BouwTotaal 9 - 2021

33 NUMMER 9 / SEPTEMBER 2021 THEMA PREFAB Prefab gevelelementen voor kleine en grote projecten De energietransitie, oplopend tekort aan vakmensen, steeds zwaar- dere kwaliteits- en milieu-eisen en steeds kortere bouwtijden stelt zo- wel de nieuwbouw als bestaande bouw voor nieuwe uitdagingen. Het antwoord is industrieel bouwen, waarbij in de gevels de keuze steeds vaker valt op goed geïsoleerde prefab gevelelementen met kerami- sche steenstrips. Inmiddels blijken ook kleine projecten zich prima te lenen voor prefab gevels. TEKST: ING. FRANK DE GROOT BEELD: VANDERSANDEN Woningnood staat weer hoog op demaat- schappelijke agenda. De komende tien jaar moeten er dan ook éénmiljoen nieuwe woningen bij komen omhet woningtekort te beheersen. Daarnaast moet volgens het Klimaatakkoord de CO 2 -uitstoot in 2030met 49% zijn gedaald ten opzichte van 1990. In 2050moet dat zelfs 95%minder zijn. In 2050 moeten hierdoor onder meer zevenmiljoen woningen en éénmiljoen gebouwen van het aardgas af. Als eerste stapmoeten in 2030 de eerste 1,5miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. Dat betekent een overstap naar oplossingen, zoals warmtepompen en aansluiting opwarmtenetten. Omdat deze systemen het meest efficiënt zijn in combinatie met lage temperatuur verwarmingssystemen (zoals vloerverwarming) moet de gebouwschil van bestaande woningen aanvullende geïso- leerdworden. Deze ontwikkeling leidt in toenemende mate tot complete vervanging van verou- derde gevels en daken door nieuwe, goed geïsoleerde prefab gevel- en dakelementen. Maar door het oplopend tekort aan vak- mensen, toenemende kwaliteitseisen (zoals de op handen zijnde Wet kwaliteitsborging voor het bouwen), kortere bouwtijden en de behoefte aan minder transportbewegingen (beperken schadelijke emissies, verminde- ren verkeersdruk) worden ook bij nieuw- bouw steeds vaker prefab dak- en gevelele- menten toegepast. Bij hoogbouw heeft dat nog bijkomende voordelen zoals steigerloos bouwen. Er zijn nog meer uitdagingen. Volgens het Rijksbrede programma ‘Nederland circulair in 2050’ en het daaruit voortge- komen Grondstoffenakkoord moeten we in Nederland in 2030 50% minder primaire grondstoffen gebruiken en moeten we in 2050 volledig circulair zijn. Het gevolg is dat industrieel bouwen ook samen moet gaan met minder materiaalgebruik. Dit vraagt dus om slimme oplossingen. SLIM BOUWEN MET STEENSTRIPS Vandersanden biedt systeemoplossingen met keramische steenstrips die het mogelijk maken om gevels volledig te prefabriceren, maar toch het uiterlijk van metselwerk te behouden. De mogelijkheden voor prefab gevelelementen met keramische steenstrips zijn groot. Zo kan de drager een betonnen binnenspouwblad zijn, maar ook houtskelet- bouw of staalframebouw. In 2020 sloegenVandersanden en deNeder- landse producent van prefab casco’s Spaansen Bouwsystemen de handen in elkaar omprefab woningen in een stroomversnelling te brengen. De casco producent kan nu gevels compleet afgewerkt met keramische baksteenstrips leveren. Deze totaaloplossing heeft de naam ‘Gevelklaar’ en ismedemogelijk gemaakt door het RoboBrick systeemvanVandersanden. Deze volautomatische steenstrippenrobot ver- lijmt steenstrips op prefab betonnen casco’s. Inmiddels gaan de ontwikkelingen verder en is het RoboBrick systeem in aangepaste vorm ook geplaatst bij deNederlandse producent van biobased prefab casco’s IIBO. Hier betreft het de toevoeging van keramische strips aan houten casco’s. DUURZAME OPLOSSING Steenstrips van Vandersanden bieden ook een perfect antwoord op circulair bouwen en een vermindering van materiaalgebruik. Zo levert het gebruik van steenstrips, in plaats van een volle baksteen, een besparing aan grondstoffen en energie op van maar liefst 60 procent. De steenstrips die worden gebruikt hebben immers een breedte van 2 cm, terwijl een traditionele gevelsteen 10 cm breed is. Met hetzelfde verbruik, kan er een groter geveloppervlak bekleed worden. Dan zijn er nog de ECO-baksteenstrips. Die worden niet gezaagd, maar gevormd in mallen van 20 mm. De strip wordt geleverd inWasserstrich uitvoering, in handvormuit- voering of strengpers. Ze zijn leverbaar in een breed gamma aan kleuren dat voort- durend word uitgebreid. De productie van de ECO-baksteenstrips is erg duurzaam. Bij steenstrips van 20 mm die in de mal gevormd worden, daalt het grondstoffengebruik met 70% in vergelijking met de traditionele gevelsteen. Er is verder geen materiaalver- lies en het productieproces is afvalvrij. Het energieverbruik daalt met 50%, aangezien de strips in cassettes worden gelegd om te bakken in een tunneloven. Na gebruik zijn de steenstrips weer prima te recyclen. OOK KLEINERE PROJECTEN Bij toepassing van prefab gevelelementen gaan de gedachten al snel uit naar grotewoonge- bouwen, of seriematige vervanging van gevels in bestaande verouderdewoonwijken. Een project in het DrentseNorg laat zien dat prefab ook voor kleinere volumes lonend is. En het systeembiedt ontwerptoepassingen die op een traditionelemanier niet zijn te realiseren. Ook hier is sprake van strategische samenwer- king, in dit geval o.a. tussenVandersanden en Bouwcenter Concordia. Deze leverancier van hout en andere bouwmaterialen levert een geventileerd prefab gevelsysteemonder de noemer BrickStrip. Dit steenstripverlijmings- systeem is opgebouwd uit componenten als gevelplaten, latten, steenstrips, verlijmings- producten, ventilatieprofielen en voegmortel, dieworden geleverd door een vast teamvan bouwmaterialenproducenten. Geen gezoek dusmeer naar de juiste plaat- of lijmsoort, maar één kant-en-klaar systeem. De duurzame ECObaksteenstrips vanVandersanden zijn de meest in het oog springende onderdelen van dit systeem. De BrickStrip is toegepast bij een vorig jaar op- geleverd project in de nieuwewoonwijkOos- terveld inNorg, in opdracht vanwoningcorpo- ratie Actium. Het gaat omzestien grotendeels demontabele en circulaire bijna nul-op-de-me- terwoningen, verspreid over vier bouwblok- ken. Het ontwerp is gemaakt door Jack van der Palen van architectenbureauArchiview. Bij dit project zijn steenstrips gecombineerdmet houten panelen. Door te variëren in de breedte van de houtstroken is geen van dewoningen hetzelfde. Opvallend is ook dat de steenstrips doorlopen in het dak bij de hoekhuizen. Iets dat met traditioneel metselwerk nooit mogelijk was geweest.  RoboBrick systeem van Vandersanden verlijmt steenstrips bij de productie van prefab casco’s bij Spaansen Bouwsystemen. Deelnemer vakbeurs PREFAB Vandersanden is aanwezig op PREFAB. U vindt Vandersanden in Hal 5, B060.