaar verschil Gebruiksfunctie Leden van toepassing Grenswaarden ander bouwwerk perceel verschillende gebruiksfuncties op hetzelfde perceel verblijfsruimte van dezelfde woonfunctie tijdelijk bouwwerk ander bouwwerk perceel hetzelfde bouwwerk perceel artikel 4.113 4.114 4.115 4.116 4.113 4.114 lid 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 3 3 3 4 1 Woonfunctie [dB] [dB] a. woonwagen - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - b. in een woongebouw 1 2 3 4 1 2 3 4 - 6 7 8 1 2 3 - 54 59 54 59 c. andere woonfunctie 1 2 3 4 1 2 3 4 - - - - 1 2 3 - 54 59 54 59 2 Bijeenkomstfunctie 1 2 3 4 1 2 3 4 - - - - - - - - 59 64 59 64 Tabel 1. Fragment uit tabel 4.112 Ambitieniveau C B A Luchtgeluid ≥ 39 ≥ 39 ≥ 43 Contactgeluid ≤ 59 ≤ 59 ≤ 54 Tabel 2. Luchtgeluid Contactgeluid Woonfunctie ≥ 52 ≤ 54 Onderwijsfunctie ≥ 39 - 43 ≤ 54 – 59 Zorgfunctie ≥ 47 - 52 ≤ 54 – 59 Logiesfunctie ≥ 47 ≤ 59 Tabel 3. Aangenaam wonen wordt bepaald door veel factoren, maar één van de belangrijkste is toch wel geluid. Een probleem is vooral een teveel aan geluid. Door in het ontwerptraject aandacht te besteden aan de geluidsisolatie kan veel discussie in een later stadium worden voorkomen. In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), voorheen het Bouwbesluit, staan de eisen omschreven waar bijvoorbeeld nieuwbouw aan moet voldoen. Calduran legt uit waar je allemaal op moet letten! TEKST EN BEELD: CALDURAN De eisen voor geluidsisolatie worden gesteld aan meerdere situaties. Zo zijn er eisen voor geluid van buiten, door installaties, galm en geluidsisolatie tussen ruimten. Alle eisen voor geluidsisolatie zijn belangrijk, maar in het (constructieve) ontwerptraject is de geluidsisolatie tussen ruimten vaak maatgevend. Bij de geluidsisolatie tussen ruimten wordt onderscheid gemaakt tussen luchtgeluidsisolatie en contactgeluidsisolatie. Voor de woningbouw, grondgebonden en appartementen, zijn er duidelijke waarden aangegeven. Andere functies, zoals zorg, onderwijs en logiesverblijven, staan minder duidelijk omschreven en dan is het aan de opdrachtgever om hier helderheid over te geven. Verderop in het artikel lees je meer over de aangegeven waarden. WAT ZIJN LUCHTGELUID EN CONTACTGELUID? Luchtgeluid ontstaat als een geluidsbron de lucht rechtstreeks aan het trillen brengt. Denk aan praten, luidsprekers of geluid van machines. Bij een praktijkmeting wordt dan ook het verschil gemeten van geluidsniveau tussen de twee aansluitende ruimten. Het geluid kan zich op verschillende manieren verplaatsen door een woning of gebouw. Direct door de lucht of via de wanden of vloeren, maar ook als flankerend geluid via de wanden en vloeren. Let op, dit is niet hetzelfde als contactgeluid via de constructie. Bij contactgeluid worden de trillingen direct op de constructie overgebracht en via die weg doorgegeven naar andere woningen of ruimten. Bijvoorbeeld lopen op de vloer of trillingen van apparaten zoals een wasmachine. Praktijkmetingen voor het meten van contactgeluid vinden ook plaats door middel van een hamerapparaat dat op de vloer tikt, waarna het geluidsniveau wordt bepaald in de aansluitende ruimte. Vloeren zijn voor contactgeluid de belangrijkste manier om het geluid te dempen. Dit door het aanbrengen van voldoende massa of door toepassing van een goed uitgevoerde zwevende dekvloer. EISEN IN HET BBL Maar wat zijn nu de concrete getallen die genoemd worden in het Bbl? In hoofdstuk 4 staan de geluidseisen omschreven waar bijvoorbeeld nieuwbouw aan moet voldoen. In tabel 4.112 (Zie Tabel 1) staat per gebruiksfunctie aangegeven welk artikel van toepassing is voor het bepalen van de eisen. De tabel hoort bij hoofdstuk 4.3.4 en artikel 4.112. Uit de tabel volgt dat voor woningbouw vooral de artikelen 4.113 en 4.114 belangrijk zijn. Artikel 4.113 gaat over de eisen richting een ander perceel (vaak gaat dit over grondgebonden woningen) en artikel 4.114 gaat over de eisen op hetzelfde perceel (vaak appartementen). Voor beide artikelen geldt dat de lid 1 en 2 gaan over de luchtgeluidsisolatie. Lid 3 en 4 gaan over de contactgeluidsisolatie. Op basis van de genoemde artikelen en leden zijn er de volgende eisen voor woningbouw voor woningscheidende wanden: • Luchtgeluid Dn;T;A,k = ≥ 52 dB (het genormeerde luchtgeluidniveauverschil volgens NEN 5077). • Contactgeluid Ln;T;A = ≤ 54 dB (het genormeerde contactgeluidniveauverschil volgens NEN 5077). Belangrijk om te weten is dat hoe hoger het getal bij luchtgeluid, hoe hoger de geluidsisolatie van de wand zal zijn. Bij contactgeluid is het juist andersom, hoe lager het getal hoe hoger de geluidsisolatie zal zijn. Het zijn tamelijk abstracte getallen en je krijgt hiermee niet gelijk inzicht in welke dikte wanden en vloeren je het beste kunt toepassen om de juiste geluidsisolatie te behalen. Om dit handen en voeten te geven is er de NPR 5070. Deze Nederlandse Praktijk Richtlijn geeft de minimale gewichten voor vloeren en wanden in verschillende situaties om te voldoen aan de geluidseisen. In volgende artikelen in BouwTotaal wordt hier verder op ingegaan. Zoals eerder gezegd zijn de geluidseisen voor ‘functies anders dan een woonfunctie’ minder duidelijk vastgelegd. Opdrachtgevers van projecten met een andere functie hebben hier dan een grotere rol in om de eisen aan te geven. Wel zijn er enkele richtlijnen of hints die voor andere functies gebruikt kunnen worden. ONDERWIJS Binnen onderwijsgebouwen is geluidsisolatie uiteraard ook belangrijk. Om opdrachtgevers op weg te helpen heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken het Programma van Eisen Frisse Scholen 2021 (PvE) laten opstellen. Hierin staan allerlei zaken voor energiezuinige en gezonde scholen, waaronder ook eisen voor geluid. Het PvE kent drie ambitieniveaus, C tot en met A. Waarbij C voldoende is en A uitmuntend. In Tabel 2 staan de eisen voor de geluids-
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=