BouwTotaal 09 - 2020

Thermisch actief beton : duurzaam koelen en verwarmen  Bloqz-woningen met betonkernactivering. Links de proefwoning en rechts een demonstratiewoning waarin alle techniek zichtbaar is gebleven. PLATFORM VOOR HEEL BOUWEND NEDERLAND 20 “Het was een geweldige ervaring om tijdens het proefwonen in onze testwoning te merken dat het zowel tijdens een koude periode in de winter, als tijdens de intense hittegolf van afgelopen zomer, binnen heerlijk aangenaam bleef”, zegt een enthousiaste Johan Oltvoort, directeur van Olcas en Olbecon. We hebben afgesproken in het gloed- nieuwe kantoorpand in Lochem. Uiteraard volledig gebouwd met prefab betonelementen, want daar ligt de kracht van beide bedrijven. TEKST: ING. FRANK DE GROOT Vrijdag 14 februari 2020 was een bijzondere dag voor Olcas (Oltvoort Casco). In Lochem werd door Erik Ronnes, toenmalig woord- voerder wonen Tweede Kamer, een twee- onder-een-kap met Bloqz woningen officieel geopend. Dat zijn compleet geprefabriceerde betaalbare woningen voor starters, die snel zijn te bouwen. Bijzonder is ook dat de woningen zijn voorzien van betonkernac- tivering. “Een beetje vergeten techniek om woningen te verwarmen en koelen met een lage temperatuur systeem. Betonkernactive- ring biedt in combinatie met prefab betonnen vloeren enorme voordelen”, zegt Oltvoort. “Zelfs tijdens de intense hittegolf deze zomer bleef het binnen aangenaam. Sterker nog: de warmtepomp die zorgt voor verwarming en koeling wordt onder meer gevoed door zonnepanelen op het dak. We hielden zelfs toen naast het dagelijkse energieverbruik, nog energie over!” BETONKERNACTIVERING Bij betonkernactivering wordt het accumule- rende vermogen van beton optimaal benut: de vloer wordt ‘thermisch actief’ gemaakt. Het systeem voorziet in leidingen die aan de onderzijde van de vloer liggen, met een dekking van circa 40 mm. Meestal gaat het om zeer slagvaste PE-Xa leidingen met een diameter van 20 mm en een wanddikte van 2,3 mm. Deze leidingen worden hart op hart 150 mm aan het wape- ningsnet onderin de vloer bevestigd. Beton- kernactivering kan bij ter plaatste gestorte vloeren worden aangebracht, breedplaat- vloeren, maar ook in prefab vloeren, zoals een prefab kanaalplaatvloer met verdikte on- derschil. “Voordeel bij prefab vloeren is dat de leidingen niet beschadigd kunnen raken in de bouwfase”, merkt Oltvoort op. Groot voordeel van betonkernactivering is dat bij verwarming een aanvoertemperatuur van 23 tot 28°C volstaat. Voor koeling is water van 14 tot 18°C voldoende. “Bij vloer- verwarming is voor verwarming circa 35°C nodig. Je haalt dus een zeer hoog rendement met de warmtepomp. In de Bloqz-woningen is dat een lucht/lucht-warm- tepomp. Wel moet de schil goed zijn geïsoleerd om de binnentemperatuur op een constant niveau te houden. Voordeel van beton is dat het hele casco een vrij constante temperatuur heeft bij betonkernactivering. Dan kun je bij warmte of koude beste even een raam of deur openzetten, zonder dat de binnenruimte gelijk opwarmt of afkoelt”, legt Oltvoort uit. REGISTERS De vloeren zijn voorzien van diverse registers: dat zijn afzonderlijk in- en uit te schakelen vloerdelen. Via sparingen in de kopse kant of boven-, onder- en zijkanten van de kanaalplaatvloeren zijn de leidingen door te koppelen. Doordat de leidingen voor verwarming en koeling aan de onderzijde van de vloeren liggen, vindt uitstraling vooral naar beneden plaats. “Bij de Bloqz-woningen hebben we in de verdiepingsvloer en dak- vloer betonkernactivering opgenomen. Voor optimale testmogelijkheden is de begane grondvloer wel voorzien van vloerverwar- ming.” De