BouwTotaal 6 - 2020

THEMA CIRCULARITEIT EN ENERGIETRANSITIE 19 Heijmans: In 2023 zetten wij in op 100% circulair bouwen „ Specifiek op basis van verkregen EPD-kaarten van specifieke mate- rialen en producten. Hoe kun je circulariteit inbouwen bij aanpak bestaande bouw? Circulair bouwen is nu nog pionieren, maar het moet uiteindelijk het nieuwe normaal worden. Het begint met het uitspreken van de circulaire ambitie en ‘de betere uitvraag aan de markt’ waar- door ‘de markt’ een circulair plan kan aanbieden en toepassen in het gebouw. Gelukkig zien we in aanbestedingen steeds meer vraag naar circulair bou- wen. We zien ook nog veel verschil in de manier waarop wordt uitgevraagd en de manier waarop circulariteit wordt ge- meten. Meer uniformiteit in de uitvraag maakt het makkelijker om hier invulling te geven. Ook in het ontwerpproces is circulair bouwen nog pionieren. Er zijn nog te weinig circulaire oplossingen beschik- baar om in je ontwerp toe te passen, daarom heeft Hemubo een eigen afdeling conceptontwikkeling waar met ketenpartners nieuwe circulaire bouw- materialen worden ontwikkeld, zoals de circulaire kozijnen van 100% gerecycled kunststof. Ten slotte geloven wij erin dat circulair bouwen alléén het nieuwe normaal wordt als iedereen er aan mee kan doen. Wat zijn jullie doelen tot 2030? De visie voor Nederland in 2050 is duidelijk: een schone economie en een klimaat-neutrale samenleving. Dit betekent een 100% circulaire economie in 2050 en voor 50% in 2030. Onze doel- stellingen zijn hetzelfde. Onze ambitie is dus meer en meer circulair bouwen in de toekomst.  Bij de nieuwbouw van De Vijzel in Oos- tenburg, Amsterdam wordt ‘s werelds eer- ste circulaire beton gegoten. VORM Holding, New Horizon Material Balance en Hillen & Roosen passen voor de eerste keer Urban Mining Concrete toe bij een monolithisch af- gewerkte betonvloer. Dit is het meest duur- zame verkrijgbare beton van dit moment. Hiermee wordt 63 ton CO2 bespaard, verge- lijkbaar met 440 vluchten van Amsterdam naar Parijs. Heijmans stelt als doel om een gezonde leefomgeving te creëren. Een belangrijk onderdeel hierin is om geen schadelijke milieu-impact te hebben door het ma- teriaalgebruik in haar projecten. Circulair bouwen is het middel om deze mili- eu-impact terug te dringen. Wat verstaan jullie onder circulair bouwen? Circulair bouwen beschrijft naar het idee van Heijmans een spectrum, waar- in enerzijds een goede milieuprestatie direct wordt nagestreefd. Dit doen we door onder andere toepassing van gezonde, milieuvriendelijke en biobased materialen. Anderzijds streven we naar verlenging van de levensduur van de materiaalvoorraad door onder andere adaptieve bouwconcepten, losmaakbare verbindingen, ketensamenwerking en inzet van materiaalpaspoorten. Hoe brengen jullie dat in praktijk? In 2023 zetten wij in op 100% circulair bouwen. Om deze strategie te halen zijn er voor Infra, Vastgoed, Woningbouw en Utiliteit diverse roadmaps opgesteld, om stapsgewijs circulair bouwen in het DNA van Heijmans te krijgen en circulaire gebouwen en objecten te realiseren. Zo verbetert Heijmans de milieuprestatie van haar projecten, worden adaptieve, modulaire en re- montabele bouwconcepten ontwikkeld (zowel woningbouw als utiliteit), worden er materiaalpaspoorten opgesteld (Heijmans is partner van Madaster) en werkt Heijmans aan circulair asfalt en beton. En waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van hergebruikte materialen in projecten. Hoe meten jullie circulariteit? Energie en materialen zijn beide onderdelen van de duurzaamheidsstra- tegie van Heijmans en, zoals hiervoor benoemd, werken deze elkaar soms tegen. Omdat veel energiezuinige toepassingen slecht presteren op de milieuscore, is het niet mogelijk om in een project én maximaal energiezuinig én maximaal milieupresterend te zijn. Het belangrijkste is, voordat er een meetmethode wordt gebruikt, om dan al een keuze of realistische ambitie te formuleren. Binnen woningbouw wordt veelal de GPR methodiek toegepast, waarbij de DPG vervolgens een prima middel is om energiezuinigheid af te wegen tegen de milieuprestatie. Binnen Utiliteit wordt deze methode minder gebruikt, maar is de kwestie zeker aan- wezig. Er zijn inmiddels voorbeelden binnen onze organisatie dat we in deze tijd kiezen voor minder PV, om goed op circulariteit te scoren. Dit zal de komende jaren vaker voor gaan komen, zolang energiezuinigheid gepaard gaat met een slechte milieuprestatie. In feite hebben wij geen energie-probleem, maar een mismanagement in materi- aalinzet. Welke milieuprestatie halen jullie in projecten? De MPG score hangt natuurlijk sterk af van het type gebouw. In het algemeen wordt een MPG score tussen 0,6-0,8 ge- regeld behaald en bij woningbouw ligt de score al wat lager. Indien er daad- werkelijk significante milieuvriendelijke bouwproducten worden ingezet, kunnen lagere scores worden behaald. Hoe kun je circulariteit inbouwen bij aanpak bestaande bouw? Bij bestaande bouw ligt er bij Heijmans veel aandacht bij het hergebruik van vrijkomende materialen. Een voorbeeld hiervan is het opnieuw inzetten van vrij- komende glazen binnenwanden uit een bouwproject in onze eigen kantoren. Deze experimenten leren ons hoe her- gebruik succesvol kan worden ingezet. Helaas is deze business case nog niet sluitend; arbeid is relatief duur en pri- maire grondstoffen vaak te goedkoop, waardoor nieuwe producten kopen goedkoper is. Binnen de Heijmans or- ganisatie wordt ook aandacht gegeven aan materiaalstromen. Een voorbeeld hiervan is het platform Matching Materials, dat binnen de organisatie is ontwikkeld. Hier worden stromen van bouwstoffen en (binnenkort) bouwma- terialen zichtbaar gemaakt en kunnen vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd. Dit platform is ook buiten Heijmans te gebruiken. Wat zijn jullie doelen tot 2030? Heijmans zet in op 100% circulair bou- wen in 2023! De concrete doelen om dit te behalen zijn: „ Bij al onze aanbiedingen rekenen we uit wat de milieuprestatie is, de zogeheten LCA-score. In 2023 leveren we die standaard mee aan onze klanten. „ In 2021 zijn alle verpakkingen in onze bouwprojecten 100% herbruik- baar of recyclebaar. „ In 2023 zijn al onze grondgebonden woningen 100% circulair. In 2030 geldt dat ook voor onze niet-grond- gebonden woningen. „ In 2023 passen we circulair asfalt en beton toe; in 2030 bouwen we er in 100% van onze opgaves mee.  Samen met cirkelstad Apeldoorn heeft Heijmans een project met deze elektrisch aangedreven bus opgepakt. Hiermee wor- den her te gebruiken materialen op de (on- derhouds)werken van Heijmans opge- haald voor recycling. De bus wordt bestuurd wordt door iemand die aan het re-integre- ren is. Op deze manier geeft het bouwbe- drijf invulling aan het motto van Cirkelstad: geen uitval, geen afval.  Project De Kleine Aarde.  Circulaire brug.