PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 34 34 NUMMER 4 / APRIL 2023 KWALITEITSBORGING Woonconcepten met KOMO-certificaat Bouwbedrijven verdiepen zich steeds meer in standaardisering en industrialisering. De industrieel vervaardigde woningen bieden een antwoord op het grote tekort aan (betaalbare) woningen en vakmensen. Voor houtbouw zijn er KOMO-certificaten waarmee bijvoorbeeld een houtskeletbouwer aantoonbare kwaliteit kan leveren. Zo is VDM Woningen in bezit van het KOMO-attest-met-productcertificaat op basis van de BRL 0904 Houtskeletbouw en de BRL 1704-1 Gevingerlast hout voor dragende toepassingen. Wat zijn de ervaringen? TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: VDM WONINGEN Op 1 januari 2024 is het dan eindelijk zover: de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Ook betekent dit door een aanpassing in het Burgerlijk Wetboek een gewijzigde bewijslast voor de bouwer. Dit stelt de bouwer van woonconcepten voor een nieuwe uitdaging. Hoe toont hij aan dat zijn concept aan alle eisen van het Bouwbesluit of per 1 januari 2024 het Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving) voldoet? En hoe houdt hij de kosten voor de kwaliteitsborger betaalbaar? Bouwbedrijven die zich specialiseren in woonconcepten kunnen ervoor kiezen hun (bouw)concept te certificeren. Ze tonen daarmee objectief de getoetste en goedgekeurde kwaliteit aan. En managen tegelijkertijd hun bewijs en de kosten voor kwaliteitsborging. PRAKTIJKERVARINGEN Eén van de bouwbedrijven die zijn geprefabriceerde houtskeletbouwelementen heeft gecertificeerd is VDM Woningen. Dit bouwbedrijf produceert duurzame en energiezuinige houtskeletwoningen voor de zakelijke (circa 75%) en particuliere (circa 25%) markt. VDM Woningen is in het bezit van het KOMO-attest-met-productcertificaat op basis van de BRL 0904 Houtskeletbouw en de BRL 1704-1 Gevingerlast hout voor dragende toepassingen. We spreken met projectleider Jordy Bergman van VDM Woningen over de reikwijdte van de certificering. Eerst beschouwen we het KOMO-attest-met-productcertificaat op basis van de BRL 1704-1 Gevingerlast hout voor dragende toepassingen. “We krijgen het constructiehout geleverd met een lengte van twee tot vier meter. Wij beschikken over een eigen vingerlasstraat. Hiermee kunnen we het constructiehout verlengen tot wel 12,5 meter. Vervolgens wordt dit hout kantig gemaakt en op de juiste lengte gezaagd. Met een CNC-machine maken we de benodigde profielen, infrezingen en sparingen. Het certificaat ziet vooral op de kwaliteit van de vingerlas, en die is bij een juiste kwaliteit sterker dan het hout zelf.” CERTIFICERING VOLGENS BRL 904-1 Het KOMO-attest-met-productcertificaat op basis van de BRL 0904 Houtskeletbouw, heeft betrekking op de complete houtskeletbouwelementen die VDM Woningen produceert. Jordy: “De certificering garandeert dat de houtconstructie van het HSB-element aan de bouwregelgeving voldoet, zoals de brandveiligheid, Rc-waarden, geluidseisen en sterkte.” Maar valt daar bijvoorbeeld ook de isolatie in het element onder, omdat Rc-waarden worden genoemd? “Nee, maar het element moet door zijn dimensionering wel geschikt zijn om voldoende isolatie aan te brengen. Als je bijvoorbeeld te smalle stijlen hebt, kan er een probleem ontstaan met de gewenste isolatiedikte.” De volgende stap is certificering van een gehele woning. Jordy legt uit: “Onder BRL 0904 heb je meerdere scopes. Scope A betreft de certificering van een HSB-element. Maar bij scope B1 gaat het over een hele woning, exclusief installaties en bij B2 een hele woning, inclusief installaties. Dat is allemaal nog in ontwikkeling, maar uiteindelijk hopen we een complete woning onder certificaat te kunnen leveren!” CERTIFICERING EN WKB Volgens de projectleider levert de certificering grote voordelen op, vooral als straks de Wkb in werking treedt: “Het scheelt de kwaliteitsborger veel tijd en werk omdat producten en processen al onafhankelijk getoetst zijn op kwaliteit. En dat vertaalt zich in een geoptimaliseerde inzet van de kwaliteitsborger en daarmee uiteindelijk in lagere kosten. Het kost ons ook geen extra tijd. Alleen nieuwe details moet je laten toetsen door de certificatie-instelling SKH (SKH toetst voor het KOMO-keurmerk, red.) maar verder is het een rijdende trein.” De KiK-tool is de softwareapplicatie van KiK, één van de toegelaten instrumenten waarmee de kwaliteitsborger een project aan de bouwregelgeving kan toetsen. Jordy: “In de KiK-tool is er de mogelijkheid om templates aan te maken voor een type gebouw. Deze templates zijn reproduceerbaar en aan te vullen voor elk volgend bouwproject. Het voordeel is dat het de fase van planvorming/ toetsing, risicobeoordeling tot en met het borgingsplan gemakkelijker en korter maakt.” Een template waaraan je certificaten kunt koppelen heeft nog een voordeel. Wanneer het woningconcept is gecertificeerd, bijvoorbeeld met de KOMO BRL 0904 of 0905 ‘Bouwsystemen voor energiezuinige woningen en woninguitbreidingen’, dan erkent de tool dit als beheersmaatregel en kan de intensiteit van toezicht door de kwaliteitsborger omlaag met als resultaat een kostenreductie. Én de certificaten geven invulling aan de bewijslast van de bouwer. RUIMTELIJK KWALITEIT Uiteindelijk draait het allemaal natuurlijk om kwaliteit. “Groot voordeel van de KOMO-certificering is dat we naar zakelijke en particuliere klanten duidelijk kunnen aangeven dat we de kwaliteit ook echt kunnen garanderen.” Een ander punt van aandacht is de ruimtelijke kwaliteit. De vrees bestaat namelijk dat massaal industrieel vervaardigde woningen leiden tot eenheidsworst en afname van de ruimtelijke kwaliteit. Dat is ook het doel van het nieuwe traject Ruimtelijke Kwaliteit bij Fabrieksmatige Woningbouw. Dit traject is op 23 februari 2023 gestart en wordt uitgevoerd door het College van Rijksadviseurs (CRa) en de Federatie Ruimtelijke kwaliteit in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Jordy besluit: “Wij kunnen oneindig variëren met onze standaard details. Hierdoor hoeft geen woning er hetzelfde uit te zien en kan het architectonische ontwerp ook worden afgestemd op de omgeving. Ruimtelijke kwaliteit kun je dus ook bereiken met industrieel vervaardigde woningen. Door KOMO-certificering hebben die ook nog eens een hoge technische kwaliteit.”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=