5 NUMMER 4 - APRIL 2024 ACTUEEL COLUMN JOHAN OLTVOORT Woningbouw in Nederland begint zo rond 5.000 jaar voor Christus. In Zuid-Limburg werden woningen gebouwd van houten vlechtwerk met daarop een laag van leem. Dit heeft men nog lang zo gedaan totdat men in de middeleeuwen ging werken met houten gebinten en wanden van gezaagde planken. Het oudste stenen huis dateert uit 1130 en staat in Deventer. Gebouwd met stenen afkomstig uit de Eifel. Bakstenen kende men nog niet en natuursteen moest men van ver halen. Pas in 1250 kwamen bakstenen in zwang. Doordat elke stad in die tijd wel eens afbrandde, kwam er regelgeving over bouwen met steen en het organiseren van een brandweer. In de 19e eeuw ging het mis met de woningbouw in Nederland. Mensen, meestal arbeiders en minder bedeelden trokken van het platteland naar de stad. De stadbevolking steeg explosief, maar er werden geen nieuwe woningen bijgebouwd. In de centra werden kantoren en winkels gebouwd. In Amsterdam werd toen al een vermogen neergeteld voor de huur van een krotwoning. Het was ook een periode waarin de liberale politiek hoogtij vierde en men van de overheid niet verwachtte in te grijpen of beleid te maken. Vanuit de burgerij nam de roep om betere en gezondere leefomstandigheden toe. De Amsterdamse huisarts Samuel Sarphati was hierin een voortrekker. Vanaf 1870 kwam de grootschalige woningbouw op gang. Niet vanwege de sociale motieven maar vanuit het feit dat banken bereid waren om woningbouw te financieren. Dit maakte de weg vrij voor speculanten. De woningen die gebouwd werden waren van een belabberde kwaliteit. Er werd maar wat gebouwd zonder plannen en constructieve oplossingen. Palen te kort, te veel druk, te weinig vakmensen en veel beunhazen. WONINGWET In het begin van de 20e eeuw kwam er eerst een gezondheidswet en daarna een Woningwet. Er kwam een balans tussen de activiteiten van de overheid en het liberale gedachtengoed. Woningcorporaties werden opgericht en er werden bouw- en woonverordeningen opgesteld. Gemeentes werden verplicht om bestemmingsplannen te maken en elke 10 jaar te herzien. Na de twintiger jaren van de vorige eeuw werd sociaal bouwen meer gemeengoed. En nu in 2024, wie ziet overeenkomsten en wat kunnen we ervan leren? Degelijk en duurzaam bouwen. Goede analyse maken van toekomstige te verwachten veranderingen bijvoorbeeld in de samenstelling van de bevolking en het klimaat. Constructies moeten geen sluitpost van de begroting zijn. Gebouwen moeten flexibel en multifunctioneel ontworpen worden. Effectieve regelgeving van uit de overheid en de balans tussen individu en samenleving moet goed zijn. En hoe zit het met de materiaalkeuze? Er is genoeg werk aan de winkel voor een nieuw kabinet. Johan Oltvoort Directeur Olbecon en Olcas Johan geeft maandelijks in BouwTotaal zijn visie op de rol van prefab in de bouw. Leren van het verleden? Instorting nummer 44, Pieter Nieuwlandstraat. Amsterdam, circa 1899. Foto: Wikimedia Commons, Collectie Stadsarchief Amsterdam, Maarten Benschop. Foto: Olbecon. RECTIFICATIE Nieuwe fabrikant cellulose isolatie In het artikel ‘Rugwind voor biobased isolatiematerialen’ in BouwTotaal nr. 1/2 2024 staat een overzicht van de belangrijkste biobased isolatiematerialen. Bij cellulose wordt per abuis nog de fabrikant EverUse vermeld. Cyclin BV maakt ons er op attent dat dit bedrijf na een faillissement van EverUse in 2022, de volledige productielijn in Sneek, verplaatst heeft naar Venlo en sindsdien werkt aan de (door)ontwikkeling van het isolatiemateriaal. In Venlo worden cellulose flexibele isolatieplaten gemaakt voor akoestische en thermische isolatie. De isolatieplaten worden gemaakt van cellulose vlokken, die zijn vervaardigd uit afval van reststromen krantenpapier. Het is dus volledig circulair. Volgens Cyclin staat in Venlo de enigste fabriek in Nederland die cellulose flexibele isolatiepanelen maakt. Bovendien is het de enigste fabriek in Europa (en mogelijk wereldwijd) die door een specifieke productiewijze isolatiepanelen maakt met een densiteit van 80 kg/m3. Stimuleringsregeling Stichting OPEN overstijgt verwachtingen Foto: LightRec. De belangrijkste resultaten zijn: • In 2023 leverde de regeling 42.000 ton extra ingezamelde e-waste op. Hierdoor komt de totale e-waste inzameling door Stichting OPEN op 204.000 ton. • Van deze extra inzameling bestaat 3.000 ton uit CV-ketels en 2.000 ton uit armaturen, die dankzij de regeling hoogwaardig, milieuvriendelijk en veilig zijn verwerkt volgens CENELEC-standaarden. • De stimuleringsregeling bleek 20 keer zo effectief als eerdere pilots, een bewijs van de sterke samenwerking met metaalrecyclers voor een verantwoorde e-waste verwerking. Willeke Ketting, voorzitter van de Metaal Recycling Federatie (MRF), licht toe: “Deze mijlpaal bewijst de effectiviteit van onze samenwerking in de sector, waardoor we niet alleen bijdragen aan de circulaire economie maar ook onze sector toekomstbestendig maken. Het is een bevestiging van onze rol als essentiële schakel in de inzamel- en verwerkingsketen. En de kracht van een positieve financiële prikkel via de stimuleringsregeling.” Steven van Eijck, voegt toe: “Met onze stimuleringsregeling hebben we uitstekende resultaten behaald, die laten zien wat we kunnen bereiken als we samenwerken. Met ‘Wecycle voor bedrijven’ trappen we het gaspedaal nog dieper in op weg naar een circulair Nederland. Dit is niet zomaar recycling; dit is onze toekomst vormgeven, waarbij we van afval een schat maken. Samen zetten we grote stappen vooruit!” INZAMELING CV-KETELS Met een inzameling resultaat van bijna 20% voor CV-ketels, een aanzienlijke verbetering ten opzichte van voorgaande jaren, onderstreept de regeling haar cruciale rol in het realiseren van de circulaire ambities van Nederland. Het laat ook zien hoe andere toekomstige ingrepen, zoals de inleverplicht, zullen bijdragen aan een circulair Nederland. Stichting OPEN blijft vooruitkijken en zet zich onverminderd in voor de bevordering van circulaire innovaties en het verhogen van het inzamelpercentage. De lancering van Wecycle voor bedrijven is een belangrijke volgende mijlpaal binnen het plan om Nederland voorop te krijgen in de circulaire economie. Door een gerichte oplossing te bieden voor de inzameling van e-waste bij bedrijven. Twee jaar na de lancering viert Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (Stichting OPEN) het succes van de Stimuleringsregeling voor Metaalrecyclers. Begonnen in 2021 met een kleine pilot en sinds 2022 actief in de markt gezet met accountmanagement, heeft de regeling de verwachtingen in 2023 ruimschoots overtroffen. De focus van de regeling lag altijd op samenwerking met de metaalrecyclingindustrie. De succes van deze samenwerking draagt nu significant bij aan het nationale inzamelingsresultaat van e-waste.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=