21 NUMMER 11 / NOVEMBER 2023 THEMA VLOEREN Wat zegt de wet- en regelgeving? Arbowet en Arbobesluit stellen onder meer regels ter voorkomen van vallen van hoogte. En dat zijn er behoorlijk wat. We zetten ze op een rij. • Arbowet, Artikel 3. In dit artikel krijgt de werkgever de opdracht om het werk en omstandigheden zodanig te organiseren dat schade voor de werknemers is uitgesloten. Werkzaamheden op hoogte mogen alleen worden uitgevoerd vanaf een veilige en ergonomisch verantwoorde steiger, stelling, bordes of werkvloer. Als dat niet mogelijk is, moet je het meest geschikte arbeidsmiddel kiezen om het werk zo veilig mogelijk te kunnen uitvoeren. Uit risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) zal moeten blijken wat het meest geschikte middel is in een bepaalde situatie. • Arbobesluit, Artikel 1.37. Deskundig toezicht. Bij werken op hoogte en de aanwezigheid van jeugdigen op de arbeidsplaats is deskundig toezicht noodzakelijk. • Arbobesluit, Artikel 3.15. Markering gevaarlijke plaatsen. • Arbobesluit, Artikel 3.16. Voorkomen valgevaar. Het Arbobesluit eist dat de werkgever maatregelen neemt om valgevaar te voorkomen. Er is in ieder geval sprake van valgevaar bij aanwezigheid van risicoverhogende omstandigheden, openingen in vloeren of als het gevaar bestaat om 2,5 meter of meer te vallen. Dit kan door middel van het aanbrengen van een veilige steiger, stelling of werkvloer of het aanbrengen van doelmatige hekwerken en leuningen. Als deze voorzieningen niet aangebracht kunnen worden omdat bijvoorbeeld het aanbrengen ervan te grote risico’s met zich meebrengt, mogen vangnetten of harnasgordels met lijnen worden gebruikt. • Arbobesluit, Artikel 3.28. Stabiliteit en stevigheid. Werkplekken zijn stabiel en voldoende stevig. Tijdens het gebruik wordt de stabiliteit en sterkte regelmatig gecontroleerd. • Arbobesluit, Artikel 7.23. Algemeen. Werkzaamheden op hoogte mogen alleen worden uitgevoerd vanaf een veilige en ergonomisch verantwoorde steiger, stelling, bordes of werkvloer. Als dat niet mogelijk is, moet je het meest geschikte arbeidsmiddel kiezen om het werk zo veilig mogelijk te kunnen uitvoeren. Het gebruik van de ladder als werkplek moet zoveel mogelijk beperkt worden tot situaties waarin het gebruik van een ander veiliger arbeidsmiddel niet gerechtvaardigd is in verband met het geringe risico en vanwege de korte gebruiksduur, of vanwege bestaande kenmerken van de locatie die de werkgever niet kan veranderen. • Arbobesluit, Artikel 7.23A. Specifieke bepalingen betreffende het gebruik van ladders en trappen. Ladders en trappen worden zodanig geplaatst dat hun stabiliteit tijdens gebruik is gewaarborgd. Het wegglijden van de ladder wordt tegengegaan. Toegangsladders steken tenminste 1 meter boven het toegangsniveau uit. • Arbobesluit, Artikel 7.23B. Specifieke bepalingen betreffende steigers. Als de fabrikant / leverancier geen sterkte- of stabiliteitsberekening beschikbaar stelt, dan moet deze alsnog worden uitgevoerd, tenzij de steiger wordt opgebouwd volgens een algemeen erkende standaardconfiguratie. - Als bepaalde delen van de steiger niet gebruiksklaar zijn, dan worden deze gemarkeerd en afgebakend. - Steigers worden alleen opgebouwd, afgebroken of ingrijpend veranderd onder leiding van een bevoegd persoon en door werknemers die voor de beoogde werkzaamheden een specifieke opleiding hebben ontvangen. • Arbobesluit. Artikel 7.23C. Specifieke bepalingen betreffende het gebruik van toegangs- en positioneringstechnieken met lijnen. • Arbobesluit. Artikel 7.23D. Specifieke bepalingen betreffende het gebruik van werkbakken. Dit artikel van het Arbobesluit geeft aan dat het alleen nog met hoge uitzondering toegestaan is om werkzaamheden te verrichten vanuit een werkbak of werkplatform die gehesen wordt door een kraan. • Arbobesluit. Artikel 7.34. Steigers. De veiligheid van de constructie van een steiger wordt regelmatig gecontroleerd door een ter zake deskundig persoon, in ieder geval vóór de ingebruikneming en verder na ieder wijziging in de constructie van de steiger, na een periode waarin de steiger niet is gebuikt, na abnormale weersomstandigheden en na iedere uitzonderlijke gebeurtenis. de werkplek beveiligen bij werkzaamheden waarbij er sprake is van valgevaar. 