Rc-waarde van de begane grondvloer is 3,5 m 2 K/W, gevel 5,5 m 2 K/W en dak 6,0 m 2 K/W. Oltvoort: “In combinatie met zonnepanelen op het dak, denken we dat de woning nul-op-de-meter (NOM) is. Tot nu toe klopt dit, maar ik wil nog even de resterende maanden dit jaar afwachten. Opvallend is in ieder geval dat we tijdens de hittegolf zelfs nog elektriciteit van de zonnepanelen terug konden leveren aan het net. Maar in de herfst en winter ligt die opbrengst natuurlijk lager.” TOEKOMSTBESTENDIG Oltvoort besluit met de constatering dat pre- fab betonnen woningen met betonkernac- tivering klaar zijn voor de toekomst: “Deze woningen zijn een antwoord op de energie- transitie en gasloos bouwen. Daarnaast zijn ze industrieel te bouwen in korte tijd: ideaal in een tijd waarin een steeds groter tekort aan vakmensen ontstaat en er veel betaal- bare woningen in korte tijd gebouwd moeten worden. Daarbij zijn ze ook nog demontabel, waardoor ze passen in het streven naar circu- lair bouwen. Op het platte dak is plaats voor zonnepanelen en een groen dak. Voordeel van een groen dak is dat de temperatuur op het dak lager blijft en de zonnepanelen daardoor een hoger rendement krijgen. Daarnaast vergroot je de biodiversiteit, isolerend vermogen en bufferend vermogen voor regenwater. Woningen worden immers steeds vaker afgekoppeld van het riolerings- net. Ik kom graag in contact met gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelde aanne- mers die toekomstbestendig willen bouwen!”  Betonkernacti - vering in een verdikte onderschil van een kanaal - plaatvloer. NIEUWBOUW OLBECON EN OLCAS In juli 2020 is de nieuwbouw van Olbecon (Oltvoort BetonConstruc- ties) en Olcas (Oltvoort Casco) op het eveneens nieuwe Kantorenpark Stijgoord in Lochem opgeleverd. Uiteraard volledig in prefab beton. Johan Oltvoort richtte in 2013 Olbe- con BV op. Dit bedrijf is onafhankelijk leverancier van alle typen vloeren, zoals (geïsoleerde) kanaalplaatvloe- ren, ribbenvloeren, breedplaat- vloeren en combinatievloeren. Ook levert het bedrijf betonnen geïso- leerde sandwichpanelen, massieve panelen, holle wanden, cascowan- den en prefab kolommen. Olbecon verzorgt de advisering, verkoop, levering, al het teken- en rekenwerk en de begeleiding. Olcas is in 2018 opgericht en levert prefab betonnen woningen en betoncasco’s. Voorbeeld is het Bloqz-concept, dat bestaat uit een tweelaagse woning met een begane grond oppervlakte van 44 m 2 . De woning is volledig demontabel (circu- lair), energieneutraal en binnen twee weken te plaatsen. Alle leidingen zijn al plug-and-play opgenomen in de prefab verdiepingsvloeren. Exclusief grond kost zo’n woning tussen de anderhalf en twee ton (afhankelijk van het aantal), inclusief BTW, keuken, badkamer, zonnepanelen en warmtepomp. NIEUWBOUW De nieuwbouw in Lochem bestaat uit twee bouwlagen. Een gedeelte is onderkelderd. Alleen de keldervloer is in het werk gestort. Het kelder- dek is uitgevoerd met een prefab kanaalplaat. De begane grondvloer bestaat uit geïsoleerde kanaalplaat- vloer. De bovenbouw is opgebouwd uit prefab betonnen trappen en bordessen, voorgespannen T-liggers, stabiliteitswanden en kolommen en voorgespannen kanaalplaatvloeren. De gevels zijn opgebouwd uit sand- wichelementen met een betonnen binnenblad, kern van hardschuim en buitenblad van afwisselend beton met rietstructuur en ECO- steenstrips. Bijzonder is vooral de 3 meter overkraging van de eerste verdieping, mogelijk gemaakt door voorgespannen T-liggers.  Massieve vloer waarin de leidingen voor elektra, ventilatie, sanitair, waterleiding en verwarming/koeling (betonkernactivering) zijn ingestort.