PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 36 DE ACTIVE HOUSE RADAR Het inzicht om vanuit de gebruiker duurzaam te ontwerpen is de kern van Active House. Duurzaamheid is geen synoniem voor pijnlijden. Vanuit Active House is er een instrument ontwikkeld om in één oogopslag een beeld van de prestaties van een project te geven. Het spinnenweb diagram in deze figuur wordt in Active House kringen ‘De Radar’ genoemd. Deze geeft een beoordeling op 9 onderdelen verdeeld over drie clusters: Comfort, Energie en Milieu. Het voorbeeld toont een radar indicatief opgesteld voor HoTT 2.0. ik in aanraking kwammet Active House. Ik bezocht in 2009 ’s werelds allereerste Active House in Lystrup, Noord Denemarken en voelde me als het ware op een denkfout betrapt. Waar ook bij mij het energie gericht denken op dat moment bepalend was, werd ik geconfronteerd met een totaal ander huis (Home for Life, zie figuur 2). Een huis met heel veel daglicht, ventilatie en woonkwaliteit en dat toch energie neutraal was. Hoe was dit in hemelsnaammogelijk? COMFORTABEL ENERGIENEUTRAAL Inmiddels weten we dat je woningen met alleen verliesbeperking (stap 1 in de Trias Energetica) niet energieneutraal kunt krijgen. Zelfs met extreme isolatiepakketten en energiezuinige bronnen zoals een warmtepomp, hou je een restvraag over. Inmiddels weten we ook dat we die restvraag met PV of andere duurzame opwekking, kunnen afdekken. In Lystrup had men circa 50 m2 zonnepanelen verwerkt. Meer dan je nodig hebt om de gesloten woning als hiervoor beschreven, van energie te voorzien. Met veel glas en ventilatie verhoog je de woonkwaliteit, maar ook de energievraag. Daaromwerd in het Home for Life meer PV toegepast. Voor mij wierp die benadering een vernieuwend licht op de zaak en werd deze een keerpunt in mijn energie denken. Probleem was wel dat PV in 2009 nog een godsvermogen kostte. Vandaar ook dat het Home for Life op dat moment zo’n eye opener was. Maar kostbaar of niet, ik was verkocht voor het concept en ik ontwikkelde de eerste HOUSE OF TOMORROW TODAY 2.0 Slimbouwen: Active House, denken in waarde (3) Net als de eerste versie van HoTT is HoTT 2.0 energiepositief. Letterlijk komt er per jaar een eindafrekening van de energieleverancier waarbij deze een bedrag uitkeert (zie figuur 1). En dat terwijl in het energieverbruik ook de energie is inbegrepen voor 30.000 gereden auto kilometers. Het salderen wordt zoals bekend nationaal uit gefaseerd. Daarom is in HoTT 2.0 alles voorbereid om op termijn zo weinig mogelijk terug te leveren, onder andere door de inzet van batterijen. ONTSTAAN VAN ACTIVE HOUSE Energiegebruik is een belangrijk onderdeel van de footprint van een woning. Echter een mono-visie op energie leidt tot minder leefbare woningen. Dat hebben we gedurende enkele decennia struggelen met energiebesparing meermaals kunnen zien. Energiezuinige paradepaardjes uit het verleden leverden vaak tamelijk gesloten ontwerpen op. Ze hadden kleine ramen, soms met isolerende luiken voor de nacht. We zochten in het begin de grenzen van het ventileren op. Soms knepen we te véél. De kieren werden gedicht, maar de ventilatie werd er niet op aangepast. Daardoor ontstonden er problemen met vocht, stank en schimmels en daarmee met longaandoeningen. Nog maar 15 jaar geleden stond de Amersfoortse wijk Vathorst om die reden in een kwaad daglicht. En af en toe kwam je in een door idealisten gebouwde gesloten energiezuinige woning, waarbij een gezellige houtkachel het middelpunt vormde. Maar ook waar je bij binnenkomst door slechte ventilatie werd getrakteerd op een natte kranten lucht. Zo lang geleden is dat allemaal nog niet. Het was kort na het Vathorst schandaal, dat House of Tomorrow Today, kortweg HoTT, staat voor twee experimentele woningen die in 2014 respectievelijk 2020 zijn opgeleverd. Ze zijn onderdeel van een zoektocht naar het nieuwe bouwen in een wereld die razendsnel verandert. In deze derde aflevering ga ik in op de visie achter Active House. Volgende keer spits ik die in een afsluitend artikel in deze reeks, toe op HoTT 2.0. TEKST: JOS LICHTENBERG De opvolger van House of Tomorrow Today (HoTT) 1.0 in het Limburgse Montfort: HoTT 2.0. Figuur 1. Energieopbrengst en -verbruik HoTT 2.0 in 2021.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=