33 NUMMER 3 / MAART 2023 INNOVATIE & INSPIRATIE Bouwfouten Bouwkundige blunders BOUWFOUTEN Onveilig lekkageonderzoek? Op één van de mooiere plaatsen van Nederland aan de kust was het mogelijk kavels te kopen en daar je eigen droomhuis te ontwikkelen. Uiteraard levert een dergelijke opgave fijne en minder fijne creaties op allerlei vlak. Vaak sterk gedreven door idealen, maar soms ook door eisen van de plaatselijke gemeentes, zijn verrassingen niet uit te sluiten. In de projectmatige nieuwbouw worden verrassingen zoveel mogelijk vermeden. In dit geval bleek een platdak voor onderzoek naar de oorzaak van een daklekkage bijna niet veilig bereikbaar. lijk van de gevels. Gevolg was twee woningen naast elkaar van drie bouwlagen hoog. Alleen de begane grond werd aan de achterzijde slechts 1,5 meter extra uitgebouwd, voorzien van een plat dak. LEKKAGES Tijdens de afbouw van de woningen stonden deze nog in de steigers en was er voor wat betreft de bereikbaarheid niks aan de hand. Tijdens het spuiten van de plafonds bleek op de bovenste bouwlaag al een flinke lekkage vanaf het dak, die helemaal doorlekte tot op de begane grond. Deze lekkage bleek volgens de aannemer afkomstig van een nog niet afgewerkte dakrand aan de zijde van het nog niet verkochte kavel. Hier was sprake van een zogenoemde wachtgevel. De dakdekker kon naar boven via de steiger en heeft de dakrand afgeplakt. De lekkage droogde op. Na afbouw volgde de oplevering en daarna was sprake van een lange droge zomer. In het eerste najaar van de bewoners in de nieuwe woning bleek bij de eerste de beste flinke bui sprake van forse lekkage. Lekkage op de bovenste bouwlaag, komende vanaf het dak. Deze manifesteerde zich zowel aan de zijde van de wachtgevel, als aan de zijde van de woningscheiding. De buren hadden nergens last van. De aannemer wilde niet meer komen vanwege een meningsverschil over meerdere opleverpunten. Daarom werd de bouwpatholoog gevraagd de oorzaak van de lekkage te onderzoek. ONDERZOEK Bij aankomst bleek al snel dat de lekkage afkomstig moest zijn vanaf het dak. Dit was af te leiden uit de waarneembare en meetbare lekkagesporen en de technische opbouw van het dak. Het betrof lekkage langs de oplegging van de dakvloer van kanaalplaatvloerelementen en vanaf de opleggingen doorgaand in de V-naden tussen de vloerelementen. Het dak zou volgens de tekeningen zijn afgewerkt als warmdak met een groendak en zonnepanelen. Dat was een eis van de gemeente om subsidie en vergunning te kunnen verkrijgen. Maar hoe kom je veilig op een platdak, drie bouwlagen (ruim 9 meter) hoog, met een uitbouw van 1,5 meter diepte met een brede dakrand? Er was niet voorzien in een daktoegang vanuit de woning. Vanaf het maaiveld of het dak van de uitbouw blijkt met de beschikbare ladders zonder extra maatregelen toegang ook niet veilig mogelijk. Na enig denkwerk herinnerde de bewoner zich dat de buren een lichtkoepel hadden om op hun eigen platdak te komen. Aangebeld en de buren wilden wel meewerken voor een eerste inspectie, maar niet voor verder onderzoek en de oplossing van de lekkages. Argument was de witte vloerbedekking op de bovenste bouwlaag in de slaapkamer, waar het dakluik zich bevindt. Dat uitgebreid onderzoek noodzakelijk was bleek als snel na de eerste inspectie van het dak. PV-panelen, ballast en frames moesten worden gedemonteerd en groentegels verplaatst om onderzoek naar de oorzaak van de daklekkage mogelijk te maken. Voor verder onderzoek is gekozen om gebruik te maken van een driedelige ladder op het dak van de aanbouw. Daarbij is deze tegen achterovervallen bevestigd aan de raamstijl van het kozijn op de derde bouwlaag. Het dak van de aanbouw is bereikt met een telescoopladder. Hierbij is er voor gekozen de dakafwerking te verplaatsen op het dak en daar tijdelijk op te slaan tijdens het onderzoek in plaats van af te voeren via de ladders. DE OORZAAK De lekkages deden zich voornamelijk voor in de voorste helft van de woning, langs de zijgevel en de woningscheiding. Het afschot in het dak was aangebracht in de isolatie van het dak. Het dak bleek geïsoleerd met minerale wol dat mechanisch was bevestigd op de dakvloer. Bij belopen was merkbaar dat de dakbedekking indrukking vertoonde als gevolg van de steenwolisolatie. Onder de groentegels blijkt worteldoek aangebracht, waarin plaatselijk water blijft staan. De oorzaak van de lekkage is gevonden in een perforatie van de bitumineuze dakbedekking. Na het verwijderen van een deel van de groentegels en PV-installatie op het dak, het insnijden en terugslaan van het worteldoek is gebleken dat enkele indrukkingen in de dakbedekking zijn ontstaan, waarvan één zelfs een gaatje was geworden, waardoor water in de dakconstructie loopt. Daarnaast is waargenomen dat ook water in de dakconstructie kan komen via de inmiddels zeer slechte wachtgevel en dakrand. Om uit te sluiten dat lekkage via de dakrand aan de orde is, is het gaatje als noodreparatie met kit afgedicht. De lekkage bleek ondanks veel neerslag te zijn gestopt. HERSTEL Voor het weer in orde brengen van het groendak en de PV-installatie is een beroep gedaan op de garantie. Hierbij heeft de aannemer een definitieve reparatie uitgevoerd en het dak weer in opleverstaat teruggebracht. En de bewoners? Die hebben besloten een dakluik te laten aanbrengen. Dat bleek mogelijk na overleg met de leverancier van de dakvloerplaten. Mocht in de toekomst onderhoud noodzakelijk zijn of anderszins dan is het dak in ieder geval tegen geringe kosten en veilig bereikbaar. TEKST: ING. S. DEN OUDEN BUREAU VOOR BOUWPATHOLOGIE, MONTFOORT WWW.BOUWPATHOLOGIE.NL Het bouwkavel was tegelijkertijd verkocht met één van de naastliggende kavels. Hierbij zouden de woningen ook door dezelfde aannemer worden gebouwd. Omdat de bouwvlakken aan elkaar grensden zijn de woningen aan elkaar ontworpen. Twee eigenaren van naast elkaar gelegen woningen hadden min of meer gelijke ideeën voor wat betreft de inhoud. Zo groot mogelijk. Alleen werd er verschillend gedacht over het uiter- PV-panelen, ballast en frames moesten worden gedemonteerd en groentegels verplaatst om onderzoek naar de oorzaak van de daklekkage mogelijk te maken. Vondst gaatje in dakbedekking, bij uiteinde van de schroevendraaier. Tijdelijke kitreparatie. Meerdere indrukkingen in dakbedekking. Lekkage aftekening binnenzijde dakvloer en lekwateropvang na een flinke bui.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=