27 NUMMER 9 / SEPTEMBER 2023 THEMA PREFAB onderdelen zodanig te assembleren dat de opgeleverde woningen voldoen aan de bouwtechnische voorschriften (Bouwbesluit / Bbl). Daarnaast wordt gekeken of de aanvrager de kwaliteit van het assemblageproces afdoende borgt met een intern kwaliteitsbewaking (IKB) systeem. In BRL 2840 wordt ervan uitgegaan dat de geprefabriceerde onderdelen gecertificeerd zijn volgens bestaande certificeringsregelingen. De opleverdossiers (bevoegd gezag, consument) worden eveneens beoordeeld en het resultaat van deze beoordeling wordt vastgelegd in het certificaat. Hierdoor heeft de kwaliteitsborger per project minder tijd nodig om het opleverdossier te controleren en de verklaring ‘gerechtvaardigd vertrouwen’ af te geven. CERTIFICERINGSPROCES IN DRIE STAPPEN Maar hoe ziet het certificeringsproces van de prefab woningbouw er dan uit? Grofweg bestaat het proces uit drie stappen: de aanvraag, het toelatingsonderzoek en het toezicht na toekenning van het certificaat. 1. Aanvraag. Een bouwbedrijf dat zijn prefab woningconcept wil laten certificeren, dient een aanvraag in met daarbij een gedetailleerde specificatie van het concept, de mogelijke variaties binnen het concept, de gebruikte materialen en systemen met eventuele bijbehorende certificaten en/of kwaliteitsverklaringen van leveranciers. 2. Toelatingsonderzoek. De aangeleverde informatie wordt getoetst, waarna het certificeringsproces begint met een toelatingsonderzoek om te verifiëren of het bouwbedrijf voldoet aan de certificeringseisen. Het toelatingsonderzoek wordt uitgevoerd op een reeds afgerond of lopend bouwproject dat representatief is voor de variaties die mogelijk zijn binnen het te certificeren woningconcept. Als dit binnen één project niet mogelijk is, dan kan een combinatie van projecten gebruikt worden. Tijdens het toelatingsonderzoek worden zowel het ontwerpproces als de montage op de bouwplaats beoordeeld. Optioneel kunnen gepreFijn Wonen De woningen uit de woningfabriek die een KOMO-certificaat hebben worden verkocht onder het merk ‘Fijn Wonen’. Deze kwalitatieve woningen behoren met prijzen vanaf 175.000 v.o.n. tot het betaalbare segment. Van Wijnen is vooralsnog de enige bouwer die het certificaat mag voeren. De toetsing door zowel Kiwa als BouwQ laat zien dat het produceren van geïndustrialiseerde woningen vanuit geconditioneerde fabrieken leidt tot een hoge, aantoonbare kwaliteit. Menso Oosting, directeur Fijn Wonen, verwacht dat het keurmerk extra vertrouwen geeft aan de markt. “We zien dat de vraag naar betaalbare woningen toeneemt. Mede daardoor heeft de sector behoefte aan bouwers die betaalbare woningen met veel variatie en een hoge kwaliteit aanbieden. Met ‘Fijn Wonen’ laten we zien hoe het wél kan. Deze certificering benadrukt dat meer kwaliteit tegen een lagere prijs wél mogelijk is. We stellen gemeenten hiermee in staat om binnen één dag de omgevingsvergunning af te geven.” fabriceerde onderdelen gecertificeerd worden conform de relevante BRL. 3. Toezicht na certificering. Nadat het certificaat verkregen is, worden het ontwerp- en assemblageproces jaarlijks steekproefsgewijs gecontroleerd. De steekproeffrequenties worden bepaald door de mate van standaardisatie van deze processen en het aantal bouwprojecten dat jaarlijks wordt uitgevoerd. Steekproeven die al worden uitgevoerd voor andere certificaten die het bouwbedrijf bezit worden hierop in mindering gebracht, zodat we niet meer controleren dan nodig. Als er in een jaar in de steekproeven geen kritieke tekortkoming worden gevonden, dan wordt het aantal steekproeven in het volgende jaar