63 NUMMER 9 / SEPTEMBER 2023 AFBOUW PRAKTIJKOPLOSSINGEN TEKST: DRS. PHILIP OVERDUIN, TECHNISCH BUREAU AFBOUW Stylolieten Regelmatig krijgt Technisch Bureau Afbouw (TBA) als onpartijdige partij het verzoek om de oorzaak van een schade te achterhalen. Hiervan wordt een rapport gemaakt. Als dat mogelijk is doen we ook een suggestie voor een mogelijke oplossing. Zo werd onze vloerenexpert Onno de Vries gevraagd naar de oorzaak van kapotte natuurstenen tegels. “Er ontstaan regelmatig discussies over de kwaliteit van natuursteen na de realisatie van een bouwwerk”, vertelt Onno de Vries. “Kortgeleden was ik in een woning waarvan de vloer beschadigd was. De vloer bestond uit 400 tegels van donker gezoet Belgisch hardsteen. Het formaat van een tegel was 600 mm bij 600 mm. De vloeropbouw bestond uit een constructievloer, een 40 mm dikke isolatielaag met daarop verwarmingsleidingen, een specielaag en de tegels. De specielaag toonde twee verschillende lagen. De toplaag was verdicht en de onderlaag poreus.” STYLOLIETVLAKKEN “De schade aan het oppervlak van de tegels was gigantisch. Van vijftien tegels was het oppervlak zeer ernstig beschadigd. Tegeldelen van meer dan 30 mm diameter waren er uitgesprongen! Na bestudering concludeerde ik dat de schade aan de tegels werd veroorzaakt door stylolieten in Belgisch hardsteen. Een styloliet is een onregelmatig gevormd discontinu vlak in gesteente. Bij stylolietvlakken beweegt het gesteente door de oplossing van materiaal naar elkaar toe. Hierdoor waren delen van de tegels er uitgesprongen.” “De tegels, die door de vloerenlegger waren geleverd, bevatten een ongebruikelijk grote hoeveelheid stylolieten. Ook had de vloerenlegger gekozen voor een verkeerde applicatiewijze, terwijl hij wist van een andere betere uitvoeringswijze die was toegestaan. Bij zijn gebruikte applicatiewijze was langdurige vochtbelasting onontkoombaar. En dat is niet handig als bekend is dat Belgisch hardsteen gevoelig is voor vocht.” HERSTELADVIES “Gelukkig was herstel mogelijk. Het verwijderen van de tegels raadde ik niet aan. Naastliggende tegels zouden beschadigd kunnen raken en de kleur van de nieuwe voegen zouden kunnen afwijken. Dit is niet iets wat je als opdrachtgever uiteindelijk wilt. Daarom moesten de contactvlakken in de tegels worden opgeruwd om te zorgen voor goede aanhechtingen. Vervolgens moesten de holtes worden uitgevuld met een reparatiemassa op basis van harshoudende bindmiddelen of mineralen en steengruis. De kunstharsen zijn wat uniformer van kleur maar geven wel een mooiere oppervlaktedichtheid. Dit is wenselijk vanwege de donker gezoet Belgisch hardsteen. Daarnaast geven kunstharsen ook de mogelijkheid tot het uitvoeren van ondiepe reparaties. Hierdoor konden de tegels met kleine beschadigingen goed gerepareerd worden.” Gescheurd tegelwerk van toiletwanden Praktijkoplossingen door Technisch Bureau Afbouw In deze rubriek ‘Afbouw Praktijkoplossingen’ geeft Technisch Bureau Afbouw (TBA) in iedere uitgave van BouwTotaal een oplossing aan van praktijkproblemen in de afbouwsector. TBA geeft deskundig en onafhankelijk technisch advies over stukadoorswerk (binnen en buiten), gevelisolatiesystemen, dekvloeren, betonnen vloeren, kunststofgebonden vloer(afwerking), terrazzo, systeemwanden en -plafonds, metal stud wanden en plafonds, bouwen met gipsplaten en -blokken, tegelwerk, natuursteen en andere afbouwwerkzaamheden. Naast het geven van technisch advies, ontwikkelen ze ook normen, richtlijnen en brochures en ondersteunen ze sociale partners in de afbouw. Ga voor meer informatie naar www.tbafbouw.nl. Op www.tbafbouw.nl/publicaties vind je alle andere normen, richtlijnen en brochures. Verder zijn er ook kennispapers die de afbouwer informeren over de mogelijke risico’s in zijn werk. Ook onze plafond- en wanddeskundige Hermen de Hek wordt regelmatig ingeschakeld als er discussie is ontstaan over de kwaliteit van het geleverde werk. Het kan namelijk voorkomen dat u als opdrachtgever of consument niet tevreden bent met het eindresultaat. Helaas komt u niet tot een aanvaardbare oplossing met de tegenpartij. In dat geval is er behoefte het geschil aan een onafhankelijke en deskundige instantie voor te leggen. Zoals vorig jaar, toen Hermen het gescheurde tegelwerk van toiletwanden beoordeelde. “Bij het TBA krijgen we regelmatig vragen over tegelwerk op platenwanden”, vertelt Hermen. “Vorig jaar werd ik gevraagd om een kijkje te komen nemen bij zo’n schadegeval. Het was in een hotel waar een probleem was met de wanden in de toiletten. Het tegelwerk was ernstig beschadigd en de aannemer dacht dat het aan de wanden lag. Die wanden waren gemaakt van gipsvezelplaten op metalstudframes. Ik kon zien dat de tegels behoorlijk beschadigd waren. Een aantal tegels was gebarsten en er waren zelfs tegels die helemaal los waren gekomen van de wand. Bij nader onderzoek bleek dat er zelfs staanders van het metalen frame waren kromgetrokken. De oorzaak van de ravage waren de gipsvezelplaten; die waren nat geworden. Bij het drogen gingen ze krimpen en kromtrekken. Daar komt zo’n enorme spanning bij vrij. Daar kunnen tegels gewoon niet tegenop.” TBA-RICHTLIJN 3.5 “De vraag was hoe het kwam dat de platen nat waren geworden. Bij nader onderzoek bleek dat het pand nog niet wind- en waterdicht was toen de platen er werden opgeslagen. Een verantwoordelijkheid van de aannemer dus. Dergelijke schades zijn heel goed te vermijden. Daarom hebben we TBA-richtlijn 3.5 ‘Richtlijn voor systeemwanden als ondergrond voor tegelwerk’ gepubliceerd. Om de afbouwer te behoeden voor veel voorkomende problemen ontwikkelen wij normen, richtlijnen en brochures die helpen bij het uitoefenen van het afbouwvak. De richtlijnen en publicaties zijn gratis en meteen te bekijken.” “In TBA-richtlijn 3.5 leggen we uit hoe je kunt voorkomen dat betegelde platenwanden kromtrekken. We besteden aandacht aan de opslag van de materialen en de bouwplaatsomstandigheden. Verder gaan we in op detaillering en dilatering. De schades worden echter niet alleen veroorzaakt door verkeerde keuzes bij de montage van de wanden. Ook bij het betegelen van de wanden gaan wel eens dingen mis. Daarom is een deel van de richtlijn gewijd aan de uitvoering van het tegelwerk.” TBA-richtlijn 3.5 ‘Richtlijn voor systeemwanden als ondergrond voor tegelwerk’ kun je downloaden op www.tbafbouw.nl/plafond-wand.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=