BouwTotaal 9 - 2021

17 NUMMER 9 / SEPTEMBER 2021 THEMA PREFAB Prefab bevordert industrialisatie Arbeidsmarkt vraagt prefab Arbeidsmarkt is een thema dat als een soort van zwaard van Damocles boven de bouw hangt. De arbeidstekorten drukken op dit moment zelfs de omzet van bouwonderne- mingen. Prefab is één van de oplossingen om dit probleem te ondervangen. Wie herkent het beeld niet: jongeren kiezen steeds minder vaak voor de bouw. De huidige generatie groeit op met digitaal vermaak, terwijl jongeren vroeger bij weer en wind buiten waren te vinden om te voetballen, boomhutten te bouwen of verstoppertje te spelen in het bos. Het werken op steigers bij regen en kou, of het tillen van zware materialen trekt weinig jongeren meer. Gelukkig wordt de bouw steeds aantrekkelijker voor jongeren. Er is veel aandacht voor arbeidsomstandigheden en de productie verschuift steeds meer van bouwplaats naar fabriek. Werken in een hypermo- derne fabriek met een hoge graad aan automatisering is voor de huidige generatie jongeren veel aantrekkelijker. Bovendien zijn er minder vakkrachten nodig om een woning te bouwen. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Er is nog een voordeel: de woningproductie kan omhoog. Met hetzelfde aantal mensen kan een aannemer meer huizen bouwen per jaar. Voor een MKB-bedrijf is enkele woningen meer bouwen per jaar al gelijk een flinke omzetverhoging en margeverbetering. Als dan ook de faalkosten nog afnemen, is prefabricage eigenlijk niet meer weg te denken uit de bouw. Vanuit prefab onderzoek wordt hier op Vakbeurs PREFAB in het inhoudelijke programma aandacht aan besteed. Industrieel bouwen betekent arbeid verplaatsen van de bouwplaats naar de fabriek. In eerste instantie betrof dit het maken van kleine of grotere bouwelementen, zoals dakkapellen. Tegenwoordig wordt de slag gemaakt naar volledige, industriële modules. Die modules worden opgepikt door systeembouwers om goedkoper en sneller te worden. En met de integratie van die industriële modules komt er een derde generatie systeembouw op: de industriële systeembouw (ISB). Prefabricage hoeft niet altijd industrieel te zijn. Een dakkapel aanleveren is niet direct industri- eel bouwen. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld een systeem van luchtdichting voor kozijnen in prefab gevelelementen of voor de aansluiting van prefab elementen onderling. Industrialisatie is een stap binnen de prefabricage. Het automatiseren van het productieproces gaat speci- fiek over industrialisatie. Het doel is zo efficiënt mogelijk produceren van elementen of zelfs complete woningen. Houtskeletbouw elementen die in de fabriek vooral handmatig worden gemonteerd op basis van klantspecifieke eisen, kunnen onderdeel zijn van een gestandaardi - seerd proces. Maar de uiteindelijke woning is dan niet industrieel gebouwd. In het kennispro- gramma van PREFAB komt industrialisatie ruim aan bod vanuit praktijkvoorbeelden. WONINGFABRIEKEN Bij industriële systeembouw worden woningen ontworpen en gebouwd volgens een bedrijf- seigen standaardsysteem. Inmiddels ontdekken steeds meer bedrijven de voordelen van industrieel bouwen en het aantal ‘woningfabrieken’ neemt nu snel toe. Al in 2014 startte Vol- kerWessels met de bouw van een fabriek die comfortabele en duurzame woningen onder de naam ‘MorgenWonen’ aan de lopende band kon produceren. Door een continue bouwstroom van 440 woningen per jaar worden er anno 2021 iedere dag ergens in Nederland twee nieuwe Nul-op-de-Meter woningen van MorgenWonen geassembleerd. De concurrentie liet een tijdje op zich wachten, maar najaar 2020 is VanWijnen gestart met de bouw van een woningfabriek in Heerenveen. In 2022 wordt de fabriek operationeel en moeten er uiteindelijk jaarlijks 4.000 FijnWonen woningen de fabriek verlaten. Bouwbedrijf Plegt- -Vos is in maart 2021 gestart met de bouw van een woningfabriek nabij Almelo. Het bedrijf uit Hengelo wil hier kant-en-klaar woningen gaan bouwen, maar ook delen van woningen. De ambitie is om in 2022 te starten met de productie van 30 woningen per week; dit wordt als alles naar wens verloopt later uitgebreid naar 7.500 woningen op jaarbasis. Verder zijn dit voorjaar Koopmans Bouwgroep en Sustainer Homes gestart met de bouw van een fabriek inWehl (gemeente Doetinchem) die vanaf dit najaar jaarlijks honderden circulaire, houten woningen en appartementen kan produceren. In de fabriek worden straks kant-en-klare woningmodules geproduceerd van LVL-hout (Laminated Veneer Lumber) onder het label geWOONhout. UITDAGING De uitdaging voor de woningfabrieken is het afstemmen van vraag en aanbod. Kritisch punt in deze ontwikkeling is de vraagzijde. Want een productielijn en een fabriek moeten vol zitten. Een halve bezetting brengt onvoldoende op. Daarbij wordt veelvuldig naar bouwstromen gekeken om de vraag te bundelen, maar of dat het antwoord is wordt door velen in twijfel getrokken.  Fraai staaltje industrieel bouwen uit alweer 2014: op de Amstelveense studentencampus Uilenstede werden toen kant en klare 3D studentenwoningen van Ursem Modulaire Bouwsystemen op elkaar gestapeld tot een elf-laagse woontoren. Het was toen (en wellicht nu nog) het hoogste modulaire gebouw van Nederland. Alle woningen zijn in de fabriek geproduceerd en reeds voorzien van badkamers, keukens, afwerking en technische installaties. Het complex is ontworpen door Studioninedots uit Amsterdam in opdracht van Stichting DUWO. Foto: Niels Ursem.  Heerlijk werken in geconditioneerde omstandigheden. In de assemblagehal in Oldenzaal wordt gewerkt aan de Smart Box, de slimme kern van Blokje Omhoog. Een ont - wikkeling van Dura Vermeer Bouw Hengelo. advertentie 5 6 NU MET BEVESTIGINGS- MIDDELEN! kozijnverbindingen.gb.nl MADE IN HOLLAND NU MET BEVESTIGINGSMIDDELEN Vanaf nu biedt de GB REKENTOOL de mogelijkheid om naast de verbin- dingen van Gebr. Bodegraven ook de juiste bevestigingsmiddelen van diverse gerenommeerde merken te selecteren. De GB REKENTOOL is een online platform waarmee eenvoudig verankeringen voor de montage van kozijnen en prefab gevelelementen kunnen worden bepaald. Gebruikers van de GB REKENTOOL doorlopen een aantal stappen om vast te stellen welke verbindingen in welke specifieke situatie het meest geschikt zijn, en voldoen aan de geldende normen en regelgeving. Ook proberen? Ga naar: kozijnverbindingen.gb.nl Atoomweg 2 - 2421 LZ Nieuwkoop | Tel.: +31 (0)172 52 01 10 | info@gb.nl