3 NUMMER 12 / DECEMBER 2023 ACTUEEL Beton wordt groener Ik ga hier niet roepen dat beton over tien jaar het duurzaamste bouwmateriaal is, maar de beton- en cementindustrie werken hard aan verduurzaming. Het gaat eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. De Nederlandse betonsector loopt in de bouwwereld zelfs voorop in de reductie van CO2-emissies door het gebruik van CO2-arme cementen en nieuwe bindmiddelen. Wereldwijd draagt beton gemiddeld 7% bij aan de totale CO2-emissie. Dat is fors. Maar volgens Paul Ewalds, adviseur circulaire economie van Betonhuis en adviseur CSC, komt dat doordat er meer beton geproduceerd wordt dan alle andere bouwmaterialen bij elkaar. “Maar in Nederland is die emissie slechts 1,6%!”, aldus Ewalds in deze uitgave. Dat komt omdat we in Nederland voor een deel de portlandcementklinker vervangen door geschikte alternatieven, zoals hoogovenslak en poederkoolvliegas. Nederland is hierin al decennia koploper. Daardoor heeft het in Nederland toegepaste cement ook het laagste CO2-profiel ter wereld. Een ander alternatief van cement is de vervanging door een duurzamer bindmiddel. Er zijn dan ook genoeg alternatieven, zoals geopolymeer, gecalcineerde klei, kalksteenmeel en lavameel. CO2 AFVANGEN Een mogelijkheid is ook om CO2 af te vangen bij de cementproductie. Er zijn meerdere technieken om de CO2 die vrijkomt af te vangen. Voorbeelden zijn de technieken oxyfuel en LEILAC. Bij een fabriek in Noorwegen gaat het om het gebruik van zogeheten amines. Amines lijken op ammoniak en kunnen CO2 bij lage temperatuur (30 °C) opnemen en bij hogere temperatuur (120 °C) weer afgeven. In Sleeswijk-Holstein, de noordelijkste deelstaat van Duitsland, werken tien partijen vanuit diverse industrieën samen aan het opzetten van een regionale groene waterstofeconomie onder de naam WESTKÜSTE100. Onderdeel van dit project is het afvangen en gebruiken van CO2 die vrijkomt bij de cementfabriek van Holcim in Lägerdorf, waardoor deze fabriek al voor 2030 klimaatneutraal zal zijn. De CO2 van de cementfabriek wordt hierbij samen met waterstof omgezet in methanol en vervolgens geraffineerd tot synthetische kerosine. De waterstof kan ook worden gebruikt om rechtstreeks huizen te verwarmen. En dan kunnen we beton natuurlijk ook opnieuw gebruiken: circulair beton. Al deze opties worden in deze BouwTotaal besproken. Beton wordt dus in hoog tempo steeds duurzamer! INHOUD COLUMN ING. FRANK DE GROOT 13 27 05 Column Snel Gebouwd Kiezen 07 Actueel In de Spotlight 08 Actueel Bouw maakt zich op voor minder 2024 09 Actueel Den Haag Update en Bouwmonitor 10 Kwaliteitsborging VBR: strenge eisen betonreparatie 11 Snel verdiend Actiepunten eind 2023 THEMA BETON 12 Snel gebouwd Snelle montage prefab casco appartementengebouw 13 BETON Duurzaam bindmiddelen voor groener beton 14 BETON Op weg naar duurzaam beton met CSCcertificaat 16 BETON CO2 afvangen bij cementproductie 19 BETON Zeer snelle gietvloermortel 20 BETON Beton Nieuws EN VERDER 27 Tools BouwTotaal Test Hilti accuboorhamer 28 Tools Milwaukee Innovation Tour 2023 29 Bouwhelden Tekenaar/werkvoorbereider Ema Ganović 30 Bouwkosten Waterafdichting gevels aanbrengen AFBOUW THEMA WATERDICHTING 31 Afbouwtips Waterdichting Waar op letten bij epoxyvoegen? 32 Afbouw Waterdichting Goede waterdichting vraagt ‘waterdicht’ advies 33 Afbouw Waterdichting Productnieuws 34 Afbouwtips Praktijkoplossingen Schots en scheef 35 Afbouw Nieuws 37 Productnieuws Nieuws over producten Baksteenproducenten naar circulaire kunststof retourpallets Kunststof HULO retourpallet. Nederlandse producenten van bakstenen aangesloten bij branchekoepel Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB) zetten een belangrijke stap in het gebruik van circulaire verpakkingen. Ze gaan overstappen naar kunststof retourpallets. Dit in samenwerking met Circular Plastics en Cabka, leverancier en producent van herbruikbare kunststof pallets. De overstap naar de kunststof retourpallets voor gevelbaksteen geeft significant minder afval en verlaagt de CO2-voetafdruk. Circulariteit, vermindering van afval en verlaging van de CO2-voetafdruk vormen belangrijke speerpunten van de bouwkeramische industrie. Daarom nemen baksteenfabrikanten verenigd in KNB het initiatief om de overstap te maken van houten wegwerp-pallets naar kunststof retourpallets, gemaakt van 100% plastic afval. Het initiatief sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsambities van de keramische sector en vormt onderdeel van de Technology Roadmap Bouwkeramiek 2030. Het collectief van de bij branchekoepel KNB aangesloten baksteenproducenten en Circular Plastics / Cabka werken gezamenlijk aan het marktklaar maken van de kunststof retourpallet voor metselbaksteen. PILOTPROJECTEN De baksteenfabrikanten hebben het initiatief genomen om de haalbaarheid van herbruikbare retourpallets voor bakstenen te onderzoeken. Daaruit is een universeel toepasbaar kunststof oplossing ontstaan als alternatief voor de traditionele houten HULO-pallet met de afmeting 1.140 mm (L) x 420 mm (B). Om de effectiviteit van de pallets en de retourname in de praktijk te bewijzen volgen er pilotprojecten in de bouw met medewerking van bouwmaterialenhandel en vier aannemers. Daarna volgt uitrol in de markt. De nestbare kunststof pallets nemen minder ruimte in, gaan tien tot twintig keer langer mee en dienen na hun volledige levensduur als grondstof voor een nieuwe pallet.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=