1. De maatregelen moeten zo veel mogelijk het gevaar van vallen wegnemen. 2. Als dat om technische reden niet kan moet de ‘Arbeidshygiënische Strategie’ worden gevolgd en moeten collectieve maatregelen worden genomen. 3. Indien collectieve maatregelen onvoldoende bescherming bieden dan moeten individuele maatregelen worden toegepast. 4. Wordt het valgevaar hiermee niet voldoende beheerst dan moeten PBM’s worden gebruikt. Het aanpakken van valgevaar wordt urgenter naarmate de gevolgen van een val ernstiger zijn. Zie op deze pagina’s het volledige stappenplan. Kijk voor handige tools en links op www.vallenvanhoogte.nl. Uit intern onderzoek naar de oorzaken van valongevallen bij de ondertekenaars van de GCVB viel op dat 78% daarvan gebeurt op een hoogte onder de 2,5 meter! Foto: Frank de Groot. Stappenplan Vallen van hoogte voorkomen LAAG RISICO OP VALLEN GEEN RISICO OP VALLEN HOOG RISICO OP VALLEN Leg het werk stil! Ga niet aan het werk als je geen maatregelen kunt nemen of als het risico op vallen van hoogte nog steeds te groot is! Leg het werk stil, maak hiervan melding en onderzoek andere veilige mogelijkheden. Bepaal het risico Is er op de werkplek of op de bouwplaats een risico op vallen van (lage) hoogte of struikelen? LET OP! Een wijziging op de werkplek of op de bouwplaats kan leiden tot verhoogde risico’s. Doorloop dan altijd opnieuw het stappenplan. 1: Elimineer de bron Kun je de bron van het vallen of struikelen wegnemen? Ja? Ja? Nee? Nee? Nee? Nee? Nee? Nee? Ja? Ja? Ja? Ja? 2: Scherm de bron af Kun je de bron van het risico op vallen afschermen? BIJVOORBEELD DOOR: · Plaatsen van een randafscherming en de gevaarlijke plek markeren met bijvoorbeeld een lint · Dichtzetten van gevaarlijke ruimtes (zoals een liftschacht) · Afdekken van sparingen in de vloer 3: Neem organisatorische maatregelen Kun je het risico op vallen van hoogte met organisatorische maatregelen beperken? BIJVOORBEELD DOOR: · Ervoor zorgen dat materiaal deugt & gekeurd is · Beoordelen of een taak veilig binnen de gestelde tijd kan worden gedaan · Periodiek trainen medewerkers in werken op hoogte · Voldoende verlichting en een opgeruimde werkplek 4: Neem technische maatregelen Kun je het risico op vallen van hoogte beperken door ter plaatse technische maatregelen te nemen? BIJVOORBEELD DOOR: · Gebruik het juiste materieel om te werken op (lage) hoogte zoals opstapjes, rolsteigers en de juiste hoogwerkers · Waarschuwingsborden in alle talen of visueel 5: Neem persoonlijke maatregelen Kun je door persoonlijke maatregelen het risico op vallen van hoogte verkleinen? BIJVOORBEELD DOOR: · Materiaal gebruiken waar het voor bedoeld is · Valbeveiligingsmiddelen zoals valharnas We nemen al een heleboel maatregelen om vallen van hoogte te voorkomen, maar toch gaat er nog wel eens iets mis. Met name op de lagere hoogtes, tot 2,5 meter. Om alle valincidenten zoveel mogelijk te voorkomen, nemen we maatregelen op basis van de Arbeidshygiënische strategie. Je kunt pas naar de volgende stap als je de stap ervoor door zwaarwegende redenen (technisch, uitvoerend en economisch) niet kan nemen. Je mag wel maatregelen uit verschillende stappen combineren. De afweging voor het nemen van elke stap verantwoord je in de uitvoerings-RI&E. BIJVOORBEELD DOOR: · Werkzaamheden op hoogte zoveel mogelijk beperken en alternatieven gebruiken · Een opgeruimde werkplek · Gebruik de juiste materialen voor aanlijnen en positioneren · In LMRA aandacht besteden aan het risico Meer weten? Ga naar www.vallenvanhoogte.nl Bron: GCVB.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=