35 NUMMER 6 / JUNI 2023 INNOVATIE & INSPIRATIE Bouwfouten Bouwkundige blunders BOUWFOUTEN Lekkage als het koud is Een wat ouder stel heeft sinds ‘de corona’ last van lekkages. De koopwoning is eigendom vanaf de nieuwbouw. De lekkages zijn pas sinds enkele jaren ontstaan, sinds de bewoners thuiswerken. Het thuiswerken is voor hen pas mogelijk geworden sinds de coronamaatregelen dit verplichtten. Dus thuis een werkkamer ingericht en tot hun grote verbazing de eerstvolgende winter lekkage in juist die kamer! Nog nooit eerder lekkage gehad... waaruit blijkt dat voor de coronacrisis de kamer onder het dak vrijwel niet werd verwarmd en gebruikt. Tijdens de corona is de kamer omgebouwd tot werkkamer, nieuwe vloerbedekking, behangetje en schilderwerk. Omdat het een kamer onder het platte dak is en grote glasoppervlakken heeft, is het in de winter niet gemakkelijk warm te krijgen en te houden en wordt het in de zomer veel te heet. Er wordt besloten een airco-installatie te laten plaatsen die in de winter ook kan verwarmen. De lekkagesporen tekenen zich af vanaf het kozijn, vanuit de bovendorpel van de kozijnen en vanuit de aansluitingen in de betimmering boven de kozijnen. De gevelkozijnen lopen langs de dakvloer door tot onder tegen een betonnen dakrand/ overstek. Deze aansluiting wordt buiten netjes aan het zicht onttrokken door ondoorzichtig glas en aan de binnenzijde door een betimmering tussen de gevelkozijnen en de dakvloer. Deze aansluiting blijkt dan ook onbereikbaar zonder destructief onderzoek. Eerst wordt de dakrand geïnspecteerd waarbij opvalt dat de kitvoegen wel enig onderhoud of vervanging kunnen gebruiken. Na plaatselijke beregening met water blijkt dit echter geen lekkage te veroorzaken. Boven het gevelkozijn en onder de dakrand is een opening in de kitvoeg zichtbaar waarboven een donkere aftekening tegen de onderzijde van de betonnen dakrand zichtbaar is. Na uitnemen van één van de ‘blinde’ ruiten blijkt hierachter een dampremmende folie aanwezig en een multiplex betimmering. Door een gezaagde opening in het multiplex is de aansluiting van de betonnen dakvloer op dakrand en gevelkozijn zichtbaar. Zichtbaar is dat de betreffende aansluiting aan de binnenzijde niet is geïsoleerd, geventileerd en of van dampremming is voorzien. Ook is zichtbaar dat langs de ongeïsoleerde prefab betonnen dakrandelementen een vuile aftekening zichtbaar is van lekwater. Dit lekwater komt op de rand van de dakvloer en loopt vervolgens op het kozijn. Van de bovendorpel loopt het tussen de kieren van de betimmering en de bovendorpel zelf door naar binnen. Hier maakt het de vuile strepen op de binnenzijde van het kozijn. CONCLUSIES Door de metamorfose van onverwarmde opslagruimte naar een verwarmde werkkamer, is het temperatuurverschil over de gevel van de ruimte veel groter geworden. Zowel in de winter als in de zomer. Door de grote glasoppervlakken waar men met de rug naar toe gekeerd zit te werken, voelt dit snel onbehagelijk. Dit wordt gecompenseerd door extra verwarming met de airco installatie. Het gevoel van koude aan de rug wordt gecompenseerd door de temperatuur wat hoger in te stellen, namelijk 22 graden. Door de ontbrekende ventilatie in de ruimte (van oorsprong een onbenoemde ruimte) loopt bij gebruik de luchtvochtigheid ook op. In de winter zijn de buitentemperaturen laag, is de binnentemperatuur hoog en is ook de luchtvochtigheid in de werkkamer relatief hoog. De binnentemperatuur van het oppervlak van de ongeïsoleerde betonnen dakrand is echter laag. De ruimte achter de betimmering, ter plaatse van de aansluiting van de dakvloer op de gevelpui wordt slechts beperkt mee opgewarmd, waardoor in deze ruimte de luchtvochtigheid in relatieve zin nog verder oploopt. Hierdoor ontstaat condens tegen de binnenzijde van de betonnen dakrand. Het condenswater loopt af op de rand van de dakvloer. Van de dakvloer loopt dit condenswater op de kozijnen waar het vervolgens naar binnen dringt. Vanuit de nieuwbouw is de betreffende aansluiting niet geïsoleerd en daarbij onvoldoende dampremmend afgewerkt geweest. Dit heeft echter pas in het gebruik van de ruimte als werkkamer tot de condensproblemen geleid. HERSTEL Aanpassing is niet eenvoudig. In dit geval is gekozen de betimmering aan de binnenzijde te verwijderen. Een dampremmende folie aan te brengen tegen de binnenzijde van de dakvloer en het kozijn. Hierdoor kan de vochtige lucht minder tot vrijwel niet in de betreffende aansluiting komen. Vanaf de buitenzijde zijn de ‘blinde’ ruiten verwijderd en is isolatie aangebracht achter de dampremmende laag. Vervolgens zijn de ‘blinde’ ruiten nadrukkelijk geventileerd teruggeplaatst. Hierdoor is de aansluiting geventileerd aan de koude zijde. Mocht nog ergens condens ontstaan dan kan dit op momenten van verdamping door de ventilatie worden afgevoerd. Een grote ingreep voor een ogenschijnlijk klein probleem. TEKST: ING. S. DEN OUDEN BUREAU VOOR BOUWPATHOLOGIE, MONTFOORT WWW.BOUWPATHOLOGIE.NL De eerste lekkage bestond uit enkele druppels die langs de binnenzijde van het gevelkozijn naar beneden liepen en die vieze bruine sporen achterlieten. De kamer is gelegen onder een plat dak, dus een dakdekker gebeld. Dakdekker op het dak geweest: hij vindt niks en geeft aan dat hij uit voorzorg enkele kitvoegjes heeft vervangen en meer niet. Hoopvol de volgende winter in waarin helaas opnieuw, op dezelfde manier lekkage wordt waargenomen. De lekkage is nu groter met meer bruine verkleuring en aflopende druppels. Opnieuw een dakdekker gebeld. Deze heeft na een bezoek aan het dak niets kunnen vinden. De dakdekker maakt de opmerking dat het geen lekkage hoeft te zijn, want het heeft recent helemaal niet geregend. De bewoners zien nu ook in dat het al veel heeft geregend, maar dat de lekkage alleen in de koude periode in de winter optreedt. De derde winter wordt opnieuw lekkage waargenomen, bij lage temperaturen en zonder neerslag. Met deze constatering wordt een bouwpatholoog ingeschakeld. ONDERZOEK Aan het begin van het onderzoek wordt de geschiedenis chronologisch toegelicht Lekkagesporen. Lekkagesporen. Verwarming en airco. Destructief onderzoek. Aansluiting dakrand en dakvloer.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=