PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 20 Opschalen duurzame innovaties met Betoninnovatieloket STUURGROEP BETONINNOVATIELOKET Jack Amesz, G4 Ronèl Dielissen, Heidelberg Cement Henk Jonkers, TUDelft Sieds Hoitinga, Provincie Fryslân Henrik Hooimeijer/ Albert Maneschijn RWS Başak Karabulut, RVB Eric van Roekel, Strukton/GBN Edwin Slijkhuis, VolkerWessels Rob Vergoossen, RHDHV Simone Verstappen, Heijmans Wesley Yu, CROW, secretaris Peter Fraanje, TNO, voorzitter Er wordt volop geïnnoveerd in de bouw. De productie vindt steeds vaker plaats in een digitaal aangestuurde fabrieksomgeving waarna de producten in snel tempo worden gemonteerd of verwerkt op de bouwplaats. Mede aangejaagd door uitvragen van opdrachtgevers worden ook steeds duurzamere producten ontwikkeld en toegepast. Een belemmering voor opschaling van deze duurzame innovaties is dat de aanbieder voor elke nieuwe klant de kwaliteit van het nieuwe product moet aantonen. Het Betoninnovatieloket wil de marktintroductie van duurzame innovaties in beton versnellen door de geclaimde prestaties van nieuwe producten te laten beoordelen door onafhankelijke deskundigen. TEKST: DR. ING. PETER FRAANJE, VOORZITTER BETONINNOVATIELOKET In 2030 willen Nederland en Europa de CO2-uitstoot reduceren met minimaal 49% ten opzichte van het niveau in 1990. In het kader van het streven naar een circulaire economie is afgesproken om in 2030 een reductie van 50% in het gebruik van primaire abiotische grondstoffen te realiseren ten opzichte van 2014. Beton is één van de meest gebruikte bouwmaterialen. De productie en de toepassing van beton heeft ook een impact op het milieu. Het BetonAkkoord uit 2018 bevat afspraken over een vermindering van de CO2-uitstoot in de betonindustrie en over opschaling van hoogwaardig hergebruik van beton. Door te innoveren kan de milieu-impact van beton worden verkleind en kan het aandeel circulair groeien. BETONINNOVATIELOKET Het Betoninnovatieloket werkt nauw samen met de partijen die het BetonAkkoord in 2018 hebben ondertekend en is een gezamenlijk initiatief van opdrachtgevers en marktpartijen. Voor succesvolle duurzame innovatie heb je niet alleen innovatieve ondernemers maar ook ambitieuze opdrachtgevers nodig. Juist die twee werelden komen samen in het Betoninnovatieloket. Een stuurgroep met een brede vertegenwoordiging voorgezeten door Peter Fraanje, consultant circulair bouwen bij TNO, begeleid het proces. Het Betoninnovatieloket richt zich op duurzame betoninnovaties in de bouw- en infrasector die rijp zijn voor grootschaliger toepassing. Het gaat dan om innovaties van het niveau TRL Technology Readiness Level 6/7. Innovaties zijn vaak in meerdere opzichten nieuw en moeten zich (deels) nog bewijzen. Omdat er nog geen certificaten, beoordelingsgrondslagen of CUR-Aanbevelingen zijn is dit voor veel opdrachtgevers een belemmering om nieuwe betontoepassingen zonder meer toe te staan in hun projecten. Het Betoninnovatieloket geeft een onafhankelijk oordeel over de geclaimde prestaties van producten. Onzekerheden over deze prestaties, die toepassing binnen de infrastructuur en bouwsector in de weg staan, worden hiermee beperkt. Het kan gaan om beton of betonproducten voor zowel woningbouw, utiliteitsbouw, infrastructuur als industrie. Als het product gevalideerd is, krijgt het een certificaat en wordt dit vermeld bij het loket. Eenmaal gevalideerd kan het product bij meerdere opdrachtgevers worden toegepast en in aanbestedingen worden aangeboden. Met deze validatie door het Betoninnovatieloket ligt de markt open voor opschaling van innovaties. Zo wordt de betonindustrie steeds duurzamer. HOE WERKT HET BETONINNOVATIELOKET? Het loket valideert innovaties op twee volwassenheidsniveaus: • Een validatie op TRL 6 (zie kadertekst) houdt in dat het product werkt onder relevante omstandigheden. Dat houdt in dat de geclaimde prestaties onder laboratoriumomstandigheden zijn aangetoond en het product in demonstratieprojecten kan worden uitgevoerd. Het product heeft de potentie om – bij de juiste uitvoering - onder praktijkomstandigheden de geclaimde prestaties te leveren. • Een validatie op TRL 8 houdt in dat het eindproduct aan de geclaimde functionele en milieu-prestatie-eisen voldoet en in de praktijk kan worden toegepast. VALIDATIE BINNEN DRIE MAANDEN De toepassing van een door het loket gevalideerd product hoeft niet te wachten tot er normen of richtlijnen zijn ontwikkeld. Daarmee kan een aanbieder sneller toegang krijgen tot de markt. De beoordeling van innovaties door het Betoninnovatieloket is specifiek gericht op het product van één leverancier en heeft dus een andere status dan beoordeling van innovaties die generiek op een verzameling van gelijksoortige producten gericht is. Dit laatste vindt plaats volgens de procedure voor het opstellen van een CROW-CUR Aanbeveling. Een belangrijk voordeel van de validatie door het Betoninnovatieloket is de doorlooptijd, die maximaal drie maanden bedraagt. Het Betoninnovatieloket werkt met een ‘pool’ van onafhankelijke deskundigen en selec- ‘Niet slopen’ lezen we op de wand rechtsachter. Dat geeft de essentie weer van bouwen met beton: een betonnen casco leent zich prima voor transformatieprojecten of hergebruik elders, indien er ‘losmaakbaar’ is gebouwd. Peter Fraanje: “Door vandaag slim te ontwerpen en remontabel en modulair te bouwen in beton kan ook een belangrijke bijdrage worden geleverd aan de circulaire economie. We moeten af van het idee dat we bouwen voor de eeuwigheid.” Heijmans realiseerde in september 2021 in samenwerking met de Rutte groep een betonnen tussenwand onder een spoorviaduct in Amsterdam. De secundaire grondstoffen zijn afkomstig van het project Buiksloterham aan de overkant van het IJ. Het dek dat op de foto is te zien schoof Heijmans eerder deze zomer al op zijn plek. Foto: Heijmans.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=