17 NUMMER 9 / SEPTEMBER 2022 THEMA PREFAB “Vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt” Decennialang wordt er al gesproken over het gebrek aan innovatiekracht in de bouw. De bouw wordt verweten een conservatieve sector te zijn. Lobbykrachten zouden vernieuwing in de weg staan. Maar is dat terecht? Door mijn gesprekken met ondernemers en door fabrieken te bezoeken, durf ik de stelling wel aan dat de (hand)rem eraf is en dat de bouw-, vastgoed- en installatiesector aan het innoveren is geslagen op het gebied van prefabricage, digitalisering en industrialisatie. Veelvuldig heb ik me tijdens mijn rondes door Nederland en België afgevraagd of innovatie iets is van de laatste jaren. Ik kan me niet voorstellen dat innovatie pas recentelijk op gang is gekomen. De sector zat namelijk zeker niet stil de afgelopen jaren, maar er lijkt meer urgentie te zijn ontstaan. Johan Cruijff sprak ooit de onnavolgbare woorden: “Vaak moet er iets gebeuren, voordat er iets gebeurt”. Als we deze uitspraak koppelen aan de bouw- en vastgoedsector, dan hoeven we niet lang te zoeken naar gebeurtenissen die invloed hebben op de innovatiekracht. De uitdagingen in de sector stapelen zich namelijk op. Krapte op de arbeidsmarkt, stijgende prijzen, circulariteit, duurzaamheid, stikstofmaatregelen en materiaalschaarste zijn slechts enkele van de meest belangrijke uitdagingen. En dan zijn er ook nog maatschappelijke thema’s waar de bouw een oplossing voor moet zijn, zoals het woningtekort, binnenstedelijk bouwen en het klimaat. Gelukkig zien veel bedrijven product-, technologische - en procesmatige innovaties als antwoord op de uitdagingen. Het resultaat is dat er in de sector veel gebeurt; er moet immers anders worden gebouwd. Samen slimmer ontwerpen, bouwen en installeren. Dit vergt een ander bouwproces, van nieuw opdrachtgeverschap tot ontwerp tot montage. INNOVATIE Productinnovaties gaan veelal over een ander gebruik van materialen, het anders toepassen van materialen en/of het integreren van producten. Slimme bouwmaterialen nemen steeds meer de overhand, zij kunnen specifiek ingezet worden bij prefabricage. Gestandaardiseerde productie met een vaste kwaliteit en prijs in een fabriek zorgt voor een gestroomlijnde bouw. En zo zien we ook dat prefab toepassingen, waarin slimme bouwmaterialen worden geïntegreerd tot een bouwcomponent, inmiddels op nagenoeg iedere bouwplaats terug te vinden zijn. Conceptuele en modulaire woningen die in slechts enkele transportbewegingen naar de bouwplaats worden vervoerd, zorgen voor de ultieme vorm van snelheid in de bouw. DIGITALISERING Een voorwaarde om slim te kunnen bouwen, zijn de noodzakelijke technologische innovaties in de bouw. De afgelopen jaren heeft de bouw al ingezet op BIM en dat betaalt zich nu uit. Op deze manier ontwerpen en engineeren zorgt namelijk voor een simpele gegevensuitwisseling en het voorkomen van bouwfouten. Iets waar de bouw in de vorm van prefabricage waarschijnlijk een indirect mooi effect op kan verwachten. Qua techniek is er echter ook op andere terreinen een wereld te winnen. Augmented - en virtual reality worden steeds meer toegepast, maar ook software om het (bouw)proces te ondersteunen, wordt in deze vorm van bouwen toegepast. Bij steeds meer bedrijfsbezoeken zie ik dan ook lasers en schermen in de fabriek die het productieproces en de medewerkers ondersteunen. Het is niet enkel de productiesnelheid die dan wordt verhoogd, maar ook de kwaliteit. INDUSTRIEEL BOUWEN Het proces van bouwen is aan het veranderen doordat steeds meer productie naar de fabriek wordt verplaatst. En dat vergt een ander proces, qua productie- en denkproces. Steeds meer organisaties kijken naar procesmatige innovaties zoals een gestroomlijnd proces, al dan niet geautomatiseerd of gerobotiseerd. Deze manier van bouwen in de fabriek is voor iedereen mogelijk, van multinational tot MKB bouwer, zo heb ik inmiddels ervaren. Het denkproces is dermate anders, dat een aantal organisaties medewerkers vanuit andere sectoren, zoals de industrie, hebben aangetrokken. Met deze kennis kan de nieuwe manier van produceren worden ondersteund. De bouw heeft mij laten zien dat prefabricage het antwoord is op veel van de uitdagingen en een rol kan spelen in de oplossing. Ik ben ervan overtuigd dat de innovatie pas net op gang is. Laat u ook overtuigen, er is een wereld te winnen! Sander Braam, Platform PREFAB COLUMN Sander Braam, Platform PREFAB. Foto: Voorbij Prefab Foto: Laminated Timber Solutions
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=