met 10% gereduceerd. Kritieke tekortkoming zijn constateringen dat onderdelen van het ontwerp of de gerealiseerde woning niet voldoen aan het Bouwbesluit. Deze reductie in het aantal steekproeven kan jaarlijks herhaald worden totdat een maximale reductie van 40% is bereikt. De gestandaardiseerde bouwonderdelen en bouwprocessen die volgens deze regeling zijn gecertificeerd hoeven dus niet in elk bouwproject, waarin ze worden toegepast, opnieuw te worden gecontroleerd door een kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger moet in het bouwproject nog wel verifiëren of de kwaliteit van niet-gecertificeerde onderdelen of processen goed geborgd is, de risicobeoordeling op volledigheid te controleren, het borgingsplan vast te stellen en de verklaring ‘gerechtvaardigd vertrouwen’ af te geven. EERSTE KIWA CERTIFICAAT UITGEREIKT Vooruitlopend op de Wkb is op 22 april 2022 de eerste samenwerking voor een certificeringstraject van industrieel vervaardigde woningen tot stand gekomen. Toen werden in Heerenveen de allereerste contracten in het kader van de nieuwe certificeringsregeling ondertekend. Alex Diender, directeur Van Wijnen Smart Assembly en Hilbrand Katsma, directeur Van Wijnen Components, tekenden de overeenkomst samen met Jos Rooijakkers, algemeen directeur bij BouwQ en Wim van Vreeswijk, divisiedirecteur bij Kiwa. Op 20 juli 2023 heeft Van Wijnen navolgend het allereerste KOMO- (diensten)certificaat omtrent BRL 2840 (deel 1) ontvangen voor de ontwerpfase van haar prefab woningconcept. Het ontwerp van de woningen wordt samengesteld in een configurator. Het certificaat staat voor de complete bouwplantoets van alle mogelijke configuraties. Dit betekent dat miljoenen eindconfiguraties zijn goedgekeurd. Alle bouwelementen worden op een slimme manier geconfigureerd, geëngineerd en geproduceerd, waardoor ze altijd voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen, zoals in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl, opvolger van Bouwbesluit 2012). Dit geldt voor alle elementen die in de eigen woningfabriek in Heerenveen worden geproduceerd én voor de samenwerking met comakers voor onderdelen die niet in eigen huis worden geproduceerd. De systematische ontwerpwijze (platform) leidt tot oneindige variaties die allemaal binnen de kaders van de toetsing vallen. Van links naar rechts: Hilbrand Katsma (Van Wijnen Components) ontvangt het allereerste KOMO-certificaat voor de ontwerpfase van een nieuwe generatie woningen uitgereikt door Jeroen Pos (Kiwa) en Jos Rooijakkers (BouwQ). Werkbezoek begin 2023 van toenmalig minister voor VROM, Hugo de Jonge (midden), aan de woningfabriek van Van Wijnen in Heerenveen. Ook het tweede deel van het certificaat is in zicht. “Voor het versnellen en industrialiseren van de bouw is het essentieel dat Kiwa een procescertificaat heeft ontwikkeld voor het ontwerp en de assemblage van het bouwconcept. Hiervoor vinden onafhankelijke audits plaats op de kwaliteit van de bouwproducent. Het voordeel is de enorme tijdbesparing in het voortraject; de vergunningaanvraag en de bouwtijd. Wij verwachten het tweede deel van het certificaat, deze omvat de assemblage, dit jaar nog uit te reiken. Van Wijnen is hiermee trendsetter. Wij rekenen erop dat meerdere conceptuele bouwers zullen kiezen voor procescertificatie”, aldus Jeroen Pos, Business Development Manager Wkb bij Kiwa. Informatie over de auteurs: Dr. Ir. Jack van Hoof is certificeringsexpert en Bert Lamers doet de marketingcommunicatie bij BouwQ. Appartementen en woningen van het concept Fijn Wonen.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=