PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 20 Meer aandacht voor ‘Vallen van hoogte’ De Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) heeft zich ten doel gesteld gezamenlijk meer aandacht te geven aan de TOP-5 veiligheidsrisico’s in de bouw. In de periode mei t/m september 2023 vroeg de GCVB extra aandacht voor het TOP-5 risico ‘Vallen van hoogte’. Opvallend is dat uit intern onderzoek naar de oorzaken van valongevallen bij de ondertekenaars van de GCVB blijkt dat 78% daarvan gebeurt op een hoogte onder de 2,5 meter! TEKST: FRANK DE GROOT Om ervoor te zorgen dat de veiligheidscultuur in de bouw en infra in brede zin verbetert, heeft een aantal toonaangevende bouwondernemingen en opdrachtgevers (bouw, weg-/water-/spoorinfra en installatietechniek) en adviesbureaus al in januari 2014 de handen ineengeslagen. Samen hebben zij de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) opgesteld. De initiatiefnemers hebben gezamenlijke uitgangspunten en kernwaarden op het gebied van veiligheid vastgelegd. De thema’s zijn: uniformering, ketensamenwerking, opleidingen en kennisdeling. De GCVB geeft gezamenlijk meer aandacht aan de TOP-5 veiligheidsrisico’s in de bouw. Dit zijn: aanrijdgevaar, vallen van hoogte, elektrisering, hijsen en transport van bouwdelen en materialen en gevaarlijke stoffen (waaronder ook asbest, Chroom6 en fijnstof). Voor ieder risico wordt een set uniform toepasbare middelen ontwikkeld. Het uiteindelijke doel is het veiligheidsbewustzijn rond ieder risico te vergroten en het aantal (bijna) ongevallen en incidenten gezamenlijk te verkleinen. In 2021 werd een campagne rond het eerste veiligheidsrisico ‘Aanrijdgevaar’ geïntroduceerd. In de periode mei t/m september 2023 vroeg de GCVB extra aandacht voor het tweede TOP-5 risico: ‘Vallen van hoogte.’ In dit artikel aandacht voor dit risico. VEEL VALONGEVALLEN ONDER 2,5 METER Uit intern onderzoek naar de oorzaken van valongevallen bij de ondertekenaars van de GCVB viel op dat 78% daarvan gebeurt op een hoogte onder de 2,5 meter! In bijna de helft van de valongevallen is sprake van het gebruik van ladders, opstapjes en ongelijke vloeren. Dat lijkt misschien niet zo ernstig, maar in 64% heeft dit wel verzuim tot gevolg. Want ook met een verzwikte enkel of gebroken pols kun je niet werken. De aandacht ligt dus niet op vallen van grote hoogte, maar juist op valongevallen onder 2,5 meter. Om deze aandacht te ondersteunen zijn door GVBC meerdere middelen ontwikkeld en beschikbaar gesteld ter ondersteuning. Deze staan op www.gc-veiligheid. nl/tools/vallen-van-hoogte. WAAR OP LETTEN? Vallen van hoogte moet al de aandacht hebben bij de inrichting van de bouwplaats en het materiaal dat wordt ingekocht. Houd al bij het ontwerpen van de bouwplaats en het inkopen van materialen rekening met het valrisico. Wat kun je vooraf al doen om dit risico te beperken? Zijn er hekken geplaatst aan de open vloerranden en bij sparingen? Is de ondergrond stabiel? Worden de juiste (rol-) steigers gebruikt? Zijn de materialen voor jouw team veilig te gebruiken en bedoeld voor het werk dat jouw team zal verrichten? Neem het risico op vallen van hoogte ook mee in de uitvoerings-RI&E en in de werkinstructies en zie toe op de uitvoering ervan. Check ook goed of de beheersmaatregelen op de bouwplaats worden uitgevoerd. Zorg ervoor dat de RI&E echt is afgestemd op het werk dat op dat moment gedaan moet worden en de specifieke risico’s. Besteed extra aandacht aan het werken op lagere hoogten! SPREEK ELKAAR AAN Elke situatie is anders. Overleg daarom met je collega’s op de bouwplaats. Vraag of zij nog ideeën of opmerkingen hebben met betrekking tot de veiligheidsmaatregelen. Besteed aandacht aan het risico van vallen van hoogte bij de Safety start of toolboxmeeting. Voer bij werken onder de 2,5 meter altijd een LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) uit. Pas de nodige maatregelen direct toe en overleg bij twijfel met de opdrachtgever over veiligere alternatieven. Een belangrijk aspect in veiligheid is dat je elkaar kunt aanspreken als het niet veilig is. Hiervoor is een veilige werkomgeving belangrijk, en daar heeft iedereen zelf grote invloed op. Hoe doe je dat? Creëer een cultuur waarin mensen elkaar durven aan te spreken. Daag collega’s uit om dit ook daadwerkelijk te doen. Stimuleer het melden van (bijna-) ongevallen en laat zien dat je de meldingen kent en serieus neemt. Wees transparant over de afhandeling van de meldingen en laat zien wat er verbetert. STAPPENPLAN Niet alleen de hoogte, maar ook het karakter van de werkzaamheden en de directe omgeving bepalen het aanwezige gevaar. De meeste ongevallen door vallen ontstaan door het verlies van evenwicht, onvoldoende beveiliging of het ontbreken daarvan en verkeerd gebruik van arbeidsmiddelen zoals een ladder of steiger. Valgevaar moet daarom worden voorkomen. De werkgever moet In bijna de helft van de valongevallen is sprake van het gebruik van ladders, opstapjes en ongelijke vloeren. Foto: Frank de Groot. Vallen van hoogte in cijfers • 78% van de val-ongevallen gebeurt lager dan 2,5 meter; • 33% van de valpartijen is van een ladder, trap of opstapje; • in 31% verloor de medewerker balans; • 22% van de val-ongevallen gebeurt boven de 2,5 meter; • 38% van de valpartijen boven de 2,5 meter gebeurt vanaf een steiger; • 31% valt van een dak, vloer of platform. Bron: ondertekenaars GCVB. Bron: GCVB.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=