15 NUMMER 6 / JUNI 2023 THEMA BRANDVEILIGHEID STICHTING ECONOMIE VAN BRANDVEILIGHEID Het bevorderen van besluitvorming met betrekking tot investeringen in brandveiligheid op basis van risicoreductie is het doel van de Stichting Economie van Brandveiligheid. De stichting vergaart, ontwikkelt en verspreidt kennis alsmede data en instrumenten, om rekenen met risico’s en investeringen op een verantwoorde manier mogelijk te maken en daarmee de veiligheidsmarges op schattingen te verkleinen en dus de investeringsruimte aan de voorkant te verruimen. De nog jonge stichting investeert in onderzoek en één van de manieren om de kennis te delen is door adviseurs (en andere partijen in de bouw) in het veld op te leiden. Onlangs heeft een eerste lichting cursisten de daartoe in samenwerking met de TU Delft in het leven geroepen vierdaagse opleiding afgerond. Zij kunnen nu, ondersteund door kennis en tools, beter onderbouwd opdrachtgevers bijstaan bij het maken van de juiste keuzes. Tevens betekent de kennis voor hen een verbreding van adviesdiensten. Voor de stichting betekent dit dat er nu extra trotse ambassadeurs in de markt operationeel zijn, die het nieuwe denken omtrent rekenen met vermeden risico, propageren. Dat de stichting een groep mensen voor het gedachtengoed heeft gewonnen blijkt uit uitspraken van cursisten als: • “Zeker bij opdrachten met een hoge interne waarde, zoals cleanrooms, zou deze aanpak standaard moeten zijn.” • “Besluitvormers, zoals directeuren, klappen veelal dicht en klampen zich vast aan het Bouwbesluit. Nu hebben we onderbouwing om in meer veiligheid te investeren.” • “Het is niet goed om blind op het buikgevoel te varen, zo blijkt uit de mooie rekenvoorbeelden.” • “Het vergt nog wel wat oefening, maar ik ga dit zeker inzetten bij mijn advieswerk.” De cursus gaat ook in 2023 weer draaien. Aanmelden, respectievelijk belangstelling kenbaar maken, kan via de website www.economievanbrandveiligheid.nl (tabblad cursussen). Laatste cursusdag en diploma uitreiking in december 2022. Tweede van rechts: Jos Lichtenberg. echter ontwikkeld op het beperken van slachtoffers en het voorkomen van brandoverslag naar de buren, niet op het beperken van schade. Voor schadebeperking en het borgen van de bedrijfscontinuïteit is het Bouwbesluit een slechte gids. Dat moeten we ons goed realiseren. De nieuwe waarde benadering binnen de bouw leidt ook voor brand tot een nieuwe zienswijze en wel de volgende. Bij elk gebouw bestaat er een risico van het ontstaan van brand. Zelden heeft dat met het gebouw zelf te maken, meestal ligt de oorzaak bij de gebruiker en diens slordigheden. Denk aan roken, een kortsluiting in verlengkabels, in apparatuur, een vlam in de pan, het afdekken van een (en daardoor warmlopende) smartphone, het plaatsen van een afvalcontainer tegen de gevel, et cetera. De mate waarin een brand snel wordt ontdekt en de snelheid waarmee deze uitbreidt heeft te maken met de inventaris/inhoud en de toegepaste (bouw)materialen, constructies (bijvoorbeeld brandwerende wanden) en technologie (bijvoorbeeld sprinklers). Hoe dan ook is de kans dat je als gebouweigenaar ooit door brand wordt getroffen klein, maar zeker niet nul. En als het je overkomt zijn de consequenties meestal enorm. Zelfs een vroeg ontdekte brand levert in de regel veel rookschade op. En zeg nu eerlijk, wie heeft er nu een noodscenario/draaiboek klaarliggen voor wat te doen na een brand? Het exploitatie voordeel bij brand wordt gevoed door de beïnvloeding van de formule kans x gevolg. Het gevolg kun je uitdrukken in herstelschade, maar ook in gederfde omzet, reputatieschade, blijvende terugval van omzet omdat klanten inmiddels naar een andere leverancier zijn gegaan, et cetera (zie figuur 2). Een stap verder is dat ook de emotionele waarde (het immateriële waardeverlies) wordt meegenomen. Het historisch archief met foto’s van de oprichter, de kunst aan de muur, et cetera. Nog een stap verder is dat je vanuit MVO ook rekening houdt met de maatschappelijke gevolgen. Medewerkers die hun baan verliezen, de vervuiling van de omgeving, de file die tijdens de brand ontstond, de kosten van het uitrukken van de brandweer, et cetera. Kosten die doorgaans niet op de direct gedupeerde worden verhaald, maar die maatschappelijk (wij allemaal samen) wel degelijk worden gedragen. WAARDE VAN VERMEDEN RISICO De uitdaging hier is om te gaan rekenen met de beïnvloeding van de formule kans x gevolg en daarmee de beperking van het risico. Het beïnvloeden kan met beheersmaatregelen, voorschriften, spelregels, et cetera. Maar het kan ook door te investeren in onder meer brandveiligere materialen, brandwerende constructies (compartimenteren), blusmiddelen en sprinklers. Uiteraard kosten die geld en dat kun je dan zien als investering met als doel om het risico te verlagen. In termen van figuur 1 zal het jaarlijkse voordeel hoger zijn, naar mate de opdrachtgever de risico’s onderkent. Daarmee zal de blauwe lijn steiler verlopen en zal het break even punt sneller worden bereikt. EYEOPENER Voor wie wil rekenen met de waarde van vermeden risico, zal ontdekken dat er beperkt feitenmateriaal beschikbaar is. Wat is in jouw situatie een realistische kans op een calamiteit? Wat is de invloed van bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen, en de complexiteit van details op de beperking van het risico en welke investeringen zijn daarmee gemoeid? De schade inclusief rookschade is zelfs bij een kleine brand aanzienlijk, maar wat is de kans op schade beperking? Kan de brandweer jouw pand nog wel redden of is het een geval van ‘total loss’? Eén van de eyeopeners is dat het gaat om een eenmalige investering aan de voorkant en vervolgens een jaarlijkse opbrengst (bestaande uit de risicoreductie). Die jaarlijkse opbrengst lijkt beperkt, maar we moeten er ons van bewust zijn dat het voordeel over vele jaren wordt genoten, zie figuur 1. Dat geldt ook voor de andere voorbeelden als genoemd, zoals met betrekking tot energie en onderhoud. Het is het 10 of 20 jaar lange terugkerende jaarlijkse voordeel dat steevast tot een verbazingwekkende conclusie lijdt. Namelijk dat er meer mogelijk is dan we op basis van buikgevoel denken. Zozeer zelfs, dat de invoergegevens conservatief mogen worden gekozen om nog steeds tot een positief investeringsadvies te komen. De eye-opener is dan ook dat je zelfs op basis van schattingen met een behoorlijke veiligheidsmarge spectaculaire conclusies kunt trekken. Figuur 2: Een grafische voorstelling van de economische ‘deuk’ ten gevolge van brand. De grafiek maakt duidelijk dat de herstelperiode veel verder reikt dan de periode die nodig is om de directe schade te herstellen.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=