45 NUMMER 1/2 / FEBRUARI 2023 INNOVATIE & INSPIRATIE Bouwfouten Bouwkundige blunders BOUWFOUTEN IJspegels na verduurzaming In het kader van verduurzaming besluiten de bewoners van een oud pand te gaan renoveren en met name de gevels en het dak te isoleren. Er wordt spouwmuur isolatie aangebracht en het dak wordt van binnenuit voorzien van isolatiemateriaal. De kozijnen zijn op zich nog goed en worden voorzien van isolerende beglazing. Een goed geïsoleerd huis zou je zeggen. Tot er een koude periode in de winter aanbreekt en er ijspegels aan de dakoverstekken ontstaan. Dit fenomeen hebben zo nog nooit eerder gezien. Ook zijn tijdens de zomerse buien nooit lekkages vanuit de dakoverstekken waargenomen. Wat is er mis gegaan en waardoor wordt dit veroorzaakt? De zoektocht wordt gestart. afgewerkt met gipsplaat die is geschilderd. De dakoverstekken zijn afgewerkt met multiplex. Op het dak zijn geen bijzonderheden aangetroffen. De dakbedekking vertoont geen zichtbare gebreken. Daarop is besloten het overstek op enkele plaatse open te maken. Na het verwijderen van enkele stroken van het overstek, is op het kozijn een strook isolatiedeken waarneembaar. Na verwijdering van deze strook isolatie is duidelijk waarneembaar dat het dakbeschot aan de onderzijde regelmatig vochtig is geweest. Via het opengemaakte overstek is het plafond van de aangrenzende ruimte waarneembaar. Er zijn verder geen folies of iets dergelijks aangetroffen. Het overstek wordt door de aanwezigheid van de jukken waaraan het multiplex is opgehangen, minimaal geventileerd. OORZAAK De ijspegels ontstaan alleen op momenten dat het al enige tijd matig tot streng vriest. Enkele dagen nadat het is gaan vriezen ontstaan op diverse plaatsen ijspegels en tekent zich een vochtplek af ter plaatse van de aansluiting van het plafond op het gevelkozijn. Daar zich in de zomermaanden, ook bij hevige neerslag, geen lekkages voordoen, moet er een directe relatie zijn tussen de sterke afkoeling en de opbouw van het dak. Uit het onderzoek blijkt dat er geen isolatielekken zijn aangetroffen, wel blijkt dat er feitelijk een min of meer open verbinding is tussen de binnenruimte en het dakoverstek. De enige scheiding is een gipsplaat en een strook isolatiedeken. Hierdoor vindt relatief eenvoudig een luchtstroom zijn weg vanuit de ruimte naar buiten. Daar op het moment dat de ruimtes worden gebruikt hier veel vocht wordt geproduceerd, zal deze dampstroom een weg naar buiten zoeken. Doordat het in de wintermaanden in het overstek veel kouder is dan binnen, zal hier condens ontstaan. Wanneer maar voldoende vocht condenseert en het vriest, kan zich een ijspegel gaan vormen. HERSTEL Om het probleem op te lossen zal de dampstroom vanuit de ruimte het dakoverstek in, moeten worden afgeremd. Hiertoe zal achter de isolatiedeken aan de binnenzijde van de ruimte, een dampdichte folie moeten worden aangebracht. De folie zal overlappend en afgetaped moeten worden aangebracht. Verder is het van belang de ventilatie in het overstek te verbeteren door bredere naden langs de platen te creëren. TEKST: ING. PETER BORGERS BUREAU VOOR BOUWPATHOLOGIE BB De aannemer die destijds de woning heeft verduurzaamd wordt er bij gehaald en gevraagd om te bepalen waardoor de ijspegels ontstaan. Er wordt in eerste instantie toch gedacht aan lekkage vanuit de goot. Het is heel goed mogelijk dat de lekkage minimaal is en dat dit niet is waargenomen in de zomer tijdens flinke buien. Dus de goot wordt uitvoerig onderzocht, gecontroleerd en getest. Dit levert niets op en er ontstaat geen lekkage. Besloten wordt om het onderzoek verder uit te besteden aan de bouwpatholoog. ONDERZOEK De bouwpatholoog gaat in eerste instantie na hoe de woning is gedetailleerd en op welke wijze de gevels en het dak zijn geïsoleerd. Het probleem doet zich alleen voor op de momenten dat het behoorlijk vriest. Er vormen zich alleen ijspegels aan de onderzijde van het dakoverstek, feitelijk de onderzijde van de goot. Bij de verduurzaming van de woning is de spouw nageïsoleerd met vlokken. Het dak is van binnenuit met harde isolatieplaten geïsoleerd. Hier voorlangs is een dampremmende folie aangebracht en er is een gipsplaten plafond gemaakt. De aftekening doet zich alleen voor bij de dakoverstekken van de slaapkamers en badkamer en dan alleen ter plaatse van de puien. In de betreffende ruimtes is daar waar het kozijn aansluit op het dak, een geel- bruine aftekening op het plafond waarneembaar. Uit de thermografische opname (infrarood) blijkt dat zowel de gevels als het dak, alsmede de aansluiting van de gevels op het dak, geen isolatielekken vertonen. Het plafond in de desbetreffende ruimtes is Bij matige tot strenge vorst vormen zich na enige tijd ijspegels onderaan de dakoverstek. In de slaapkamers en badkamer is ter plaatse van de puien een geelbruine aftekening op het plafond waarneembaar. Na het verwijderen van enkele stroken van het overstek, is op het kozijn een strook isolatiedeken waarneembaar. Na verwijdering van deze strook isolatie is duidelijk waarneembaar dat het dakbeschot aan de onderzijde regelmatig vochtig is geweest. Uit de thermografische opname (infrarood) blijkt dat zowel de gevels als het dak, alsmede de aansluiting van de gevels op het dak, geen isolatielekken vertonen.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=