BouwTotaal 1/2 - 2021

23 NUMMER 1/2 / FEBRUARI 2021 THEMA BENG BENG: belang luchtdicht bouwen neemt toe Op 1 januari 2021 zijn dan eindelijk de BENG-eisen van kracht ge- worden. Daardoor wordt de aandacht voor luchtdichtheid nog be- langrijker. Daarnaast zal vanaf 1 januari 2022 als gevolg van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen bij oplevering aangetoond moeten worden dat aan de bouwregelgeving, dus ook luchtdichtheidseisen, wordt voldaan. Maar hoe zorgen we er nu voor dat die luchtdichtheid in de gebruiksfase in stand blijft? TEKST: ING. FRANK DE GROOT Voor alle nieuwbouw, zowel woning- als utiliteitsbouw, geldt dat aanvragen van de omgevingsvergunning sinds 1 januari 2021 moeten voldoen aan de eisen voor bijna ener- gieneutrale gebouwen (BENG). Dit betreft de energiebehoefte in kWh per vierkante meter per jaar (BENG 1), primair fossiel energie- gebruik in kWh per vierkante meter per jaar (BENG 2) en het percentage hernieuwbare energie (BENG 3). Voor de luchtdichtheid is vooral de BENG 1-eis van belang. Om de warmtevraag te verminderen zijn onder meer goede isolatie van de thermische schil, gebruik van triple glas en een goede luchtdichtheid bepalend. Bij de berekening van de dimensieloze EPC konden ontwerpers nog aan diverse knoppen draaien om uiteindelijk op de voorgeschreven EPC-waarde uit te komen. Bij de BENG 1-eis kan er niet meer gecompenseerd worden: de maximale energiebehoefte in kWh per vier- kante meter per jaar is leidend. Een slechtere luchtdichtheid leidt direct tot een groter warmteverlies. LUCHTDICHTHEID GEBRUIKSFASE Uiteraard is het van groot belang dat de luchtdichtheid ook tijdens de gebruiksfase in stand blijft. Voorkomen moet worden dat afdichtingsproducten hun functie verliezen door bijvoorbeeld veroudering (krimp, afschilferen, breuk, et cetera) of zettingen in de constructie. “In het algemeen kunnen we stellen dat een goede kwaliteit en functionele toepassing begint bij een ge- degen advies”, zegt Claus den Dunnen van Celdex bv. “Celdex begeleidt het complete proces om uiteindelijk met de klant tot het juiste eindresultaat te komen. Om tot een correcte functionaliteit toepassing van een afdichtingsproduct binnen een bouwdetail te komen is kennis nodig. Niet alleen van producten, maar zeker ook bouwkundige kennis. Uiteindelijk kan het advies nog zo goed zijn geweest, een slechte applicatie kan het volledig doorkruisen. Daar hoort aandacht, uitleg en training bij voor eindge- bruikers.” “Wat betreft de applicatie zien we een trend die de eindkwaliteit voor de toe- komst in positieve zin zal beïnvloeden. Prefab bouw is in opkomst en hiermee de prefab applicatie van de juiste afdich- tingsproducten. Prefabricatie vindt plaats onder ideale condities binnen een produc- tieruimte. Onafhankelijk van weersinvloe- den. Onze afdichtingsproducten worden nauwkeurig ontwikkeld en geselecteerd op functionele kwaliteiten op lange termijn. Neemt niet weg dat tijdens de gebruiks- fase de producten periodiek onderworpen moeten worden aan inspectie en eventueel onderhoud.” INSPECTIE Celdex producten worden binnen de Celdex garantievoorwaarden voor een periode van tien jaar gegarandeerd op het behoud van de functionele eigenschappen. “Een bepaalde mate van degradatie en verandering van esthetische eigenschappen als gevolg van ex- terne factoren is toegestaan. Maar algemeen kunnen we stellen dat de afdichtingsproduc- ten bij correcte toepassing een veel langere levensverwachting hebben.” Het uitgangspunt bij oplevering is dat het samengestelde afdichtingssysteem vele jaren naar behoren zal functioneren. Toch moet er minstens een onderhoudsplan opgezet en uitgevoerd worden. Door verschillende externe oorzaken kan er namelijk schade aan afdichtingsproducten ontstaan waardoor mogelijk functieverlies optreedt en schade kan ontstaan. Om eventuele problemen op tijd te kunnen opsporen is het noodzakelijk inspecties aan de afdichtingen uit te voeren. “Een eerste inspectie kan het best worden uitgevoerd binnen één jaar na aanbrengen van de afdichting”, zegt Den Dunnen. “Door ‘zetting’ van de bouwdelen en het gebouw kan er namelijk schade ontstaan. Daarna adviseren we iedere twee tot drie jaar een visuele inspectie. Aanvullend kunnen IR en Blower-door meetapparatuur ingezet worden.” AANDACHTSPUNTEN Afwijkingen ten opzichte van de inbouwsitua- tie moeten vastgelegd worden om vroegtijdig een patroon te herkennen voor onderhoud of schade. De volgende zaken moeten gecon- troleerd worden: • Beschadigingen aan de afdichting. Deze kunnen zijn ontstaan door dieren, insec- ten, plantgroei of vandalisme. • Aansluiting van de afdichting onderling bij koppelingen en contactvlakken. Hori- zontale en verticale stootnaden moeten aangesloten zijn waar dit bedoeld is. Het band moet voldoende gecomprimeerd blijven om tegen de voegvlakken aan te blijven drukken. • Algehele staat van onderhoud en degene- ratie van de omringende constructiedelen is van belang voor het functioneren van de dichting. • Degeneratie door lokaal afwijkende kli- maatomstandigheden. Bepaalde afdich- tingsproducten zijn bijvoorbeeld niet olie- en benzinebestendig en kunnen gevoelig zijn voor hoge concentraties weekmakers in de lucht die in industriële processen gebruikt worden. ONDERHOUD • Reiniging van de afdichtingsproducten kan met (lauwwarm) water en een zachte borstel. Hogedrukreiniging en harde bor- stels kunnen schuimband beschadigen en reparatie tot gevolg hebben. • Olie, benzine of weekmaker houdende producten voor reiniging of andere doel- einden moeten vermeden worden. • Ontbrekende/beschadigde stukken moe- ten vervangen worden. • Bij aantasting door stof/sporen en mos/ algen aangroei: - L ichte aangroei zal geen belemmering voor de functie van de afdichting beteke- nen. - B ij sprake van wortelgroei dienen de wortels verwijderd te worden. Bescha- digd band vervangen. - Z ware mosgroei moet verwijderd wor- den. Beschadigde delen vervangen.  Kieren resteren na slechte plaatsing kunststof kozijn. Foto: Bureau voor Bouwpathologie.  Meting luchtdichtheid met warmtebeelden.