BouwTotaal 3 - 2021

27 NUMMER 3 / MAART 2021 THEMA DAK & GEVEL Mortel ontwikkelingen voor gemetselde gevel Net als de bouwmethoden is ook de gemetselde gevel aan veran- deringen onderhevig. Nederland heeft jaren voorop gelopen met de gemetselde spouwmuur. Deze staat in Duitsland nog steeds bekend als Zweischaliges Verblendmauerwerk aus Holland. In de loop der jaren is de gemetselde binnenmuur steeds meer vervangen door een gelijmde binnenmuur van kalkzandsteen of keramische snelbouw - stenen. Ook de buitenmuur en zelfs de hele gevelconstructie is de laatste jaren aan veranderingen onderhevig. Mortelfabrikanten wor- den uitgedaagd om hierin mee te gaan. TEKST: JAN JOUSMA, REMIX DROGE MORTEL BV BEELD: REMIX DROGEMORTEL BV Metselstenen worden steeds vaker voorzien van een oppervlaktebehandeling, meestal een hydrofobeermiddel. Hierdoor worden metselstenen minder gevoelig voor vervui- ling en uitslag. Deze behandeling zou in de CE-prestatieverklaring van de steen vermeld moeten staan, maar dat is niet altijd het geval. Voor het verbindingsmiddel, de mortel, is dit wel degelijk van belang. Een ‘traditionele’ mortel is dan niet meer toereikend met hechtingsproblemen en stapelproblemen als gevolg. HECHTING Hechting is gebaseerd op aanmaakwater dat vanuit de mortel in de steen trekt en dat proces wordt verstoord door het hydrofo- beermiddel. Volgens het Mortel-Op Maat systeem heeft Remix speciale metsel-, doorstrijk- en dunbedmortels ontwikkeld, die ondanks de hydrofobeerlaag toch een goede hechting hebben. Voor de voegmortel is Voegfix FX ontwikkeld, een vloeibaar additief aan het aanmaakwater waarmee de Remix en Sakrete Voegmortels toch een goede hechting krijgen op de gehydrofobeerde of gesilliconiseerde (ook wel gecoate) metsel- stenen. Deze (mortel)technologie wordt ook ingezet voor ander moeilijke metseltoepassingen. Denk aan sterk bezande stenen of keiharde stenen met geen of nauwelijks wateropname. Aan de andere kant zijn er ook metselstenen die als een spons al het water uit de metsel- mortel willen zuigen, zoals de Deense stenen. Die vragen weer om een mortel met een hoog watervasthoudend vermogen om ‘ver- branding’ van de mortel te voorkomen. Ook hier voorziet het Mortel-Op Maat systeem, met Museum de Lakenhal te Leiden als mooi voorbeeld. AARDBEVINGSGEBIEDEN Aan metselwerk in aardbevingsgebieden wordt weer heel andere eisen gesteld. Hier is een superieure hechting gewenst om los- raken van de stenen tijdens een aardbeving te voorkomen (doodsoorzaak nr.1). Remix is samen met TNO gaan testen op de nieuwe triltafeltest van TNO. De hiervoor ontwik - kelde ER® (Earthquake Resistance) mortels zijn door TNOmet goed resultaat getest tot 2,5x de zwaarst verwachte aardbeving in 2475 jaar! Inmiddels worden hier al vele woningbouwprojecten en gebouwen in Groningen mee uitgevoerd, waaronder de hoogbouw projecten Zonnelaan en Polaris. STEENSTRIPS Steenstrips worden de laatste jaren steeds meer toegepast. Zeker nu er hogere eisen aan de buitengevelisolatie worden gesteld en er steeds minder metselaars zijn. Een kritische toepassing, getuige de vele scha- degevallen die zich in de praktijk al hebben voorgedaan. Dit geldt met name voor toepas- singen op vervormende ondergronden. Op steenachtige, betonnen ondergrond is dit een ander verhaal. Er is grote behoefte aan een richtlijn voor het verlijmen van steenstrips op gevels, zodat er geen onduidelijkheden meer zijn ten aanzien van de eisen die aan dergelijke systemen moeten worden gesteld. De nog in ontwikkeling zijnde BRL 1330 moet hier uitsluitsel over gaan geven. DRYSTACK Er zijn ook gevelontwikkelingen waar mor- telfabrikanten iets minder blij mee zijn. Niet vanwege de kwaliteit, maar simpelweg omdat er geen of weinig mortel voor nodig is. Click- brick en Drystack zijn hier voorbeelden van. Toch is Remix voor Drystack een samenwer- king aangegaan met Dennis Deen en BMN Bouwmaterialen. De naamDrystack zegt het al: droog stapel(en), soms ook wel net Lego 2.0 genoemd. Drystack heeft vele voordelen: het is circulair met minimale CO 2 -uitstoot. Er zijn geen vak- mensen nodig want iedereen kan het en er is geen productieverlies in de wintermaanden. Hierdoor zijn er veel lagere arbeidskosten en altijd wel mensen beschikbaar. Ook zijn vele vormen en verbanden mogelijk en zijn dure metselconstructies met Drystack eenvoudig en betaalbaar te realiseren. En er is geen metselmortel nodig. Hier tegenover staan de hogere kosten voor de bewerkte metselste- nen en de extra kosten voor de kunststof spuitgietdelen. De voegen van Drystack worden afgewerkt met een speciale hiervoor ontwikkelde Drystack voegmortel. Wordt de voegmortel handmatig aangebracht dan wordt Voegfix FX aan het aanmaakwater van de voegmortel toegevoegd. Voor machinale verwerking is er een verpompbare Drystack voegmortel. Samen is dit een zeer solide constructie, waarvan de garantietermijn van 25 jaar enkel wordt beperkt door de UV bestendigheid.  Drystack niet en wel afgevoegd.  Hoogbouw in Groningen.