BouwTotaal 1/2 - 2021

PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 36 SLIM RUIMTEGEBRUIK IJshutjes op Canadese meren Op bevroren meren in heel Canada verschijnen iedere winter opnieuw de meest bijzondere ijsvissershutten. Soms een paar bij elkaar, soms hele dorpen, maar altijd voor een korte tijd. Als de dooi intreedt, is het seizoen voorbij. De meeste vissers hebben de ijshutjes in hun ach- tertuin gebouwd van afvalmateriaal. Ze gebruiken bierblikjes, zeil- doeken en verkeersborden. Maar ook een oude wasmachine kan nog prima dienstdoen als houtkachel. TEKST: IR. MARCEL VANMIERLO “In een bepaald gebied vind je vaak vergelijk- bare hutten, omdat mensen elkaars stijlen kopiëren”, zegt Richard Johnson, fotograaf en specialist op het gebied van ijshutjes. “In Nova Scotia kan er bijvoorbeeld regen vallen, door de aanwezigheid van de oceaan. Hierdoor kan de hut bevriezen. Die hutten zijn daarom klein en gemakkelijk te verplaat- sen. Saskatchewan heeft het hoogste aantal pick-uptrucks per hoofd van de bevolking in het land. De hutten passen daar naadloos in de laadruimten.” Niemand weet wanneer de ijshutten voor het eerst verschenen. Maar op de muren van een hotel in Sainte-Anne-de-la-Perade, Quebec, hangen foto’s uit de jaren ‘40 van de vorige eeuw waarop paarden te zien zijn die ijsschuilplaatsen op sleeën slepen. De stad heeft tegenwoordig een dorp met huurhut- ten die elektriciteit van het vasteland halen en ‘s nachts de bevroren rivier verlichten. REFLECTOREN EN IJSBOREN De huisjes zijn allemaal verschillend. Som- mige hebben bijvoorbeeld verwarming. Je kan er ook televisie, een satellietontvanger of kingsize bed aantreffen. Vaak zegt de uit- straling iets over de gebruiker: een grappige vorm of tekening op de wand, een simpele kubus of een hutje, dat eruitziet als een toilet. De huisjes worden zelfs gebruikt door hele gezinnen en zo ontstaan complete winterdor- pen in Canada, inclusief restaurant, speelveld en huurhutjes. Vissershutjes hebben een opening in de vloer. De vissers zagen daaronder een gat in het ijs, waarvan de afmeting varieert en af- hankelijk is van het gebruik van een vislijn of een speer om te vissen. Vroeg in het seizoen claimen de lichtste constructies als eerste de favoriete plekken. De hutjes moeten zwaar genoeg zijn om de harde wind te weerstaan en licht genoeg om te worden vervoerd. Richard: “De grootte van de pick-uptruck of sledebasis beperkt de schaal.” Voor extra vei- ligheid worden reflectoren aangebracht op de hutjes. Die verbeteren de zichtbaarheid in de nacht voor voorbijrijdende sneeuwscoo- ters. Op het bevroren meer is ijsbeoordeling een wetenschap. Een ijsboor en een meetlint zijn van onschatbare waarde om de veilig- heid te kunnen meten. Veel vissers hebben standaard kleine ijspriemen bij zich om zich naar steviger ijs te slepen als ze er doorheen vallen. Het seizoen verandert sinds enkele jaren. Vroeger had men van januari tot maart, tien weken vast ijs. Nu zijn er soms nog maar drie weken. In Thunder Bay was het in febru- ari 2017 10 ºC en was er water zichtbaar op het ijs. Richard: “Dat was tien jaar geleden ondenkbaar.” EXCENTRIEKE VERSCHILLEN Opvallend zijn de grote verschillen tussen de huisjes. Hoewel ze allemaal min of meer vasthouden aan de basale, archetypische huisvorm, zijn er vaak excentrieke ver- schillen. De ene hut heeft bijvoorbeeld een mansardedak. Een andere hut is helderblauw WAT KUNNEN WE LEREN VAN IJSHUTJES? Ook aan deze hutjes worden eisen gesteld. Ze moeten niet alleen een gat in de vloer hebben om te vis- sen, ze moeten ook de harde wind kunnen weerstaan en eenvoudig gedemonteerd en vervoerd kun- nen worden. Je gebruikt ze immers maar een paar weken per jaar. Toch zijn ze allemaal verschillend en hebben ze een uitgesproken eigen identiteit. En zo ontstaan in Canada ieder jaar opnieuw kleu- rige kleine dorpjes op het ijs. Een inspiratiebron voor zelfbouwers. geverfd en heeft het logo van Maple Leafs op een muur. Maar er is er ook eentje gekanteld. Je moet naar binnen kruipen door het gat waar oorspronkelijk door werd gevist. Het vissen gebeurt nu door de deur, die op het ijs ligt. En er is er een die groen is geverfd en een enorme afbeelding heeft van een groene huilende wolf en een gele maan. En wat te denken van de gele hut op de propaantank. Richard: “Hier moet nog een visgat worden gegraven, waarna het huisje wordt neergezet op het ijs en de tank wordt aangesloten. Elke hut foto is een portret van de eigenaar van de hut - zonder de eigenaar”, glimlacht Richard Johnson. Bron: Richard Johnson, Ben Weeks  IJshut met een mansardedak.  Helderblauw geschilderde ijshut met het logo van Maple Leafs.  Gekantelde ijshut. Je moet naar binnen kruipen door het gat waar oorspronkelijk door werd gevist. Het vissen gebeurt nu door de deur, die op het ijs ligt.  Groene ijshut met groene huilende wolf en gele maan.